«Το Νότιο Αιγαίο μαζί με την Κρήτη αποτέλεσαν τους πρωταθλητές, δηλαδή έχουν τις μικρότερες πτώσεις τόσο στον τζίρο όσο και στις πληρότητες»

 «Οφείλουμε να ζητήσουμε νέα μέτρα ή την παράταση των παλαιών μέτρων για τη στήριξη των επιχειρήσεων ειδικά τώρα που αρχίζει να τρέχει η υποχρέωση επιστροφής των προγραμμάτων στήριξης των επιχειρήσεων»

 «Στόχος της ΠΟΞ είναι να ξεκινήσουν νωρίς οι διαπραγματεύσεις προκειμένου να υπογράψουμε τη νέα συλλογική σύμβαση εργασίας που θα αφορά το 2023. Θεωρώ ότι η συλλογική σύμβαση εργασίας θέλει ευρύτερα έναν γενναίο εκσυγχρονισμό»

 Το αποτύπωμα της πανδημίας στα βασικά οικονομικά μεγέθη των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων καταγράφει η ετήσια έρευνα του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ), του οποίου πρόεδρος είναι η Κωνσταντίνα Σβύνου, με τίτλο: «Οι επιδόσεις των ελληνικών ξενοδοχείων το 2021».  H έρευνα διενεργήθηκε για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος κατά το διάστημα 22 Νοεμβρίου - 31 Δεκεμβρίου 2021, είχε ως δείγμα 1.122 ξενοδοχειακές επιχειρήσεις όλων των κατηγοριών όλης της Ελλάδας και παρουσιάστηκε την Δευτέρα (24/1/2022) σε διαδικτυακή συνέντευξη τύπου. 

Σύμφωνα με την έρευνα, το 2021 λειτούργησε το 96% των ελληνικών ξενοδοχείων,  με μέση πληρότητα 68% και μέση τιμή του δίκλινου δωματίου τα 68 ευρώ. Τρία στα τέσσερα ξενοδοχεία άνοιξαν μεταξύ Μαΐου και Ιουλίου,  ενώ ο συνολικός τζίρος τους ανήλθε σε 5,48 δις ευρώ,  δηλαδή 35% χαμηλότερος από τον αντίστοιχο τζίρο του 2019. Επιπλέον, το 36% των ξενοδόχων έχει υπογράψει συμβόλαια για το 2022.  Εξ αυτών,  το 70% με τιμές ίδιες με αυτές του 2021, το 25% με τιμές αυξημένες κατά μέσο όρο 7,1% και το 6% με τιμές μειωμένες κατά μέσο όρο 17,8%.

Για τα αποτελέσματα της έρευνας και όχι μόνο, παραχώρησε συνέντευξη στον «Σ» η πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Κω και του ΙΤΕΠ Κωνσταντίνα Σβύνου.

Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Ερ.: Κυρία Σβύνου, ποια είναι τα βασικά ευρήματα της έρευνας;

Σ.Κ.: Κάθε χρόνο το ΙΤΕΠ έρχεται να μετρήσει όλα αυτά τα νούμερα που είναι πάρα πολύ σημαντικά για την ευρύτερη οικονομία και για την οικονομία των ξενοδοχείων εστιασμένα.

Τα σημαντικότερα λοιπόν ευρήματα, αυτά που τραβάνε και την προσοχή μας, είναι αυτό που αφορά στην πτώση του τζίρου στο χώρο των ξενοδοχείων που αγγίζει το 35%, στο ότι η απασχόληση κατάφερε να κρατηθεί στον χώρο των ξενοδοχείων με μια πολύ μικρή πτώση της τάξης του 6% κι αυτό βέβαια έχει και άλλες παραμέτρους, στο ότι συνέχισαν να επενδύουν τα ξενοδοχεία. 830 εκ. ευρώ σε επενδύσεις είναι ένα νούμερο το οποίο καταδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο συνεισφέρουν  τα ξενοδοχεία στην ευρύτερη οικονομία. Το νούμερο αυτό έχει εκτιμηθεί σε κανονικές χρονιές κοντά στο 1 δις και βέβαια και τα ταμειακά ελλείμματα που αγγίζουν τα 640 εκ. ευρώ αν υπολογίσουμε τις προκαταβολές που δεν δίνονται, όπως γίνεται σε μία χρονιά, αλλά και τα voucher που πρέπει να επιστραφούν από ακυρώσεις στα πακέτα διακοπών.

