Βρισκόμαστε στη μέση περίπου, της περιόδου έξαρσης της εποχικής γρίπης. Και όπως κάθε χρόνο τέτοια εποχή, παρατηρείται μια αναστάτωση του γενικού πληθυσμού, λες και αυτό που συμβαίνει, συμβαίνει για πρώτη φορά!! Μια συνεχής επανάληψη μιας απόλυτα φυσιολογικής κατάστασης (η γρίπη υπήρχε, υπάρχει και θα εξακολουθεί να μας ταλαιπωρεί ποιος ξέρει για πόσα χρόνια ακόμα…), αλλά με μπόλικη δόση τρομολαγνείας…
Ο «Σ», προκειμένου να έχουμε μια όσο το δυνατόν, καλύτερη «εικόνα» του τι συμβαίνει στο νησί μας, μίλησε με τον Δ/ντή της Παθολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου Κω Νίκο Μαυροειδή, με τον Πνευμονολόγο Κώστα Κορατζάνη και με τον Παιδίατρο Μανόλη Ουρανό. Και οι τρεις γιατροί είναι ιδιαίτερα διαφωτιστικοί, επαναλαμβάνουν τα αυτονόητα, συνιστούν ψυχραιμία και βέβαια, τονίζουν για ποιούς είναι υποχρεωτικός ο εμβολιασμός και για ποιους όχι.
Αυτό που προκαλεί μια κάποια εντύπωση, είναι το γεγονός πως, δεν έχει εμβολιαστεί όλο το προσωπικό του Νοσοκομείου μας, το οποίο ανήκει στις λεγόμενες «ομάδες υψηλού κινδύνου». Όσο για τα παιδιά, δεν είναι απαραίτητος ο εμβολιασμός στα υγιή.
Όσο για την έλλειψη εμβολίων, την απάντηση και το «γιατί», μας τη δίνει η Φαρμακοποιός Νίτσα Χατζημάρκου.
Ν. Μαυροειδής: «Αυξητική τάση δεν υπάρχει, αλλά τα κρούσματα είναι πάντα πολλά»
«Δεν έχουμε περισσότερα κρούσματα φέτος, αλλά κάθε χρονιά είμαστε γεμάτοι από τις χειμερινές ιώσεις και η προεξάρχουσα αυτόν τον καιρό είναι η γρίπη Η1Ν1» δήλωσε στον «Σ» ο Διευθυντής της Παθολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου Κω Νίκος Μαυροειδής, σημειώνοντας πως, οι περισσότεροι ασθενείς παρουσιάζουν αναπνευστικές λοιμώξεις που οφείλονται, κατά πάσα πιθανότητα, σ’ αυτόν τον ιό. «Αυξητική τάση δεν υπάρχει», υπογράμμισε, προσθέτοντας όμως πως «τα κρούσματα είναι πάντα πολλά». Δίνοντας μια εικόνα, είπε πως, στα δώδεκα (12) άτομα τα επτά (7) έχουν αναπνευστικές λοιμώξεις, οι οποίες πιθανότατα ξεκινάνε από τον ιό της γρίπης.
Όσο για την αναγκαιότητα εμβολιασμού, ο κ. Μαυροειδής τόνισε πως, «ο κόσμος που βρίσκεται στις ομάδες υψηλού κινδύνου, έπρεπε ήδη να έχει εμβολιαστεί. Υπάρχει ένας αρκετά μεγάλος αρνητισμός όχι ιδεολογικός, ίσως αδιαφορία, στο να εμβολιαστούν εγκαίρως. Έτσι φτάσαμε αυτές τις ημέρες, μεσούσης της επιδημίας, να μιλάμε για εμβολιασμό. Όμως, όποιος εμβολιαστεί τώρα, πάλι θα έχει κέρδος διότι σε 15-20 ημέρες θα έχει πλήρη αντισώματα και έτσι θα γλυτώσει την “ουρά” της επιδημίας, η οποία θα είναι μέσα στον Μάρτιο».
