Όπως είχαμε ξαναγράψει, ένα πιθανό «σενάριο» αλλά διόλου επιστημονικής φαντασίας, είναι, «η δημιουργία μικρών τουριστικών χωριών στο νησί», που σημαίνει οριστικό τέλος για εξωξενοδοχειακή επιχειρηματική δραστηριότητα και όχι μόνο...
«Οι big business που στήνονται στα ελληνικά ξενοδοχεία»
Οι παραπάνω αναφορές, δεν είναι διόλου τυχαίες.
Διαβάζουμε σε ρεπορτάζ του euro2day.gr, με γενικό τίτλο «Οι big business που στήνονται στα ελληνικά ξενοδοχεία», το εξής: «Νέες επενδυτικές ευκαιρίες σε όλη τη χώρα, με αιχμή τη νότια Ελλάδα, αναζητά η Dimera Hospitality του Ιβάν Σαββίδη. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, οι επικεφαλής του ομίλου βολιδοσκοπούν την αγορά και εστιάζουν το ενδιαφέρον τους σε Ρόδο, Κρήτη και Κω, με στόχο τον εμπλουτισμό του ξενοδοχειακού χαρτοφυλακίου τους. Στο στόχαστρο της Dimera Hospitality βρίσκονται υφιστάμενες ξενοδοχειακές μονάδες μεγάλου μεγέθους, που θα μπορούσαν να ενισχύσουν την παρουσία του ομίλου στον τουριστικό τομέα».
Παράλληλα όμως με το ενδιαφέρον για αγορά ξενοδοχείων, υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον και για αγορά πλουτοπαραγωγικών πηγών, όπως λ.χ. τα «θερμά».
Να σημειώσουμε εδώ πως, στο άρθρο 6 του Νόμου 3498/2006 (ΦΕΚ 230/Α/24-10-2006)
«Ανάπτυξη ιαματικού τουρισμού και λοιπές διατάξεις», με υπουργό Τουριστικής Ανάπτυξης την Φάνη Πάλλη Πετραλιά, για την «Κυριότητα ιαματικών φυσικών πόρων», αναφέρονται τα κάτωθι:
1.Οι ιαματικοί φυσικοί πόροι, που αναγνωρίζονται μετά την ισχύ του νόμου αυτού, ανήκουν κατά κυριότητα στον Ε.Ο.Τ. ανεξαρτήτως της κυριότητας του εδάφους επί του οποίου εμφανίζονται, αντλούνται ή αξιοποιούνται με οποιονδήποτε τρόπο, εκτός αν αυτοί ευρίσκονται σε κοινόχρηστους χώρους αιγιαλού και παραλίας οι οποίοι ανήκουν κατά κυριότητα στο Δημόσιο, ενώ η χρήση και η εκμετάλλευση ανήκει στον Ε.Ο.Τ..
2.Από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου η κυριότητα αναγνωρισμένων ιαματικών φυσικών πόρων που ανήκει στο Δημόσιο περιέρχεται αυτοδικαίως στον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού (Ε.Ο.Τ.).
3.Από το νόμο αυτόν δεν θίγονται ιδιωτικά δικαιώματα κυριότητας επί αναγνωρισμένων ιαματικών πηγών που υφίσταντο κατά την 1.1.1920 σύμφωνα με το άρθρο 2 του ν. 2188/1920. Το δικαίωμα κυριότητας ιδιωτών επί ιαματικών πηγών ασκείται εντός των ορίων της κείμενης νομοθεσίας.
4.Σε περίπτωση λύσεως του Ε.Ο.Τ. ή καταργήσεως του δημόσιου χαρακτήρα του, η κυριότητα των ιαματικών φυσικών πόρων περιέρχεται στο Δημόσιο.
Η επιστολή Θ. Νικηταρά προς Χ. Θεοχάρη
Στις 5/2/2021, ο δήμαρχος Κω Θεοδόσης Νικηταράς, με αφορμή επικείμενο νομοσχέδιο το οποίο προβλέπει την υποχρεωτική εκχώρηση των ιαματικών πηγών στην υπό σύσταση Ανώνυμη Εταιρεία «Ιαματικές Πηγές Ελλάδας - ΙΠΕ Α.Ε.», απέστειλε την κάτωθι επιστολή προς τον υπουργό Τουρισμού Χάρη Θεοχάρη:
«Αξιότιμε Υπουργέ,
στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Τουρισμού, σημαντικό μέρος του αφορά στην υπό δημιουργία Ανώνυμη Εταιρεία «Ιαματικές Πηγές Ελλάδας - ΙΠΕ Α.Ε.» (ΜΕΡΟΣ Β, ΑΡΘΡΑ 7 - 14).