Από εκεί και πέρα βλέπουμε και τη μέση τιμή, όπου σε γενικές γραμμές ξεκίνησε με 86 ευρώ ανά δίκλινο δωμάτιο. Είχε ένα πικ το δεκαπενταύγουστο στα 120 ευρώ για να πέσει μετά στα 81 ευρώ και πιο κάτω στη συνέχεια. Βέβαια φαίνεται και η διαφορά μεταξύ των ξενοδοχείων συνεχούς και εποχικής λειτουργίας τόσο στις τιμές όσο και στις πληρότητες και βέβαια με αποκορύφωση τώρα, αυτό το χρονικό διάστημα, που τα συνεχούς λειτουργίας ξενοδοχεία καλούνται να λειτουργήσουν με πληρότητες που φτάνουν το 20% και μια μέση τιμή που φτάνει τα 41 ευρώ που βέβαια είναι πασιφανές ότι δεν είναι βιώσιμη η λειτουργία τους.

Ερ.: Θα μείνω σε αυτό που είπατε για την πτώση του τζίρου κατά 35% στα ξενοδοχεία. Αυτό είναι αντίθετο με αυτό που γίνεται με τις επενδύσεις, γιατί βλέπουμε ότι ενώ υπάρχει πτώση του τζίρου ταυτόχρονα γίνονται επεκτάσεις ξενοδοχείων ή νέες μονάδες. Πώς το εξηγείται αυτό;

Σ.Κ.: Αυτό για να το διευκρινίσουμε, δεν αφορά επεκτάσεις, αφορά εκσυγχρονισμό ξενοδοχείων. Κάθε επιχείρηση προκειμένου να παραμείνει ανταγωνιστική και ζωντανή επενδύει στον εαυτό της και αυτό είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό νούμερο που γίνεται με ίδια κεφάλαια, δεν συμπεριλαμβάνουμε ένταξη σε αναπτυξιακό νόμο, δεν συμπεριλαμβάνουμε δημιουργία νέων μονάδων, αλλά ούτε και επέκταση υφιστάμενων μονάδων. Αυτό το νούμερο αφορά καθαρά στον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων μονάδων σε υποδομές, είτε σε ανακαινίσεις των υφιστάμενων δωματίων που δείχνει ότι ουσιαστικά και τα διαθέσιμα που υπάρχουν στο χώρο των ξενοδοχείων επανεπενδύονται προκειμένου αυτή η επιχείρηση να παραμείνει ανταγωνιστική.

Ερ.: Το ρωτάω αυτό διότι, όπως το λέμε γενικότερα, δείχνει πτώχευση των ξενοδοχείων, ενώ στην ουσία υπάρχει μεν μείωση των εσόδων σε αυτά που αναφέρετε, αλλά παράλληλα σε έναν άλλο τομέα βλέπουμε ότι κατασκευάζονται νέα ξενοδοχεία συνεχώς. Άρα αυτό σημαίνει ότι ο ξενοδοχειακός κλάδος πάει καλά στην Ελλάδα, παρόλα τα χτυπήματα που δέχεται.

Σ.Κ.: Αυτή η κρίση ουσιαστικά ταρακούνησε πρωτίστως το χώρο του τουρισμού. Και από εκεί και πέρα ταρακουνήθηκαν και όλοι οι υπόλοιποι κλάδοι της οικονομίας, γιατί ας μην ξεχνάμε ότι ο χώρος του τουρισμού είναι αυτός που κινεί και κάποιους άλλους κλάδους ειδικά στη χώρα μας, όταν φτάνει κοντά στο 25% με 28% του ΑΕΠ. Οπότε δεν μπορούμε να κάνουμε αυτή τη σύγκριση, τουλάχιστον όχι σε αυτό το επίπεδο και όχι σε αυτή τη χρονική στιγμή. Ναι, βλέπουμε ότι η χώρα μας προσελκύει νέες επενδύσεις και αυτό είναι πολύ ικανοποιητικό. Και βλέπουμε επίσης ότι προσελκύει και πολύ γνωστά brand τα οποία ενδιαφέρονται να έρθουν και να επενδύσουν στην Ελλάδα.

Από την άλλη όμως βλέπουμε και πάρα πολλές ελληνικές επιχειρήσεις οι οποίες προσπαθούν όχι απλά να κρατηθούν  βιώσιμες αλλά να μπορούν να λειτουργήσουν ανταγωνιστικά. Είναι πάρα πολύ σημαντικό, γιατί ουσιαστικά οι ελπίδες για την οικονομική ανάκαμψη της χώρας αποδίδονται στον τουρισμό, οπότε αυτό χωρίς εκσυγχρονισμένα ξενοδοχεία δεν γίνεται.