Συμπλήρωσε δε πως, το εμβόλιο προσφέρει μια ανοσία σε πολύ καλό επίπεδο, δηλαδή, αν κάποιος νοσήσει από τον ιό της γρίπης, δεν θα έχει τα βαριά συμπτώματα και τις επιπλοκές που προκαλεί, με πιθανότερο να μη νοσήσει καθόλου. Το εμβόλιο πρέπει να γίνεται τον Οκτώβριο και αρκεί μόνο ένας εμβολιασμός το χρόνο.
Αναφορικά με την επάρκεια των εμβολίων, μας είπε πως, τουλάχιστον μέχρι πριν 3-4 ημέρες, σε όσους είχε συνταγογραφήσει όλοι είχαν βρει. «Λέμε ότι, θα έπρεπε ήδη ο κόσμος να έχει εμβολιαστεί, αλλά εδώ ούτε το προσωπικό του νοσοκομείου δεν έχει εμβολιαστεί, παρά τις παροτρύνσεις» μας ανέφερε. Απαντώντας στο εύλογο «γιατί;», είπε πως, στην Παθολογική Κλινική έχουν εμβολιαστεί όλοι, «ίσως γιατί υπάρχει αρκετά μεγάλη εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση. Στις άλλες Κλινικές, λιγότερο, όχι από ιδεολογική άποψη, αλλά περισσότερο από αδιαφορία και ίσως υπερεκτίμηση των δυνάμεων του καθενός».
Ο εμβολιασμός των εργαζομένων σε Νοσοκομεία δεν είναι υποχρεωτικός. «Δεν υπάρχει υγειονομική αστυνομία ούτε στην Ελλάδα ούτε πουθενά για να γίνει κάτι υποχρεωτικό. Ξέρετε ότι ακόμα και τα παιδικά εμβόλια δεν είναι υποχρεωτικά, συστήνονται» εξήγησε ο γιατρός.
Όσο για τους χώρους που νοσηλεύονται οι ασθενείς με ιώσεις, είπε πως, «μέσα στις Κλινικές τηρούμε τις οδηγίες του ΚΕΕΛΠΝΟ, δηλαδή, να είναι σε απόσταση τουλάχιστον 1,5 μ. ο ένας από τον άλλο και να τοποθετείται διαχωριστική κουρτίνα. Αυτό τηρούμε στις εσωτερικές νοσηλείες. Σε όσους προσέρχονται με συμπτώματα γρίπης, έχουμε συστήσει να φοράνε μάσκα και να μην συνωστίζονται με τους άλλους ασθενείς. Δεν έχουμε ξεχωριστούς θαλάμους, όπως και πουθενά στην Ελλάδα δεν υπάρχουν, αλλά τηρούμε αυτές τις ελάχιστες προδιαγραφές που μας έχουν συστήσει».
Τέλος, ο κ. Μαυροειδής μας ενημέρωσε πως, αναμένονται τα βαριά περιστατικά. «Φέτος, δεν έχουμε αντιμετωπίσει ακόμα βαρύ περιστατικό. Στατιστικά όμως, κάθε χρόνο έχουμε 2 έως 3 βαριά περιστατικά που χρειάζονται διασωλήνωση και μεταφορά σε μονάδες εντατικής» είπε χαρακτηριστικά.
Κ. Κορατζάνης: «Φέτος, δεν είναι περισσότερα τα κρούσματα από πέρσι»
«Κάθε χρόνο, αυτή την περίοδο, έχουμε μια έξαρση της εποχικής γρίπης. Δεν είναι κάτι το πρωτοφανές. Πάντοτε, αυτή την εποχή, μέχρι τα μισά Μαρτίου, υπάρχει έξαρση. Δεν νομίζω ότι φέτος είναι περισσότερα τα κρούσματα από πέρσι. Και πέρσι είχαμε κρούσματα και κάθε χρόνο έχουμε κρούσματα» μας δήλωσε ο κ. Κορατζάνης, συμπληρώνοντας: «Οπότε, δεν χρειάζεται πανικός γιατί, εδώ που τα λέμε, κάποια ΜΜΕ προκαλούν έναν πανικό και ο κόσμος τρέχει… Και αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχουν και εμβόλια».
Υπάρχει αναγκαιότητα εμβολιασμού αυτή τη χρονική περίοδο; ρωτήσαμε τον γιατρό.