Η πρόβλεψη για τον τρόπο συγκρότησης και λειτουργίας της ουσιαστικά μηδενίζει το ρόλο κάθε Δήμου που διαθέτει ιαματική πηγή.
Η υποχρεωτική μεταφορά στην ΙΠΕ Α.Ε. όλων των πηγών, ακυρώνει την ουσία ύπαρξης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τον αναπτυξιακό ρόλο της και τις προσδοκίες των τοπικών κοινωνιών.
Πρόκειται ουσιαστικά για κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων και όχι συνεργασία για την αξιοποίησή τους, αφού μεταφέρει τον πλούτο περιοχών της χώρας μας, σε συγκεντρωτικά, υδροκέφαλα, σχήματα, δίχως κανένα λόγο στις τοπικές κοινωνίες.
Μια τέτοια εξέλιξη ζήσαμε έντονα στην περίοδο των μνημονίων και των δεσμεύσεων της χώρας μας έναντι των δανειστών μας, όταν εν μία νυκτί δημιουργήθηκαν υπερταμεία και μεταφέρθηκαν περιουσιακά στοιχεία, που αποτελούσαν διαχρονικά πλούτο των τοπικών κοινωνιών.
Σήμερα όμως, που δεν υπάρχουν μνημονιακές δεσμεύσεις, δε μπορεί σε καμία περίπτωση να γίνει αποδεκτή ως πολιτική επιλογή.
Πρόκειται για λάθος κατεύθυνση η οποία σαφώς και πρέπει να επαναπροσδιορισθεί. .
Τώρα που οι Δήμοι, όπως και ο Δήμος Κω, συγκροτούν Αναπτυξιακούς Οργανισμούς για να στηρίξουν τον αναπτυξιακό ρόλο τους, να αξιοποιήσουν πλουτοπαραγωγικές πηγές και να δημιουργήσουν πλούτο για τις τοπικές κοινωνίες, δεν μπορεί να έρχεται το ίδιο το Κράτος να ακυρώνει αυτή την προσπάθεια (πού το ίδιο πριν λίγους μήνες για το σκοπό αυτό τους θεσμοθέτησε) και να αφαιρεί πλουτοπαραγωγικές πηγές, δίχως τη σύμφωνη γνώμη μας.
Κατανοώ τη στόχευση της κυβέρνησης, για την αξιοποίηση των παραγωγικών πόρων της χώρας, όμως αυτό δεν μπορεί να γίνει με αμέτοχη και δίχως όφελος την τοπική κοινωνία.
Για αυτούς τους λόγους σας ζητώ να αλλάξετε το σχέδιο νόμου και να προβλεφθεί η εθελοντική παραχώρηση κάθε ιαματικής πηγής στην ΙΠΕ Α.Ε.
Επιπλέον, οφείλω να επισημάνω ότι ο Δήμος Κω από πολλά χρόνια έχει ζητήσει να του παραχωρηθεί δημόσια έκταση πέριξ της ιαματικής πηγής που διαθέτει στην περιοχή «Θερμά» ώστε να προχωρήσει στην προστασία και αξιοποίηση της περιοχής.
Δυστυχώς η Πολιτεία δεν έχει ανταποκριθεί στο αίτημά μας.
Παρόλα αυτά εμείς έχουμε προχωρήσει, έχουμε πάρει σχετικές άδειες και είμαστε ένα βήμα πριν την ολοκληρωμένη επανάχρηση των κτιριακών εγκαταστάσεων ιδιοκτησίας του Δήμου μας.
Ο Δήμος μας διαθέτει την οικονομική δυνατότητα να προχωρήσει στην αξιοποίηση της πηγής, είναι ανοιχτός σε συνεργασία με ιδιώτες, με την τοπική αυτοδιοίκηση να έχει την ευθύνη διαχείρισης, ώστε να διασφαλίζεται το συμφέρον της τοπικής κοινωνίας.
Κάθε τι άλλο μας βρίσκει αντίθετους.
