Αμαλία Ανδρουλάκη

 Η διαταραχή διαταραχή της γραπτής έκφρασης είναι μια μαθησιακή δυσκολία και  χαρακτηρίζεται από  μειωμένη  ικανότητα του παιδιού να συνθέσει ένα γραπτό κείμενο. Η μειωμένη αυτή δεξιότητα  εκφράζεται με λάθη στην γραμματική ή στον τονισμό, κακή οργάνωση των παρα­γράφων, πολλά ορθογραφικά λάθη (Δυσορθογραφία),  δυσκατάληπτη γραφή (Δυσγραφία).

Τα Διαγνωστικά κριτήρια κατά DSΜ-ΙV για την Διαταραχή  της Γραπτής Έκφρασης είναι:

1. Οι δεξιότητες γραφής, όπως μετρούνται με σταθμισμένες δοκιμασίες ατομικά ­ είναι σημαντικά κατώτερες  από τις αναμενόμενες της χρονολογικής ηλικίας του παιδιού, της νοημο­σύνης του και της κατάλληλης για την ηλικία του εκπαίδευσης. Το παιδί με λίγα λόγια δεν αποδίδει ικανοποιητικά στα μαθήματα του σχολείου του παρόλο που το περιβάλλον η εκπαίδευση και η νοημοσύνη του παιδιού είναι φυσιολογικά.

2. Η διαταραχή στο Κριτήριο 1 παρεμποδίζει σημαντικά τη σχολική επίδοση ή τις δραστηριό­τητες της καθημερινής ζωής (όπου απαιτείται σύνθεση  γραπτών κειμένων). Εννοείται ότι απαιτείται, οι γραμματικά σωστές προτάσεις και η σωστή οργάνωση παραγράφων.

3. Εάν υπάρχει αισθητηριακό έλλειμμα ή βλάβη, όπως για παράδειγμα κάποια απώλεια στην ακοή ή στην όραση οι δυσκολίες στις δεξιότητες της γραφής είναι πολύ περισσότερες από αυτές που απορρέουν από την διαταραχή. Δηλαδή το παιδί ακόμα και αν έχει κάποιο αισθητηριακό έλλειμμα ή βλάβη κάνει περισσότερα λάθη από όσα δικαιολογεί το έλλειμμα ή η βλάβη που τυχόν αντιμετωπίζει.

Τις περισσότερες φορές  η διαταραχή της γραπτής έκφρασης-δυσορθογραφία δεν εντοπίζεται μόνη της αλλά συνυπάρχει με Διαταραχή της Ανάγνωσης (Δυσλεξία) ή Διατα­ραχή των Μαθηματικών (Δυσαριθμησία). Είναι πολύ σπάνιο να εμφανιστεί μόνη της.

Συνήθως η διαταραχή γίνεται εμφανής στη δεύτερη τάξη του Δημοτικού (αφού έχει προηγηθεί τυπικά επαρκής διδασκαλία στη σύνθεση προτάσεων), μερι­κές φορές και αργότερα.

Τέλος πρέπει να διαχωρίσουμε το κακό γράψιμο-Δυσγραφία που μπορεί οφείλεται  σε προβλήματα στον  κινητικό συντονισμό: Δυσπραξία, οπότε αναφερόμαστε στην Αναπτυξιακή Διαταραχή του Συντονισμού των κινήσεων. Τα κακά γράμματα που μπορεί να κάνει ένα παιδί για παράδειγμα δεν είναι απαραίτητο ότι οφείλονται στην διαταραχή της γραπτής έκφρασης-δυσορθογραφία.