«Παρά το ότι, το εμβόλιο για να αποδώσει τα αναμενόμενα, χρειάζεται χρόνο, θα έλεγα ότι και τώρα μπορούμε να εμβολιαστούμε, γιατί δεν ξέρουμε ακριβώς πόσο θα κρατήσει αυτή η γρίπη. Είναι αργά, αλλά καλό είναι να γίνει έστω και τώρα» μας απάντησε, τονίζοντας παράλληλα πως, από τους δέκα ασθενείς που νοσηλεύτηκαν στη ΜΕΘ (μονάδα εντατικής θεραπείας) του νοσοκομείου μας λόγω γρίπης, οι οκτώ δεν είχαν εμβολιαστεί. «Αυτό δείχνει ότι είναι αναγκαίο το εμβόλιο, αλλά να γίνεται τη σωστή εποχή, το Φθινόπωρο» τόνισε.
Το εμβόλιο γίνεται μία φορά ή δύο; «Γίνεται μόνο μια φορά, εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις που χρειάζεται επαναληπτικό» απάντησε ο κ. Κορατζάνης.
«Αυτό που πρέπει να προσέξουμε αυτή τη στιγμή, είναι οι ευπαθείς ομάδες, δηλαδή, άτομα πάνω από 60 χρόνων, παιδιά κάτω από 6 μηνών, πάσχοντες από άσθμα, χρόνιοι πνευμονοπαθείς, πάσχοντες από καρδιακή νόσο, αναιμία, διαβήτη, νεφροπαθείς, ανοσοκατασταλμένοι, μεταμοσχευμένοι, έγκυες, άτομα που φροντίζουν μικρά παιδιά ή ηλικιωμένους, επαγγελματίες υγείας και επίσης, εκεί που χρειάζεται μεγαλύτερη προσοχή, είναι οι κλειστοί πληθυσμοί, δηλαδή, στρατιώτες, εσωτερικοί σπουδαστές, άτομα που διαμένουν σε Ιδρύματα, σχολεία, κ.λ.π.» ανέφερε.
Ειδικά για τον εμβολιασμό των εγκύων, ο κ. Κορατζάνης μας ενημέρωσε πως, οι απόψεις των γιατρών διίστανται. Το μεν ΚΕΕΛΠΝΟ λέει ναι, αλλά υπάρχουν γιατροί οι οποίοι έχουν αντίθετη άποψη.
Όσο για τη μετάδοση του ιού, γίνεται μέσω σταγονιδίων με το βήχα ή το φτάρνισμα. Επίσης και με την επαφή των χεριών με άψυχο περιβάλλον, δηλαδή, επιφάνειες όπως πόμολα, πληκτρολόγια, τηλεφωνικές συσκευές κ.λ.π., στις οποίες επιφάνειες ο ιός της γρίπης μπορεί να επιβιώσει από 8 έως 12 ώρες. «Για το λόγο αυτό, πολύ βασικό είναι το συχνό πλύσιμο των χεριών και ακόμα καλύτερα, η χρήση αντισηπτικών» τόνισε ο γιατρός.
Απαντώντας σε ένα «αφελές» ερώτημα, δηλαδή, γιατί δεν έχει βρεθεί έως σήμερα ένα εμβόλιο για τη γρίπη, όπως για άλλες ασθένειες, ο κ. Κορατζάνης μας είπε πως, ο ιός της γρίπης μεταλλάσσεται. «Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είναι αυτός που υπολογίζει ποιος ιός θα είναι φέτος, χωρίς όμως αυτό να είναι σίγουρο» απάντησε, υπενθυμίζοντάς μας πως, πριν από δύο χρόνια είχε μεταλλαχθεί ο ιός και τα εμβόλια που κάνανε, δεν βοήθησαν πουθενά.
Τέλος, εξηγώντας μας, το πώς επιβίωναν οι άνθρωποι από τον ιό της γρίπης προ εμβολίων, μας είπε το εξής απλό: «Τότε είχαμε πολλούς θανάτους και λέγαμε, κρύωσε και πέθανε ή τον βρήκε το κακό… Δεν ξέραμε πάρα πολλά πράγματα. Τότε είχαμε μόνο 4-5 εμβόλια… Σήμερα, πολλά περισσότερα. Αυτό δείχνει εξέλιξη της ιατρικής. Και να σκεφτείτε πως, ακόμα δεν ξέρουμε τίποτα…».
