Σεξουαλικη παρενόχληση, βίαιη συμπεριφορά, δημοσιοποίηση ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων, γνωριμίες και συναντήσεις με άγνωστους διαδικτυακούς φίλους, εξάρτηση από τη συσκευή του κινητού τηλεφώνου, περιλαμβάνονται στις βασικές χρήσεις του Διαδικτύου για τους Έλληνες εφήβους. Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της μελέτης που εκπόνησε η Ελληνική Εταιρία Εφηβικής Ιατρικής και παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο εκδήλωσης για την Ημέρα Ασφάλειας στο Διαδίκτυο, είναι αποκαλυπτικά και σοκαριστικά για τη «νοσηρή» σχέση που έχουν αποκτήσει τα 15χρονα ελληνόπουλα με το Διαδίκτυο και τις συσκευές κινητού τηλεφώνου τύπου Smartphone. Μια σχέση που προφανώς ξεκινά από το ελλιπές ή και ανύπαρκτο γονεϊκό πλαίσιο σχετικά με τους κανόνες για τη χρήση του Διαδικτύου.
Επτά στους δέκα εφήβους διαθέτουν Smartphone και η συντριπτική πλειοψηφία το χρησιμοποιεί καθημερινά. Η ενασχόληση με τα κοινωνικά δίκτυα, τα social media, είναι μία από τις πιο δημοφιλείς δραστηριότητες στις οποίες επιδίδονται τα 15χρονα ελληνόπουλα στις συσκευές τους (ποσοστό 70,6%), ενώ υψηλό ποσοστό απολαμβάνει και τη μουσική (74,3%). Τέσσερις στους 10 εφήβους ασχολούνται με παιχνίδια, ενώ μικρότερο ποσοστό (27,3%) αξιοποιεί τη συσκευή και το Διαδίκτυο για σχολικές εργασίες.
Πάντως, για εκπαιδευτικούς λόγους το Διαδίκτυο δεν χρησιμοποιείται στα σχολεία, κατά δήλωση του 53% των εφήβων. Στην πραγματικότητα των social media «ζει» το 94% των παιδιών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για την αληθινή ζωή τους. Συγκεκριμένα, το 43,5% δηλώνει πως έχει γνωρίσει διαδικτυακούς φίλους και έχει συναντηθεί μαζί τους στον φυσικό κόσμο. Εξ αυτών ωστόσο το 30,2% δηλώνει πως επρόκειτο για μια αρνητική εμπειρία! Κι επιπλέον, το 38,7% αναφέρει πως η συνάντηση με τον διαδικτυακό φίλο έγινε κρυφά από τους γονείς.
Το 30,2% αναφέρει πως έχει εμπειρία διαδικτυακής παρενόχλησης και το 32,5% παραδέχεται πως έχει φερθεί βίαια στο διαδίκτυο. Το 28,4% έχει καταγγείλει παρενόχληση μέσω του Διαδικτύου και το 30% αναφέρει πως έχει κάνει κακή χρήση προσωπικών δεδομένων.
Η εξάρτηση από το διαδίκτυο
Οι ειδικοί, που συνέλεξαν τα πρώτα αποτελέσματα από πανελλαδικό δείγμα 612 εφήβων γυμνασίου και λυκείου, συμπεραίνουν από τις απαντήσεις που έχουν δοθεί πως τουλάχιστον 4 στους 10 εφήβους έχουν εξάρτηση από το κινητό τηλέφωνο και συνεπώς από το Διαδίκτυο – πρόκειται για ποσοστό 37%, με το 8% αυτών να χαρακτηρίζονται ως περιστατικά σοβαρής εξάρτησης.
Ποια είναι τα δεδομένα που μαρτυρούν εξάρτηση από το κινητό τηλέφωνο; Το 30,9% απαντά ότι αμελεί να κάνει πράγματα τα οποία έχει προγραμματίσει, το 30% ότι επηρεάζεται από την εκτεταμένη χρήση του κινητού η όρασή του, το 42,6% παραδέχεται πως αισθάνεται κουρασμένο και πώς κοιμάται λιγότερο σε σύγκριση με παλαιότερα. Αυτές είναι οι αρνητικές πλευρές της χρήσης του κινητού που «ομολογούν» οι ίδιοι οι έφηβοι χρήστες. Ο υψηλός βαθμός εξάρτησης φαίνεται όμως και από τις θετικές συνέπειες της χρήσης στη ζωή των παιδιών, σύμφωνα με τις δηλώσεις τους. Το 61,6% αναφέρει πως χαλαρώνει όταν χρησιμοποιεί το κινητό του, ενώ το 28,5% «αντλεί» αυτοποπεποίθηση από το κινητό!
Ένας στους 5 εφήβους ομολογεί πως η ζωή του θα ήταν άδεια χωρίς το κινητό τηλέφωνο. Και το 25% δηλώνει πως δεν θα σταματήσει να το χρησιμοποιεί ακόμη κι αν επηρεάζει αρνητικά την καθημερινότητά του!
Τέλος, στα ιδιαιτέρως ανησυχητικά προκαταρκτικά ευρήματα της σημαντικής αυτής μελέτης της Ελληνικής Εταιρίας Εφηβικής Ιατρικής περιλαμβάνεται ο νοσηρός «εναγκαλισμός» της εξάρτησης με σοβαρές διαταραχές που εκδηλώνουν οι έφηβοι. Η διαδικτυακή εξάρτηση φαίνεται πως συσχετίζεται με διατροφικές παρεκτροπές, με συναισθηματικές και κοινωνικές δυσκολίες καθώς και με διαταραχή εικόνας σώματος στην κρίσιμη εφηβική ηλικία.