Ερ.: Οπότε δεν θα μιλήσουμε καθόλου για τον αναπτυξιακό, γιατί εδώ εμπλέκεται και ΣΕΤΕ που κάνει παράπονα. Εντάχθηκαν μεν τα 3στερα ξενοδοχεία στον αναπτυξιακό, αλλά δεν εντάχθηκαν άλλες επιχειρήσεις που ασχολούνται με τον τουρισμό.

Σ.Κ.: Πάγια θέση μας αποτελεί το ότι, ένας αναπτυξιακός οφείλει να στηρίζει όλες τις κατηγορίες των επιχειρήσεων. Όσον αφορά στο δικό μας το χώρο, γιατί δεν μπορώ να μιλήσω για τις επιχειρήσεις των άλλων κλάδων, τουλάχιστον στον κλάδο της ξενοδοχίας έγινε ένας μεγάλος αγώνας μέσα από τους συλλογικούς μας φορείς προκειμένου να ενταχθούν τελευταία στιγμή και τα ξενοδοχεία τριών αστεριών. Εκεί λοιπόν υπήρξε ένας προβληματισμός γιατί δεν είναι δυνατόν η χώρα μας να στοχεύει στο να αποτελείται μόνο από ξενοδοχεία τεσσάρων και πέντε αστεριών. Το 78% των ελληνικών ξενοδοχείων ανήκουν στις κατηγορίες 3*, 2* και λιγότερες του 1*. Άρα λοιπόν εμείς αυτό που εμείς ουσιαστικά πρέπει να υποστηρίξουμε ότι είναι ένας προορισμός για όλα τα βαλάντια και για όλες τις επιλογές και όχι να κατηγοριοποιήσουμε την Ελλάδα ως προορισμό μόνο 4* και 5*. Και ένα ξενοδοχείο 2* και 3* οφείλει να εκσυγχρονιστεί προκειμένου να γίνει ακόμα καλύτερο εντός των ορίων της δικής του κατηγορίας.

Ερ.: Ειδικότερα στοιχεία για το Νότιο Αιγαίου υπάρχουν στο ΙΤΕΠ;

Σ.Κ.: Τα έχουμε τα στοιχεία ανά περιφέρεια. Φαίνεται ότι το Νότιο Αιγαίο μαζί με την Κρήτη αποτέλεσαν τους πρωταθλητές, δηλαδή έχουν τις μικρότερες πτώσεις τόσο στον τζίρο όσο και στις πληρότητες. Είναι οι δύο περιφέρειες οι οποίες πήγανε καλύτερα σε σχέση με άλλους προορισμούς.

Ερ.: Πού αποδίδετε τη μικρότερη μείωση της πληρότητας στα ξενοδοχεία 5*;

Σ.Κ.: Περισσότερο στο ότι τα 5στερα ξενοδοχεία κατάφεραν να κρατήσουν τις τιμές τους, όχι να τις αυξήσουν και ότι ο κόσμος γενικά φαίνεται ότι αποταμίευσε κατά τη διάρκεια του 2020 και φάνηκε η τάση του να ξοδέψει περισσότερα χρήματα στις διακοπές που είχε το 2021.

Είναι ένας λόγος που μπορεί να το εξηγεί αυτό, γιατί επέλεξαν τα 5στερα ξενοδοχεία. Από εκεί και πέρα θέλω να κάνουμε και μία σύγκριση στο θέμα της αύξησης της μέσης τουριστικής δαπάνης. Βλέπουμε λοιπόν ότι η τουριστική δαπάνη αυξήθηκε κατά 30%. Τεράστια αύξηση για το 2021, το οποίο όμως δεν απεικονίζεται ουσιαστικά πάνω στον χώρο των ξενοδοχείων. Άρα λοιπόν αυτή η αύξηση της τουριστικής δαπάνης φαίνεται ότι πάει σε άλλους κλάδους της οικονομίας, όπως στην εστίαση, στα εμπορικά καταστήματα κλπ. Φαίνεται λοιπόν ότι έγινε μία διεύρυνση της δαπάνης και αυτό είναι κάτι το οποίο μας ικανοποιεί, από την άποψη του ότι τα ξενοδοχεία  ουσιαστικά λειτούργησαν και με ειδικές προσφορές προκειμένου να κρατήσουν ανταγωνιστικό το συνολικό προϊόν που λέγεται ελληνικός τουρισμός. Όμως ο επισκέπτης είχε τη δυνατότητα το περασμένο καλοκαίρι να ξοδέψει. Άρα λοιπόν τι μας λέει. Επέλεξε ξενοδοχεία υψηλότερων κατηγοριών και δαπάνησε στην ευρύτερη αγορά.