Μ. Ουρανός: «Σε υγιή παιδιά, δεν χρειάζεται ο εμβολιασμός»
Σύμφωνα με τον κ. Ουρανό, φέτος δεν έχει παρατηρηθεί αύξηση των κρουσμάτων, τουλάχιστον στο δικό του ιατρείο. Όπως σημείωσε, «κάθε χρόνο, τα εμβόλια για την εποχική γρίπη τα κάνουμε τον Οκτώβριο. Εκτός αυτού, είναι γνωστό ποιοι κάνουν τα εμβόλια γρίπης. Τα υγιή παιδιά δεν τα εμβολιάζαμε ποτέ. Αυτό θα γίνει εάν έρθει μια εγκύκλιος επείγουσα και πει να εμβολιαστεί όλος ο πληθυσμός. Όμως, σε υγιή παιδιά χωρίς προβλήματα, δεν χρειάζεται ο εμβολιασμός». Ανέφερε ότι, εμβολιάζονται τα παιδιά που παρουσιάζουν παχυσαρκία, με σακχαρώδη διαβήτη, με καρδιοπάθειες, με κακοήθειες και όχι παιδιά, που όπως προείπε, είναι υγιή.
Στην ερώτηση, εάν κάποιος γονέας επιθυμεί να εμβολιάσει το παιδί του σήμερα, απάντησε πως, «σε παιδιά που δεν έχουν εμβολιαστεί ποτέ, πρέπει να γίνουν δύο δόσεις εμβολίου, η μια τώρα και η δεύτερη μετά από ένα μήνα». Τόνισε δε πως, για να δημιουργήσει αντισώματα το εμβόλιο στον οργανισμό, πρέπει να περάσουν δύο με τρεις εβδομάδες μετά τον εμβολιασμό.
«Αυτά τα απλά πράγματα, έπρεπε να βγει ο Ιατρικός Σύλλογος και να ενημερώσει τον κόσμο» σημείωσε, προσθέτοντας όλα όσα γνωρίζουμε ή οφείλουμε να γνωρίζουμε (αποφυγή κλειστών χώρων, καθαριότητα, κ.λ.π.) διότι, όλα τα νοσήματα, μεταξύ αυτών και η γρίπη, μεταδίδονται σε κλειστούς χώρους. Κατανοεί την ανησυχία των γονιών, όπως τους προτρέπει να μην πανικοβάλλονται με όσα διαβάσουν στο ίντερνετ, όπου ο καθένας γράφει ό,τι θέλει…
«Εννοείται πως, όταν το παιδί παρουσιάσει υψηλό πυρετό, αρθραλγίες, μυαλγίες, κεφαλαλγίες και πιθανόν αναπνευστικά προβλήματα, τότε απευθύνεσαι στο γιατρό για τα περαιτέρω» σημείωσε ο κ. Ουρανός, τονίζοντας πως, σύμφωνα με όσα αναφέρονται, φέτος ο ιός είναι πιο επιθετικός. Εκτιμά όμως, πως δεν υπάρχει αυξητική τάση. Άλλωστε, όπως είπε, για τα φετινά θανατηφόρα κρούσματα, πρέπει να συνυπολογιστεί η συνολική κατάσταση της υγείας τους.
Συμπερασματικά, ο εμβολιασμός δεν είναι απαραίτητος σε υγιείς οργανισμούς, εκτός των εξαιρέσεων που προαναφέρθηκαν.
