Τη συσχέτιση μεταξύ του αριθμού των ασθενών που νοσηλεύονται σε ΜΕΘ covid στη χώρα μας και της θνητότητας τους αναδεικνύει μελέτη που εκπόνησαν ο καθηγητής Παθολογίας-Λοιμωξιολογίας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, κ. Σωτήρης Τσιόδρας και ο αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, κ. Θεόδωρος Λύτρας, και η οποία δημοσιεύθηκε στο Scandinavian Journal of Public Health.

Οι επιστήμονες κατέγραψαν τις νοσηλείες ασθενών με λοίμωξη covid-19 στις ΜΕΘ αλλά κι εκτός ΜΕΘ, στις περιπτώσεις διασωληνωμένων, από τον Σεπτέμβριο του 2020 μέχρι τον Μάιο του 2021 και ανέλυσαν τις πιθανότητες μοιραίας έκβασης των ασθενών σε σχέση με το φόρτο του συστήματος υγείας.

Σύμφωνα με τη μελέτη, η θνητότητα των διασωληνωμένων ασθενών με Covid-19 αυξάνεται από 25% έως 57% ανάλογα με την πληρότητα των ΜΕΘ. Το ποσοστό εξαρτάται και από το αν οι ασθενείς βρίσκονται διασωληνωμένοι εντός ή εκτός Μονάδας. Τουλάχιστον 1.500 ασθενείς λόγω κορωνοϊού θα μπορούσαν να έχουν εξέλθει από τα νοσοκομεία κατά το διάστημα των 8 μηνών που αφορά η μελέτη.

«Τα δεδομένα δείχνουν πως το ΕΣΥ αδυνατεί να ανταποκριθεί στον φόρτο: με πάνω από 400 διασωληνωμένους, χάνουμε ασθενείς που αναμένεται να ζούσαν αν νοσηλεύονταν υπό άλλες συνθήκες. Επιπλέον έχουμε κραυγαλέα και απαράδεκτη «υγειονομική ανισότητα» μεταξύ Αττικής και υπόλοιπης Ελλάδας» σχολιάζει σε ανάρτησή του στο Twitter ο κ. Λύτρας.

Όσο περισσότεροι διασωληνωμένοι στο ΕΣΥ, τόσο αυξάνει κλιμακωτά η πιθανότητα θανάτου ανά μέρα νοσηλείας: +25% για μέχρι 400 διασωληνωμένους, +57% για έως 800 διασωληνωμένους ασθενείς.
Όπως αναφέρει ο κ. Λύτρας, «νοσηλεία εκτός ΜΕΘ σχετιζόταν με 87% αυξημένη θνητότητα - παρ' ότι αυτό αφορούσε λίγους ασθενείς, μόνο περίπου το 5% των διασωληνωμένων (οι υπόλοιποι ήταν εντός ΜΕΘ) και "εν μέρει" ίσως αφορά διαλογή των πιο βαριά πασχόντων ασθενών, άρα μη αιτιακή σχέση, άρα πρέπει να ερμηνευθεί με προσοχή».
Όπως αναφέρει στην ανάρτησή του ο καθηγητής, «από τους 3.988 θανάτους διασωληνωμένων που αναλύθηκαν, οι 1.535 (95%CI: 1053–1947) αποδίδονται αθροιστικά στους 3 αυτούς παράγοντες. Δηλαδή εκτιμάται πως τόσοι θα γλίτωναν αν όλοι νοσηλεύονταν 1. με χαμηλό φόρτο στο ΕΣΥ (έως και 200 διασωληνωμένους), 2. σε νοσοκομεία Αττικής, και 3. εντός ΜΕΘ».
Και συνεχίζει γράφοντας: «Με άλλα λόγια, το αν θα επιβιώσεις της διασωλήνωσης φαίνεται πως εξαρτάται από το πού ζεις, και σε ποιά περίοδο (με τι φόρτο στο ΕΣΥ) έτυχε να αρρωστήσεις. Το αν αυτό είναι αποδεκτό, ας το κρίνει ο κάθε πολίτης κ ας βγάλει τα όποια συμπεράσματα.