Ερ.: Ειπώθηκε στη συνέντευξη ότι το 2022 θα είναι χρονιά κανονικότητας. Φαντάζομαι ότι αυτό ειπώθηκε συγκρίνοντας τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα.

Σ.Κ.: Ουσιαστικά το 2020 λέγαμε ότι η χρονιά κανονικότητας θα είναι από το 2021. Δεν ήταν. Έτσι όμως ελπίζουμε ότι η χρονιά του 2022 θα είναι χρονιά κανονικότητας όμως αυτή τη στιγμή τα δεδομένα δεν μας αποδεικνύουν κάτι τέτοιο. Γιατί ακόμα διανύουμε μήνα πανδημίας, άρα δεν ξέρουμε τι μεταλλάξεις θα έχουμε και πως θα λειτουργήσουν το επόμενο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, έχουμε μάθει πλέον να ζούμε με αυτές τις συνθήκες και θεωρούμε ότι τα πράγματα έτσι όπως δείχνουν επιδημιολογικά θα μας επιτρέψουν τουλάχιστον να ανοίξουμε από τον Απρίλιο φέτος και έτσι να έχουμε μία σεζόν σχεδόν κανονική τουλάχιστον από τη διάρκεια λειτουργίας. Αυτό ελπίζουμε όλοι, αλλά από εκεί και πέρα κάποια πράγματα νομίζω ότι θα μείνουν και κατά τη διάρκεια του 2022 και από την επόμενη χρονιά το 2023 ίσως να μπορούμε να μιλάμε για πλήρη κανονικότητα.

Ερ.: Συμπερασματικά, τι μπορούμε να πούμε;

Σ.Κ.: Ήταν η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά όπου παρουσιάστηκε μείωση στα οικονομικά αποτελέσματα στον χώρο των ξενοδοχείων και ευρύτερα στον χώρο του τουρισμού. Ας μην ξεχνάμε ότι ήρθε ένα 2020 το οποίο έκλεισε με μείωση 78% και ένα 2021 το οποίο έκλεισε με μία μείωση της τάξης κοντά στο 35%. Οφείλουμε να ζητήσουμε νέα μέτρα ή την παράταση των παλαιών μέτρων για τη στήριξη των επιχειρήσεων ειδικά τώρα που αρχίζει να τρέχει η υποχρέωση επιστροφής των προγραμμάτων στήριξης των επιχειρήσεων. Φαίνεται λοιπόν ότι οι επιχειρήσεις εξακολουθούν να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν. Χρειάζονται μία στήριξη, δεδομένου και της πληρότητας με την οποία εμφανίζονται να λειτουργούν τα ξενοδοχεία συνεχούς λειτουργίας. Ας μην ξεχνάμε ότι τα ξενοδοχεία συνεχούς λειτουργίας είναι κοντά το 40% στο σύνολο της ξενοδοχίας της χώρας μας. Δεδομένου μάλιστα του αυξημένου ενεργειακού κόστους, έχει εκτινάξει το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων. Και όχι μόνο των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων αλλά ευρύτερα όλων των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Άρα λοιπόν χρειάζονται γενναία μέτρα προκειμένου να φτάσουμε όλοι μαζί στην επόμενη μέρα της κανονικότητας.

Ερ.: Κυρία Σβύνου είπατε πριν ότι θα ξεκινήσει η σεζόν τον Απρίλιο. Ποια είναι λοιπόν η τάση για το 2022;

Σ.Κ.: Είναι ενθαρρυντικό να ξεκινήσει η σεζόν τον Απρίλιο. Μερικοί μιλούν και για Μάρτιο. Εμείς εδώ θα περιμένουμε μία εκκίνηση από τα μέσα Απριλίου και έπειτα, αν κάτι δεν πάει στραβά. Φαίνεται ότι η Ελλάδα σημειώνει μεγάλη ζήτηση και αυτό οφείλεται γενικότερα στο σοβαρό και υπεύθυνο τρόπο με τον οποίο έχουμε λειτουργήσει μέχρι τώρα.

Η Κως ως προορισμός και αυτή έχει αυξημένη κίνηση, είναι δηλαδή στους δημοφιλέστερους προορισμούς επιλογής των βασικών μας αγορών, των Γερμανών, των Άγγλων και βέβαια των  Ολλανδών. Άρα λοιπόν τα δεδομένα είναι ενθαρρυντικά και ελπίζουμε να προσεγγίσουμε τα νούμερα του 2019. Να τα φτάσουμε είναι πάρα πολύ δύσκολο, τουλάχιστον να τα προσεγγίσουμε.