Ν. Χατζημάρκου: «Υπάρχει σοβαρή έλλειψη σε εμβόλια, λόγω πανικού»
Η παραγγελία των εμβολίων γίνεται κάθε Μάιο, μας είπε η κα Χατζημάρκου, συμπληρώνοντας πως, η σύνθεσή τους γίνεται με βάση τα δεδομένα της προηγούμενης χρονιάς. «Αυτή τη στιγμή υπάρχει μια σοβαρή έλλειψη σε εμβόλια. Μας ενημέρωσαν ότι, η κρατική φαρμακαποθήκη θα μας προμηθεύσει στις 24 Φεβρουαρίου, οπότε, εάν σκεφτείτε ότι απαιτούνται περίπου 15 ημέρες για να δημιουργηθούν τα αντισώματα, φτάνουμε στο τέλος της έξαρσης» μας είπε, εξηγώντας μας παράλληλα πως, τα νέα εμβόλια θα είναι τα τριπλά και όχι τα τετραπλά που είχαν προμηθευτεί και δεν χρειάζονταν επαναληπτικό.
Η έλλειψη, όπως σημείωσε η κα Χατζημάρκου, δεν οφείλεται στην αύξηση των κρουσμάτων σε σχέση με πέρσι, αλλά στον πανικό του κόσμου με βάση όλα αυτά που ακούει. «Αυτό το “σενάριο” το έχουμε ζήσει πάρα πολλές φορές. Έχει αυξηθεί η ζήτηση και από το γεγονός πως, άτομα τα οποία δεν εμβολιαζόντουσαν, φέτος θέλουν να εμβολιαστούν» επεσήμανε, προσθέτοντας πως, οι περισσότεροι έχουν συνταγή από τον γιατρό τους, αλλά υπάρχουν και μεμονωμένες περιπτώσεις.
Αυτή η ζήτηση δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθεί, με αποτέλεσμα να παρατηρείται η έλλειψη.
ΚΕΕΛΠΝΟ για την εποχική γρίπη
«Σταθερά αυξημένη η δραστηριότητά της στο γενικό πληθυσμό, αλλά μέσα στο αναμενόμενο πλαίσιο»
Την περασμένη Πέμπτη (7 Φεβρουαρίου 2019), πραγματοποιήθηκε στο ΚΕΕΛΠΝΟ ενημέρωση των διαπιστευμένων συντακτών υγείας για την εποχική γρίπη με τη συμμετοχή του Προέδρου του ΚΕΕΛΠΝΟ, αν. καθηγητή, κ. Θ. Ρόζενμπεργκ, του Γενικού Γραμματέα Δημόσιας Υγείας, κ. Ι. Μπασκόζου, της Προέδρου της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, κ. Μ. Θεοδωρίδου καθώς και των επιστημονικών συνεργατών του ΚΕΕΛΠΝΟ, κ. Π. Παναγιωτόπουλου, καθ. ΕΣΔΥ, κ. Σ. Τσιόδρα, καθ. Παθολογίας - Λοιμωξιολόγος, κ. Π. Τσώνου, παθολόγου, κ. Θ. Γεωργακοπούλου, παιδιάτρου-λοιμωξιολόγου και Υπεύθυνης του Τμήματος Επιδημιολογικής Επιτήρησης του ΚΕΕΛΠΝΟ.
Σε σχετικό δελτίο τύπου, αναφέρονται τα εξής:
«Η συνάντηση ξεκίνησε με την παρουσίαση της τελευταίας επιδημιολογικής έκθεσης του ΚΕΕΛΠΝΟ (5η εβδομάδα έως και 3/2/2019) όπου γίνεται αναφορά στη δραστηριότητα της γρίπης, τον αριθμό των εισαγωγών σοβαρών περιστατικών σε ΜΕΘ, τον αριθμό των θανάτων. Η επιδημιολογική έκθεση αναρτάται σε εβδομαδιαία βάση στην ιστοσελίδα του Οργανισμού https://bit.ly/2MTyIcL .
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, επισημάνθηκε από όλους τους επιστήμονες η σταθερά αυξημένη δραστηριότητα της γρίπης στο γενικό πληθυσμό αλλά μέσα στο αναμενόμενο πλαίσιο για την εποχική γρίπη. Το πιο αποτελεσματικό όπλο για την πρόληψη της γρίπης είναι ο εμβολιασμός και ιδιαίτερα των ευπαθών ομάδων (άτομα 60 ετών και άνω, εγκυμοσύνη, παιδιά και ενήλικες με χρόνια νοσήματα). Σημαντική είναι η έγκαιρη αναζήτηση ιατρικής βοήθειας & χρήσης αντι-ιικών μετά από ιατρική εκτίμηση σε ασθενείς που α) ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου και β) σε περιπτώσεις σοβαρών συμπτωμάτων γρίπης ή/και εμφάνισης επιπλοκών. Αν και το ποσοστό εμβολιασμών στον γενικό πληθυσμό αυξήθηκε σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, ωστόσο παρατηρείται χαμηλό ποσοστό εμβολιασμού στις έγκυες, στις λεχώνες, στις θηλάζουσες, γεγονός που καθιστά επιτακτική την ανάγκη επίμονων προσπαθειών για την αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης αυτού του πληθυσμού.