Για όλους αυτούς τους λόγους, ζητάμε κατ’ ελάχιστον να μπορεί να συμμετάσχει στην ΙΠΕ Α.Ε. όποιος Δήμος αδυνατεί να προχωρήσει αλλά να μην είναι υποχρεωτική η παραχώρηση για όποιον Δήμο μπορεί να προχωρήσει με ίδιες δυνάμεις, όπως ο Δήμος Κω.
Με εκτίμηση,
Ο Δήμαρχος Κω
Θεοδόσης Α. Νικηταράς».
Η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου
Λίγες ημέρες αργότερα, και πιο συγκεκριμένα στις 16/2/2021, συγκαλείται εκτάκτως το δημοτικό συμβούλιο με μοναδικό θέμα: “Έκφραση θέσεων του Δημοτικού Συμβουλίου στο υπό κατάθεση νομοσχέδιο του Υπουργείου Τουρισμού και συγκεκριμένα στο μέρος Β’ (αρθρ. 7 έως 14) με το οποίο μεταφέρονται υποχρεωτικά οι ιαματικές πηγές των Δήμων της Χώρας σε Ανώνυμη Εταιρεία «Ιαματικές Πηγές Ελλάδας – Ι.Π.Ε. Α.Ε.» ελεγχόμενης από το Κράτος, δίχως όφελος για την τοπική Κοινωνία”.
Το ρεπορτάζ του «Σ» (φύλλο 1046, 18/2/2021), είχε ως ακολούθως:
Κατά πλειοψηφία πέρασε η πρόταση της δημοτικής αρχής για απόσυρση του σκέλος του νομοσχεδίου για τον ιαματικό τουρισμό
Κυριάρχησαν οι προσωπικές επιθέσεις και η παρελθοντολογία - 4 δημοτικές παρατάξεις, 4 διαφορετικές προτάσεις
Εν μέσω αντεγκλήσεων, όχι απαραίτητα πολιτικών - κύρια από την παράταξη της δημοτικής αρχής και της μείζονος μειοψηφίας – προσωπικών χαρακτηρισμών και απέραντης παρελθοντολογίας (ποιός έκανε τι για τα “θερμά” τα προηγούμενα χρόνια), πραγματοποιήθηκε η έκτακτη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου Κω την Τρίτη, 16/2/2021, (διήρκεσε περί τις 5 ώρες!!!!) με μοναδικό θέμα, “Έκφραση θέσεων του Δημοτικού Συμβουλίου στο υπό κατάθεση νομοσχέδιο του Υπουργείου Τουρισμού και συγκεκριμένα στο μέρος Β’ (αρθρ. 7 έως 14) με το οποίο μεταφέρονται υποχρεωτικά οι ιαματικές πηγές των Δήμων της Χώρας σε Ανώνυμη Εταιρεία «Ιαματικές Πηγές Ελλάδας – Ι.Π.Ε. Α.Ε.» ελεγχόμενης από το Κράτος, δίχως όφελος για την τοπική Κοινωνία”.
Μια από τις κατηγορίες που εκτόξευσε η μειοψηφία ήταν ότι, ενώ το θέμα των ιαματικών πηγών ήταν γνωστό από τον περασμένο Δεκέμβριο, μέσω παρουσίασης του σχετικού σχεδίου νόμου από τον υπουργό Τουρισμού, η δημοτική αρχή καθυστέρησε να το αντιληφθεί ή να δράσει αναλόγως. Η απάντηση της δημοτικής αρχής, μέσω του δημάρχου, ήταν πως, στην παρουσίαση του υπουργού δεν υπήρξε καμία αναφορά στις ιαματικές πηγές, απλά δόθηκαν οι κατευθύνσεις για τον θερμαλιστικό - ιαματικό τουρισμό. Το σχέδιο νόμου με την προσθήκη των ιαματικών πηγών, έγινε γνωστό στις 12/2/2021, ενώ δεν είχε προϋπάρξει διαβούλευση με τους δημάρχους.
Στην δε επισήμανση της Ι. Ρούφα πως, αφενός πρόταση της δημοτικής αρχής δεν υπάρχει και αφετέρου πως, με νόμο του 2006 οι αναγνωρισμένες ιαματικές πηγές ανήκουν στον ΕΟΤ, ο δήμαρχος απάντησε πως, οι ιαματικές της Κω ανήκουν στον δήμο από τον προηγούμενο αιώνα (διάταγμα του 1957). Και οι τρεις παρατάξεις της μειοψηφίας, κατηγόρησαν την δημοτική αρχή για έλλειψη ουσιαστικής πρότασης.