(1) Η ανάλυση αυτή έγινε τέλος Μαΐου, κι ως οφείλαμε σαν λειτουργοί της Δημόσιας Υγείας τη γνωστοποιήσαμε άμεσα κ επανειλημμένα σε όλους όσους λαμβάνουν τις αποφάσεις στο "ανώτατο" επίπεδο. Τώρα, μετά από το peer review, έφτασε η ώρα της δημοσίευσης για να τη διαβάσουν όλοι.

(2) Εφ' όσον εξακολουθούμε να έχουμε πρόσβαση στα σχετικά στοιχεία, είναι αυτονόητο πως η ανάλυση θα επαναληφθεί/επικαιροποιηθεί στο μέλλον, ώστε να δούμε πως ανταπεξέρχεται το σύστημα υγείας και στο τρέχον πανδημικό κύμα.

(3) Η (εξαιρετική) ιδέα γι' αυτή την ανάλυση δεν ήταν δική μου αλλά του @STsiodras · εγώ βοήθησα με την υλοποίηση. Αυτό το τονίζω για τους κακεντρεχείς που δεν εννοούν να καταλάβουν ότι ο @STsiodras κι εγώ είμαστε ΜΟΝΟ επιστήμονες, με "αποκλειστικό" μέλημα τη Δημόσια Υγεία».

Πηγή: Πρώτο Θέμα

Θ. Λύτρας στην «Καθημερινή»:

«Ανάγκη ενίσχυσης του συστήματος υγείας στη χώρα»

«Αυτή τη στιγμή χάνουμε ανθρώπους που πιθανότατα δεν θα χάνονταν αν το φορτίο στις ΜΕΘ ήταν μικρότερο»

Ο Θεόδωρος Λύτρας, επίκουρος καθηγητής Δημόσιας Υγείας στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, μιλάει στην «Κ» για την έρευνα που έκανε με τον Σωτήρη Τσιόδρα τον Μάιο, η οποία προέκυψε έπειτα από ιδέα του κ. Τσιόδρα και τα ευρήματά της τους εντυπωσίασαν, όπως λέει.

Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

– Η έρευνα αφορά όλους τους διασωληνωμένους. Δηλαδή;

– Δηλαδή ο πληθυσμός της μελέτης αφορά τους παράγοντες που επηρεάζουν τη θνητότητα όλων των διασωληνωμένων με COVID-19, όχι μόνο όσους είναι εκτός ΜΕΘ (Μονάδα Εντατικής Θεραπείας). Τα τρία ευρήματα που σχετίζονται με αυξημένη θνητότητα ήταν, πέραν από την ηλικία φυσικά, όπως γράφουμε και στο άρθρο, ο φόρτος των διασωληνωμένων –το σύνολο δηλαδή διασωληνωμένων που ήταν εκείνη τη στιγμή–, το αν νοσηλεύονται στην Αθήνα ή εκτός Αττικής και το αν νοσηλεύονται εντός ή εκτός ΜΕΘ. Αυτοί οι τρεις παράγοντες σχετίζονται με αυξημένη θνητότητα των διασωληνωμένων ασθενών.

– Γιατί βλέπουμε τέτοια διαφορά μεταξύ Αττικής και περιφέρειας;

– Μπορούν να γίνουν διάφορες υποθέσεις σε σχέση ενδεχομένως με παράγοντες που έχουν σχέση με το σύστημα υγείας μεταξύ Αθήνας και υπόλοιπης Ελλάδας. Μπορεί να διαφέρει η επάνδρωση, μπορεί να διαφέρουν τα μέσα, μπορεί να διαφέρει η κλινική εμπειρία – δεν έχω στοιχεία για να σας πω ποιος ακριβώς είναι ο λόγος, εγώ επισημαίνω απλώς τη διαφορά.

– Και η διαφορά μεταξύ ασθενών που διασωληνώθηκαν εντός και εκτός ΜΕΘ;

– Γράφουμε και στο άρθρο σχετικά με αυτό το εύρημα ότι σε ένα βαθμό ενδέχεται να αντανακλά –δεν έχουμε τα στοιχεία για να πούμε σε τι βαθμό–, αλλά σαφώς σε ένα βαθμό ενδέχεται να αφορά και αυτό που λέμε διαλογή ασθενών, δηλαδή ασθενείς που είναι πάρα πολύ βαριά και άρα δεν αναμένεται να ωφεληθούν από τη ΜΕΘ, γιατροί κατά πάγια τακτική δεν τους βάζουν στη ΜΕΘ, και κατά το υπόλοιπο μέρος αφορά προφανώς την κατώτερη ποιότητα περίθαλψης που λαμβάνει ένας διασωληνωμένος εκτός ΜΕΘ.