Η πρωτοβουλία του ΚΕΕΛΠΝΟ και του Υπουργείου Υγείας να διαθέσουν δωρεάν αντιγριπικά εμβόλια στα νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας και ΠΕΔΥ αποδείχθηκε αποτελεσματική, καθώς παρατηρήθηκε αύξηση του ποσοστού εμβολιαστικής κάλυψης στο ιατρονοσηλευτικό προσωπικό.
Όσον αφορά στα σχολεία ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στα απαραίτητα μέτρα υγιεινής που πρέπει να λαμβάνονται τόσο από τους εκπαιδευτικούς όσο και από τους μαθητές αντίστοιχα (καλός και συχνός αερισμός των αιθουσών, τακτικό πλύσιμο χεριών, βήχας και φτέρνισμα σε χαρτομάντιλο ή την εσωτερική επιφάνεια του αγκώνα). Σημειώθηκε ότι το κλείσιμο των σχολείων δε συνιστάται, καθώς έχει δειχθεί ότι δεν συμβάλλει στη μείωση της εξάπλωσης του ιού (το μέτρο θα μπορούσε να έχει θέση υπό πολύ ειδικές συνθήκες σε περίπτωση πανδημίας). Υπογραμμίστηκε ότι όσοι νοσούν επιβάλλεται να μένουν στο σπίτι.
Ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Υγείας τόνισε ότι όσον αφορά στην επάρκεια των εμβολίων, έχει γίνει το καλύτερο δυνατό, υπάρχει επάρκεια αντι-ικών φαρμάκων και τα νοσοκομεία είναι σε ετοιμότητα να αντιμετωπίσουν τα περιστατικά με το μεγαλύτερο αριθμό κλινών στις ΜΕΘ.
Τέλος, τονίστηκε ότι έχει αυξηθεί η αποδοχή του εμβολίου από τον κόσμο που αντιλαμβάνεται ότι ο αποτελεσματικότερος τρόπος πρόληψης της γρίπης είναι ο εμβολιασμός».
Συμπερασματικά
Ουδείς αμφισβητεί ότι η πρόληψη έχει τη δική της ουσιαστική σημασία. Άλλωστε και σε αυτήν οφείλεται η αύξηση του προσδόκιμου ζωής… Στην περίπτωση όμως της εποχικής γρίπης, με δεδομένο ακριβώς ότι είναι εποχική, δηλαδή, κάθε χρόνο παράγονται εκατομμύρια εμβόλια ανά τον κόσμο για την αντιμετώπιση νέου ιού – άρα, εμπεριέχεται και η παράμετρος του κέρδους για τις φαρμακευτικές εταιρείες και όχι μόνο – οφείλουμε να είμαστε ψύχραιμοι και προσεκτικοί. Δηλαδή, εάν ανήκουμε στις ομάδες υψηλού κινδύνου θεωρείται απαραίτητος ο εμβολιασμός, εάν δεν ανήκουμε σε αυτές, δεν είναι υποχρεωτικός. Άλλωστε, αυτό το συμπέρασμα βγαίνει από τις απόψεις των γιατρών που συνομιλήσαμε. Το αυτό και από τη συνέντευξη του ΚΕΕΛΠΝΟ, το οποίο εμπεριέχεται σε μια και μόνο πρόταση: «Επισημάνθηκε από όλους τους επιστήμονες η σταθερά αυξημένη δραστηριότητα της γρίπης στο γενικό πληθυσμό, αλλά μέσα στο αναμενόμενο πλαίσιο για την εποχική γρίπη». Που σημαίνει, ψυχραιμία.