Εν κατακλείδι: Οι ιαματικές πηγές της Κω, κύρια τα “θερμά”, πηγή που μετά βασάνων και κόπων ανήκει πλέον στις αναγνωρισμένες, παραμένουν επί σειρά ετών αναξιοποίητες, με ευθύνη – μικρή ή μεγάλη - όλων των δημοτικών αρχών. Το τι θα “κερδίσει” η τοπική κοινωνία, για την οποία οι απόψεις – θέσεις – αποφάσεις των εκάστοτε δημοτικών αρχών είναι αντικρουόμενες, θα το κρίνουν οι ιστορικοί του μέλλοντος…
Οι προτάσεις των παρατάξεων
Θ. Νικηταράς: “Να αποσυρθεί το σκέλος του νομοσχεδίου για τον ιαματικό τουρισμό, γιατί το νομοσχέδιο έχει χρήσιμα πράγματα. Ζητάμε την υιοθέτηση του κειμένου του Συνδέσμου Ιαματικών Πηγών* που το ψήφισαν 58 δήμοι, προσθέτοντας ότι, σε περίπτωση που το νομοσχέδιο ψηφιστεί ως έχει, όλοι πρέπει να προσφύγουμε με κάθε ένδικο μέσο για να αποτρέψουμε τη μεταφορά των πλουτοπαραγωγικών πηγών του τόπου μας στο κράτος, γιατί αυτό είναι βαθιά αντισυνταγματικό και δεν μπορεί να έχει αντικείμενο εφαρμογής. Σε πρώτη φάση να ζητήσουμε το αυτονόητο και σε δεύτερη φάση, να καθίσουμε και να συζητήσουμε ένα επιχειρησιακό σχέδιο”.
Γ. Κυρίτσης: “Το νομοσχέδιο πρέπει να αποσυρθεί όσον αφορά στις ιαματικές πηγές. Ο δήμος της Κω ταυτόχρονα καταθέτει πρόταση προς το υπουργείο αφενός μεν για την παραχώρηση της έκτασης των 300 στρεμμάτων (πέριξ των ¨θερμών¨), αφετέρου δεσμεύεται για την κατάθεση οικονομοτεχνικής μελέτης αξιοποίησης των ιαματικών πηγών και της ευρύτερης περιοχής και κάνει δημόσιο διαγωνισμό πρόσκλησης ενδιαφέροντος για επενδυτή στην περιοχή”
Ι. Ρούφα: “ Διαφωνούμε με το νομοσχέδιο όπως έρχεται. Προτείνουμε, να ζητηθεί μέσω του Συνδέσμου η αναβολή της ψήφισής του και να ζητηθεί από το υπουργείο Τουρισμού οι δήμοι με ιαματικές πηγές να καταθέσουν τεκμηριωμένες προτάσεις – σχέδιο σε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, που θα αποτελέσουν τον κορμό της αξιοποίησης. Διαφορετικά, το να πούμε ένα όχι χωρίς συγκεκριμένες προτάσεις, αποδεικνύει όχι μόνο ανικανότητα, όχι μόνο αναλγησία, αλλά συνειδητή απαξίωση”.
Κ. Μακρή: “Οι προτάσεις σας συγκλίνουν και το όχι που λέτε, είναι υποκριτικό. Λέτε πως, αντί να είναι διαχειριστής το κράτος, να είναι ο δήμος με την ανεύρεση ιδιώτη επενδυτή. Δική μας πρόταση είναι, η διεκδίκηση του αποκλειστικού δημόσιου χαρακτήρα των ιαματικών πηγών, ενταγμένων στο υπουργείο Υγείας, μακριά από τη λογική της τουριστικής εκμετάλλευσης, αλλά υπέρ των κατοίκων. Δεν ταυτιζόμαστε με την άρνηση της δημοτικής αρχής και των άλλων παρατάξεων. Κρύβουν την ιδιωτικοποίηση και την εμπορευματοποίηση των πηγών. Σε αυτό το υποκριτικό όχι, δεν θα συναινέσει η «Λαϊκή Συσπείρωση»”.
Η ψηφοφορία
Η κάθε δημοτική παράταξη ψήφισε την πρότασή της.
Ήτοι, 16 δημοτικοί σύμβουλοι ψήφισαν την πρόταση της δημοτικής αρχής, 8 την πρόταση της παράταξης του Γ. Κυρίτση, 4 της παράταξης της Ι. Ρούφα και 1 της παράταξης της Κ. Μακρή.