– Υπήρχαν διασωληνωμένοι εκτός ΜΕΘ λόγω έλλειψης διαθέσιμων ΜΕΘ; Αυτό ήταν κάτι που μπορούσατε να δείτε;

– Όχι, δεν μπορούσαμε να δούμε κάτι τέτοιο, εμείς είχαμε τα επιδημιολογικά δεδομένα από τον ΕΟΔΥ που μας λένε ότι κάποιος είναι διασωληνωμένος εντός ή εκτός ΜΕΘ, τον λόγο δεν μπορούμε να τον ξέρουμε.

– Αναφέρατε στο Twitter πως τα ευρήματα της έρευνας τα έχετε μοιραστεί με αξιωματούχους από τον Μάιο.

– Ακριβώς, αφού τότε κάναμε την ανάλυση αυτή, βεβαίως τη μοιραστήκαμε από τότε.

– Πώς αντιμετωπίστηκε;

– Δεν μπορώ να σας πω κάτι περισσότερο γι’ αυτό. Αυτό που θέλω να τονίσω εγώ είναι το εξής, ότι εμείς ως επιστήμονες της δημόσιας υγείας έχουμε μία διαφορά από πολλούς άλλους επιστήμονες, κάνουμε εφαρμοσμένη έρευνα. Έρευνα δηλαδή που μεταφράζεται σε πρακτικά συμπεράσματα τα οποία μπορεί κανείς να πάρει για να βελτιώσει τη δημόσια υγεία. Αν λοιπόν εμείς είχαμε κάνει αυτή την ανάλυση και δεν είχαμε ενημερώσει τους αρμοδίους να λαμβάνουν αποφάσεις, παρά μόνο είχαμε στείλει τα δεδομένα για δημοσίευση και δεν το λέγαμε σε κανέναν και το αποκαλύπταμε τώρα, θα ήμασταν εμείς υπόλογοι. Αρά, όπως έγραψα, ενημερώσαμε, και δη στο ανώτατο επίπεδο.

– Στην έρευνα αναφέρεστε στον αριθμό των 400 και άνω διασωληνωμένων (σ.σ. η θνησιμότητα αυξάνεται σημαντικά όταν ο συνολικός αριθμός διασωληνωμένων ξεπεράσει τους 400, σύμφωνα με τη μελέτη) – αυτή τη στιγμή που στη χώρα έχουμε 700;

– Σημαίνει ότι πιθανότατα –με επιφύλαξη γιατί η μελέτη αφορά την περίοδο μέχρι 6 Μαΐου, αλλά στο μέτρο που αυτό ισχύει και τώρα, και θα το δούμε και στο μέλλον αυτό– θα έχουμε παραπάνω θνητότητα στους ανθρώπους αυτούς απ’ ό,τι θα είχαμε αν νοσηλεύονταν με χαμηλότερο φορτίο. Αρά αυτή τη στιγμή χάνουμε ανθρώπους που πιθανότατα δεν θα χάνονταν αν το φορτίο στις ΜΕΘ ήταν μικρότερο.

– Στις ΜΕΘ, και εκτός των ΜΕΘ, φαντάζομαι.

– Στο σύστημα υγείας γενικότερα. Πράγμα το οποίο μπορεί εύλογα να το υποθέσει ο καθένας, απλώς η δική μας μελέτη έρχεται και το δείχνει με νούμερα και ανάλυση.

– Φαντάζομαι ότι όταν μπαίνει κάποιος σε ΜΕΘ είναι ήδη πολύ επιβαρυμένη η υγεία του.

– Σαφώς.

– Αλλά, και πάλι, νομίζω πως πολλοί ίσως περίμεναν ότι τα στοιχεία θα ήταν λίγο καλύτερα.