Ερ.: Πως σχολιάζετε τη δήλωση του υπεύθυνου της TUI που είπε ότι στόχος τους είναι να φέρουν 3 εκ. τουρίστες στην Ελλάδα το 2022, δηλαδή, διπλάσιους από το 2021;

Σ.Κ.: Ουσιαστικά δείχνει τη δυναμική που έχει η χώρα μας και την αυξημένη ζήτηση που παρουσιάζει. Αυτό λοιπόν όταν συνδυαστεί με συνεργασίες, όπως είναι αυτή με την TUI και γενικότερα με μεγάλους tour operator, τότε τα αποτελέσματα μπορεί να είναι πολύ ενθαρρυντικά.

Ερ.: Συμβόλαια έχουν υπογραφεί σε μεγάλο βαθμό. Σε ποιο επίπεδο θα κινηθούν το 2022;

Σ.Κ.: Τα περισσότερα συμβόλαια για το 2022 έχουν υπογραφεί στο μεγαλύτερο ποσοστό με τις ίδιες τιμές που είχαν τα ξενοδοχεία το 2021. Και ας μην ξεχνάμε ότι το 2021 υπεγράφησαν στις ίδιες τιμές με το 2020 και το 2020 στις ίδιες τιμές με το 2019. Άρα λοιπόν υπάρχει μία τετραετία όπου οι τιμές των συμβολαίων στην πλειοψηφία τους είναι σταθερές. Εδώ λοιπόν, είναι ένα θέμα που μας απασχολεί και ως Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων, προκείμενου όλοι μαζί να μπορέσουμε να προχωρήσουμε σε κάποιες αυξήσεις με μία μίνιμουμ βάση πάνω στις αυξήσεις αυτές, η οποία θα μπορέσει να καλύψει τα αυξημένα κόστη στη λειτουργία των επιχειρήσεων. Ειδικά το ενεργειακό κόστος δεν μπορεί να καλυφθεί λειτουργώντας με τις ίδιες τιμές. Βλέπουμε λοιπόν ότι έχουμε ανατιμήσεις και από εκεί και πέρα θα πρέπει και οι επιχειρήσεις να ανταπεξέλθουν. Δυστυχώς η κάθε επιχείρηση από μόνη της δεν μπορεί να επιτύχει την απαιτούμενη αύξηση στα συμβόλαια προκειμένου όχι να καλύψει την αύξηση γιατί δεν καλύπτεται, αλλά τουλάχιστον να μειώσει τη διαφορά. Συζητάμε λοιπόν για ενιαίες κινήσεις προκειμένου σε πανελλαδικό επίπεδο να προχωρήσουμε και να θέσουμε ένα πλαφόν αύξησης στις τιμές συμβολαίων για το 2023.

Ερ.: Μιλήσατε πριν για το ενεργειακό κόστος που επιβαρύνει όλες τις επιχειρήσεις και πολύ ορθά αναφέρατε και την επιβάρυνση των νοικοκυριών. Αν προσθέσουμε και την αύξηση των υπολοίπων αγαθών, το κόστος επιβίωσης ανέβει πάρα πολύ. Οπότε, το ερώτημά μου αφορά στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας για τους ξενοδοχοϋπαλλήλους. Θα υπάρξει κάτι νεότερο;

Σ.Κ.: Ναι, στόχος της ΠΟΞ είναι να ξεκινήσουν νωρίς οι διαπραγματεύσεις προκειμένου να υπογράψουμε τη νέα συλλογική σύμβαση εργασίας που θα αφορά το 2023. Θεωρώ ότι η συλλογική σύμβαση εργασίας θέλει ευρύτερα έναν γενναίο εκσυγχρονισμό.

Ερ.: Κυρία Σβύνου μιλήσατε πριν για επενδύσεις και από Έλληνες αλλά και από ξένους επενδυτές. Πώς σχολιάζετε την αγορά ξενοδοχειακών μονάδων (π.χ. Κυπριώτης) από ξένα funds; Είναι υπέρ του τόπου μας;

Σ.Κ.: Είναι πολύ σημαντικό το να διατηρούνται κάποιες ισορροπίες και όλες αυτές οι εξαγορές να γίνονται με τη δυνατότητα διαπραγμάτευσης από την πλευρά του εκάστοτε επιχειρηματία. Από τη στιγμή λοιπόν που διατηρούνται αυτές οι ισορροπίες τότε εδώ είμαστε και ο τρόπος λειτουργίας των επιχειρήσεων θα δείξει κατά πόσο είναι προς τη θετική κατεύθυνση ή όχι. Το ότι έρχονται όμως δυνατά brand και μπαίνουν στο χώρο του ελληνικού τουρισμού, είναι κάτι το οποίο ωφελεί.

πηγη: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΤΑΘΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