Η παρέμβαση ΤΕΕ και Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής για τα θερμά
Και σκάει βόμβα!!! Η Μόνιμη Επιτροπή ΤΕΕ Κω και στο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής, δημοσιοποιούν κοινή θέση για την «αξιοποίηση» των Θερμών. Να τονίσουμε πως και οι δύο θεσμοθετημένοι φορείς, έχουν επιδείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και δράση για τοπικά ζητήματα με σειρά καίριων παρεμβάσεων, τεκμηριώνοντας επιστημονικά τις θέσεις τους, τις οποίες υπερασπίζονται με σθένος, άγνωστη αξία στις μέρες μας για πολλούς άλλους…
Αναλυτικά, το κοινό δελτίο τύπου που εξέδωσαν, έχει ως ακολούθως:
«Είμαστε κάθετα αντίθετοι στην ανέγερση ενός ακόμη ξενοδοχειακού συγκροτήματος εκατοντάδων ή και χιλιάδων κλινών»
«Με αφορμή σχετικά δημοσιεύματα σχετικά με την αξιοποίηση των θερμών, αισθανόμαστε την ανάγκη να τοποθετηθούμε και να εκφράσουμε τις θέσεις μας.
Με τον όρο ''αξιοποίηση'' σε καμία περίπτωση δεν εννοούμε την ανέγερση ενός ακόμη
ξενοδοχειακού συγκροτήματος εκατοντάδων ή και χιλιάδων κλινών.
Μία τέτοια επιλογή θα ήταν καταστροφική για την Κω διότι:
α) Θα απέκλειε τους συμπολίτες μας από την πρόσβαση στην πηγή και την παραλία.
β) Θα επιβάρυνε ακόμα περισσότερο την ήδη κορεσμένη ξενοδοχειακά υποδομή του νησιού.
γ) Θα κατέστρεφε μία περιοχή ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους.
Είμαστε κάθετα αντίθετοι σε μια τέτοια επιλογή.
Τα Θερμά ανήκουν στο λαό της Κω και ως τέτοια θα πρέπει να παραμείνουν.
Είναι ένας μοναδικός βραχώδης φυσικός σχηματισμός και έτσι θα πρέπει να παραμείνει.
Με τον όρο ''αξιοποίηση'' εννοούμε μία σειρά ήπιων παρεμβάσεων.
Το ΤΕΕ θα είναι και πάλι υπέρμαχος του Δημόσιου χαρακτήρα της περιοχής ο οποίος πρέπει πάσει θυσία να διαφυλαχθεί όπως έκανε και στην περίπτωση του Ν.Ο.Κ. (Ναυτικού Ομίλου Κω) όπου εκπόνησε, μάλιστα δωρεάν, την μελέτη ήπιας αξιοποίησης.
Θα πρέπει να γίνει μια μορφή ήπιας ανάπλασης της περιοχής πχ επισκευή υπαρχουσών κτιριακών εγκαταστάσεων (που ήδη έχει δρομολογηθεί από τον Δήμο Κω), βελτίωση της πρόσβασης για άτομα με ειδικές ανάγκες, βελτίωση των υποδομών (η περιοχή δεν έχει ηλεκτρικό ρεύμα) κ.λ.π.
Η ήπια ανάπλαση θα πρέπει να είναι αντικείμενο ειδικής αρχιτεκτονικής μελέτης
η οποία θα προκύψει μέσα από αρχιτεκτονικό διαγωνισμό.
Επίσης, θεωρούμε ότι είναι αναγκαίο να εφαρμοσθεί η υπάρχουσα μελέτη του Ι.Γ.Μ.Ε.
και να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας.
Οι κτιριακές εγκαταστάσεις θα πρέπει να εκμισθωθούν κατόπιν διαγωνισμού
με οικονομικές προσφορές.
Το Τ.Ε.Ε και το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής με την εμπειρία τους και την τεχνογνωσία τους δηλώνουν έτοιμοι και πρόθυμοι να συμμετάσχουν υποστηρικτικά στην όλη διαδικασία.
Η Μόνιμη Επιτροπή ΤΕΕ Κω
Το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής Κω».
«Μίνι ιστορικό" της πολύπαθης πηγής
(Τετάρτη 13 Μαΐου 2009 φύλλο 453)
Τεχνικογεωλογική αναγνώριση στα «Θερμά» από το ΙΓΜΕ
«Η περιοχή παρουσιάζει υψηλή επικινδυνότητα»
«Εάν υπάρχει βούληση για διατήρηση της επισκεψιμότητας των θερμών πηγών, είναι απαραίτητη η διεξαγωγή ειδικής τεχνικογεωλογικής και γεωτεχνικής μελέτης για τον προσδιορισμό των κατάλληλων μέτρων προστασίας» σημειώνουν οι επιστήμονες του ΙΓΜΕ που επισκέφθηκαν την περιοχή
Όπως είχαμε προαναφέρει στο προηγούμενο φύλλο του «Σ», κλιμάκιο του ΙΓΜΕ (Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών) αποτελούμενο από τις, Ελευθερία Πογιατζή Τεχνικό Γεωλόγο (MSc) και Δρ Βίλλυ Κοντογιάννη Πολιτικό Μηχανικό, επισκέφθηκε την Κω και πιο συγκεκριμένα την περιοχή «Θερμά», προκειμένου να προβεί σε μία τεχνικογεωλογική αναγνώριση.
Σύμφωνα λοιπόν με αυτή, προκύπτουν τα κάτωθι:
«Η ευρύτερη περιοχή των θερμών πηγών, συμπεριλαμβανομένου του δρόμου πρόσβασης (ασφαλτοστρωμένο και χωμάτινο τμήμα), δομείται από ηφαιστειοϊζηματογενείς σχηματισμούς με κακή τεχνικογεωλογική συμπεριφορά.
Υπάρχουν φαινόμενα εντόνων διαβρώσεων καθώς και κατολισθήσεων, ιδιαίτερα στις περιοχές οι οποίες δομούνται από σχηματισμούς εδαφικής συμπεριφοράς. Παρατηρήθηκε ότι, εντός ή πάνω στους ανωτέρω σχηματισμούς είναι συχνή η παρουσία ευμεγεθών ογκολίθων, οι οποίοι εάν αποκολληθούν, απειλούν το δρόμο και την παραλία. Σημειώνεται ότι πίσω από το υπάρχον κτίσμα στη στενή περιοχή των πηγών έχει καταλήξει σημαντικός αριθμός τέτοιων ογκολίθων.
Η περιοχή πλησίον των θερμών πηγών δομείται από ασβεστολιθικούς σχηματισμούς. Η ποιότητα της βραχομάζας είναι πολύ κακή με εμφανείς ανοικτές ρωγμές, οι οποίες προσδιορίζουν τεμάχη με δυνητική αστάθεια. Οι ασταθείς αυτές μάζες δύνανται να αστοχήσουν είτε λόγω διάβρωσης (βροχοπτώσεις) είτε λόγω σεισμού.
Συναξιολογώντας όλα τα ανωτέρω, συμπεραίνεται ότι, η περιοχή παρουσιάζει υψηλή επικινδυνότητα εκδήλωσης ασταθειών (κατολισθήσεις, αποκολλήσεις βράχων, διαβρώσεις) δεδομένης και της υψηλής σεισμικότητάς της. Για τους παραπάνω λόγους η περιοχή θεωρείται γεωλογικά ακατάλληλη για δόμηση.
Εάν υπάρχει βούληση για διατήρηση της επισκεψιμότητας των θερμών πηγών, είναι απαραίτητη η διεξαγωγή ειδικής τεχνικογεωλογικής και γεωτεχνικής μελέτης για τον προσδιορισμό των κατάλληλων μέτρων προστασίας. Τονίζεται ότι αναμένεται να απαιτηθούν έργα μεγάλης κλίμακας και υψηλού κόστους καθώς τα προβλήματα είναι σύνθετα και αφορούν σε εκτεταμένες περιοχές».
Σε συνέντευξη που παραχώρησε η κα Πογιατζή στον «Σ», αναφέρονται τα εξής:
Ερ: Κυρία Πογιατζή, μας αναφέρατε ότι, είναι απαραίτητη διεξαγωγή ειδικής τεχνικογεωλογικής και γεωτεχνικής μελέτης για τον προσδιορισμό των κατάλληλων μέτρων προστασίας. Πόσο χρονοβόρα είναι αυτή η διαδικασία;
Ε.Π.: Κατ’ αρχήν να σας πω ότι, η μελέτη δεν θα λύσει τα προβλήματα. Θα προτείνει μέτρα, τα οποία όμως κοστίζουν αρκετά. Εκ των προτέρων λοιπόν, θα πρέπει να έχουν αποφασίσει ότι θα ξοδέψουν αρκετά λεφτά. Άρα, εάν είναι να γίνει η μελέτη και τα έργα να μην γίνουν, καλύτερα να μην γίνει και η μελέτη. Όσο για τον χρόνο ολοκλήρωσης μίας σωστής μελέτης, απαιτείται γύρω στο ένα έτος.
Ερ: Ακριβώς πάνω από την παραλία, η Κτηματική Υπηρεσία Δωδ/σου παραχώρησε τμήμα της περιοχής σε ιδιώτη, προκειμένου να ανεγείρει κτίσμα 200τ.μ., το οποίο θα εκμεταλλευτεί τους καλοκαιρινούς μήνες. Πόσο επικίνδυνο είναι αυτό;
Ε.Π.: Η γνώμη μου είναι ότι, κινδυνεύει το κτίριο. Επειδή όμως, έκανα απλά μία αναγνώριση, ίσως θα ήταν υπερβολικό να πούμε να μην το κάνει καθόλου, αλλά οπωσδήποτε θα πρέπει να γίνει γεωλογική και γεωτεχνική μελέτη. Έχω όμως την εντύπωση ότι, είναι δύσκολη η κατάσταση. Εάν όμως κάποιος θέλει να ρίξει πάρα πολλά λεφτά για θεμελιώσεις κ.λ.π., θα μπορεί να στηρίξει το κτίριο. Τέτοιους παρόμοιους σχηματισμούς έχουμε λ.χ. κατά μήκος της Εγνατίας ή σε άλλες εθνικές οδούς. Εκεί όμως, επειδή πρέπει να περάσει οπωσδήποτε ο δρόμος, γίνονται τα αδύνατα δυνατά. Όταν όμως πρόκειται για συνήθη δόμηση, λέμε όχι, χωρίς όπως αυτό να σημαίνει, όπως προανέφερα, αδύνατον. Γενικά όμως, αυτοί οι σχηματισμοί είναι επικίνδυνοι.
Ερ: Εν κατακλείδι, σαν ειδικός επιστήμονας, τι προτείνετε για την περιοχή;
Ε.Π.: Κατ’ αρχήν, να πάρουν απόφαση εάν θέλουν να κάνουν παρέμβαση. Ότι είναι επικίνδυνα, είναι επικίνδυνα. Προσωπικά, δεν θα πήγαινα ούτε να κάνω μπάνιο, ούτε να στέκομαι για πολύ ώρα εκεί από κάτω. Δεν λέω ότι, θα πέσει τώρα κάποιος βράχος, αλλά το ότι πέφτουν κάποια κομμάτια, είναι το μόνο σίγουρο. Εάν γίνει κάποιος σεισμός και είναι κάποιοι στην περιοχή, τότε σίγουρα θα υπάρχει πρόβλημα. Και δεν είναι ότι, δεν έχουμε κρούσματα αλλού. Π.χ. στην Αγία Γαλήνη πριν μερικά χρόνια, είχε πέσει ένας βράχος μέσα στη θάλασσα και ήταν εκεί μία άτυχη κοπέλα…
Ερ: Κάτι τελευταίο. Η έκθεση που θα συντάξετε και θα αποστείλετε στο δήμο Κω, πότε θα είναι έτοιμη;
Ε.Π.: Περίπου σε ένα μήνα.
ΘΕΡΜΑ: Μεγάλη επισκεψιμότητα, αλλά και υψηλή επικινδυνότητα…
Στην μελέτη που συνέταξε το ΙΓΜΕ για λογαριασμό του δήμου Κω, η οποία απαριθμεί περί τις 100 περίπου σελίδες (ο «Σ» είχε δημοσιεύσει τα συμπεράσματά της στο www.stathmosnet.gr), αναφέρονται τα δεδομένα και η υπάρχουσα κατάσταση, όπου επισημαίνεται μεν η μεγάλη επισκεψιμότητα, αλλά ταυτόχρονα η υψηλή επικινδυνότητα σε κατολισθητικά φαινόμενα, κυρίως καταπτώσεις βράχων σεισμοτεκτονικών αιτίων. Προβλήματα λόγω των κατολισθητικών φαινομένων εντοπίζονται τόσο στο χωματόδρομο, που αποτελεί τη μοναδική πρόσβαση πεζών και τροχοφόρων προς τη θάλασσα, όσο και σε ολόκληρο το μήκος της στενής παραλιακής ζώνης, από το τέρμα του χωματόδρομου, όπου αρχίζει το στενό πέρασμα προς την παραλία, μέχρι και πέρα από τη θέση της θερμής πηγής. Παράλληλα, δίνεται έμφαση στην έλλειψη υποδομών και στην διαχείριση κινδύνου και τονίζεται πως, «δεν έχει ληφθεί κανένα μέτρο προστασίας από καταπτώσεις βράχων». Επισημαίνεται δε πως, «δεδομένου ότι ο χώρος της παραλίας είναι σχετικά περιορισμένος και ουσιαστικά η μόνη πρόσβαση προς αυτή είναι ένα στενό πέρασμα ανάμεσα σε ψηλά κατακερματισμένα βράχια, δεν υπάρχει ουσιαστικά τρόπος διαφυγής του κόσμου σε περίπτωση ακραίου συμβάντος, όπως νια παράδειγμα ένας ισχυρός σεισμός, που θα μπορούσε να συνοδευτεί από καταπτώσεις που πιθανά να έκλειναν το στενό πέρασμα ή από δημιουργία τσουνάμι. Για το σκοπό αυτό θα πρέπει να εκπονηθεί ειδικό επιχειρησιακό σχέδιο εκκένωσης της περιοχής σε περίπτωση εκδήλωσης ισχυρού σεισμού, το οποίο θα πρέπει να είναι μόνιμα αναρτημένο σε ειδικές πινακίδες ώστε να γίνεται συνεχής ενημέρωση του κοινού».
Τα μέτρα προστασίας που προτείνονται για την περιοχή της Εμπρός Θέρμης, έχουν δύο βασικά προαπαιτούμενα: Την ασφαλή προσέγγιση και χρήση της παραλίας καθώς και της θερμής ιαματικής πηγής από το κοινό και τη μικρότερη δυνατή παρέμβαση και αλλοίωση της φυσιογνωμίας της περιοχής, δεδομένου ότι αυτή ανήκει σε ζώνη NATURA.
Η μελέτη δομείται από έξι (6) κύρια κεφάλαια και συμπληρώνεται από επτά παραρτήματα, όπου δίνεται η αναλυτική περιγραφή των στοιχείων και των αναλύσεων που πραγματοποιήθηκαν από την ερευνητική ομάδα της Διεύθυνσης Τεχνικής Γεωλογίας του ΙΓΜΕ.
Αυτό που τονίζεται ιδιαίτερα και πρέπει να ληφθεί υπόψη, είναι ότι, ενδεχόμενη μερική υλοποίηση των προτεινόμενων δεν εξασφαλίζει την ασφαλή επισκεψιμότητα του χώρου, καθώς όλα τα μέτρα είναι ισοδύναμης προτεραιότητας και θα πρέπει να υλοποιηθούν παράλληλα. Ιδιαίτερη δε προσοχή, απαιτείται στο τμήμα του πρανούς όπου πραγματοποιήθηκε πρόσφατα εξωτερική παράκαμψη της στενής διόδου προς τη θάλασσα (η παρανομία του δήμου…). Σημειώνουν δε οι μελετητές πως, η περιοχή θα μπορούσε να αποτελέσει τμήμα τουριστικής διαδρομής σε παραλίες του νησιού, στο πλαίσιο λειτουργίας του θαλάσσιου πάρκου της ανατολικής Κω. Για το σκοπό αυτό, είναι αναγκαία η κατασκευή προβλήτας, η οποία μπορεί να κατασκευασθεί πλησίον της εισόδου της παραλία, παραπλεύρως του στενού περάσματος (αυτό που αποφασίστηκε στο δημοτικό συμβούλιο), ενώ προτείνεται και η εξέταση της καταλληλότητας (μετά από μελέτη), για ένταξη στην τουριστική διαδρομή και της Πίσω Θέρμης (Αγία Ειρήνη).
Εν κατακλείδι: Ο δήμος Κω, προκειμένου να προχωρήσει σε οποιαδήποτε παρέμβαση, είναι ΥΠΟΧΡΕΩΜΕΝΟΣ να εφαρμόσει αυτά που λέει η μελέτη, ΧΩΡΙΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ, για χάρη (;;;) του τουρισμού.