– Δεν έχω κάτι να σας πω γι’ αυτό, αυτά είναι τα στοιχεία.

– Έχετε συνεχίσει να ψάχνετε;

– Τη συγκεκριμένη ανάλυση δεν την έχουμε επαναλάβει από τότε, αλλά αργότερα, αφού ολοκληρωθεί το παρόν κύμα και έχουμε περισσότερα δεδομένα, ασφαλώς προτιθέμεθα να την επαναλάβουμε.

– Τι προτάσεις θα κάνατε;

-– Δεν έχω εγώ να κάνω προτάσεις και υποδείξεις, εγώ δίνω τα επιδημιολογικά δεδομένα τα οποία νομίζω –τα βασικά ευρήματα της έρευνας τα διαβάσατε και μπορεί ο καθένας να τα διαβάσει– και τα τρία συγκλίνουν στην ανάγκη ενίσχυσης του ΕΣΥ. Αυτό έχω να πω, δεν έχω να πω κάτι άλλο.

Σωτήρης Τσιόδρας*:

«Θλίψη που χρησιμοποιείται η επιστήμη ως μέσο πολιτικής αντιπαράθεσης»

Η αντιμετώπιση της πανδημίας απαιτεί πνεύμα ενότητας και ομοψυχίας καθώς και συνεχή εγρήγορση, αναφέρει σε δήλωσή του ο Σωτήρης Τσιόδρας

Θέση για στην αντιπαράθεση που προέκυψε μετά την δημοσιοποίηση της μελέτης που ο ίδιος, μαζί με τον καθηγητή Θεόδωρο Λύτρα, εκπόνησε, πήρε ο καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας με δήλωσή του.

Υπογραμμίζει τη θλίψη του, διότι χρησιμοποιήθηκε μια παλιά μελέτη ως μέσο πολιτικής αντιπαράθεσης.

Η δήλωση του κ. Τσιόδρα

«Η αντιμετώπιση της πανδημίας απαιτεί πνεύμα ενότητας και ομοψυχίας καθώς και συνεχή εγρήγορση.

Προξενεί μεγάλη θλίψη σε έναν επιστήμονα αλλά και σε ένα απλό πολίτη, η χρήση παλαιότερης επιστημονικής ανάλυσης, ως μέσου πολιτικής αντιπαράθεσης.

Η συγκεκριμένη δημοσίευση επιβεβαιώνει παρόμοιες παρατηρήσεις σε προηγούμενες επιδημίες, αλλά και στην παρούσα πανδημία σε παγκόσμιο επίπεδο.

Εστιάζει στην πίεση στις κλίνες ΜΕΘ, και την εξ αυτής προκαλούμενη αυξημένη θνητότητα, η οποία επηρεάζεται από πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου (π.χ. αυξημένη ηλικία, υποκείμενα νοσήματα, βαρύτητα νόσου), συνεχίζεται και σήμερα, και αφορά στην πλειονότητά της ανεμβολίαστους συμπολίτες μας.

Πρόσφατες αναλύσεις της επιστημονικής ομάδας του ΕΟΔΥ έχουν αναδείξει περαιτέρω όφελος του εμβολιασμού έναντι του νέου κορωνοϊού.

Έως τις αρχές Δεκεμβρίου, οι ανθρώπινες ζωές που σώθηκαν χάρη στον εμβολιασμό, είναι περισσότερες από 15.000. Για αυτόν το λόγο, επιθυμώ για μια ακόμη φορά, να τονίσω την σημασία του εμβολιασμού για την αντιμετώπιση της πανδημίας και την επακόλουθη μείωση στην πίεση στο σύστημα υγείας.

Ιδιαίτερη σημασία στην παρούσα φάση έχει η τρίτη δόση του εμβολίου, καθώς και η τήρηση των υπόλοιπων μέτρων ατομικής προστασίας εν όψει και της ανάδυσης της όμικρον παραλλαγής του ιού.

*Σωτήρης Τσιόδρας

Καθηγητής Παθολογίας-Λοιμώξεων, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ

Πρόεδρος Επιτροπής Δημόσιας Υγείας και αντιμετώπισης της πανδημίας, Ιατρική Σχολή Αθήνας

Πρόεδρος Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας

Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων»