Το οπτικό σύστημα, εξάλλου, είναι «πλαστικό»: αρχίζει ν’ αναπτύσσεται μέσα στη μήτρα και σταθεροποιείται περίπου στην ηλικία των 9-10 ετών. Διαβάστε ποια είναι τα πιο συχνά προβλήματα και εκτιμήστε τη σημασία του προληπτικού ελέγχου:
Αμβλυωπία Είναι η ελάττωση της οπτικής οξύτητας στο ένα ή -σπανιότερα- και στα δύο μάτια, εξαιτίας πάθησης που εμποδίζει την ανάπτυξη της όρασης. Αν δεν διαγνωσθεί μέχρι τη σχολική ηλικία, το παιδί έχει ελάχιστες πιθανότητες ν’ ανακτήσει τη χαμένη του όραση. Είναι λοιπόν σημαντικό ν’ αντιμετωπισθεί έγκαιρα, είτε με γυαλιά είτε βοηθώντας το «τεμπέλικο» μάτι να δουλέψει, κλείνοντας το «καλό».
Αμετρωπίες Δεν επιτρέπουν τη σωστή εστίαση των ειδώλων στον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Στη μυωπία, π.χ., που εμφανίζεται στο 30% του γενικού πληθυσμού, οι ακτίνες του φωτός εστιάζονται μπροστά από τον αμφιβληστροειδή, με αποτέλεσμα το παιδί να μη βλέπει καθαρά, κυρίως τα αντικείμενα που βρίσκονται μακριά.
Αντίθετα, στην υπερμετρωπία οι ακτίνες του φωτός εστιάζονται πίσω από τον αμφιβληστροειδή κι έτσι το παιδί δεν βλέπει καθαρά κυρίως τα αντικείμενα που βρίσκονται κοντά. Ο αστιγματισμός τα επιμηκύνει κι έτσι βλέπει όμοιου χρώματος ακτίνες σε διαφορετική απόχρωση, το καρό σαν ριγέ και την τελεία σαν γραμμή.
Στραβισμός Σε κάθε μάτι υπάρχουν 6 μυς που το κινούν προς διάφορες κατευθύνσεις. Για να εστιάσουν και τα δύο μάτια σ ένα αντικείμενο, οι μυς (και οι 12) θα πρέπει να συγχρονιστούν. Όταν αυτό δεν γίνεται σωστά, η διάγνωση είναι στραβισμός. Το ένα ή και τα δύο μάτια αποκλίνει προς τα μέσα ή προς τα έξω, προς τα πάνω ή προς τα κάτω. Η κίνηση των ματιών προς πολλές κατευθύνεις (ψευδοστραβισμός) θεωρείται φυσιολογική μόνον κατά τους 3 πρώτους μήνες ζωής του παιδιού.
Ο λανθάνων στραβισμός, ο οποίος δεν είναι εμφανής αλλά προκαλεί συμπτώματα θολής όρασης, διπλωπίας κ.α., μπορεί να διαγνωσθεί μόνο με ειδική ορθοπτική μελέτη. Τέλος, η πάθηση μπορεί να εμφανίζεται περιοδικά, όταν δηλαδή το παιδί εστιάζει σε κοντινά αντικείμενα, είναι άρρωστο ή έχει κουραστεί.
Φραγμένο ρινοδακρυϊκό σύστημα Η ανάπτυξή του ολοκληρώνεται συνήθως στο τέλος του 9ου μήνα της εγκυμοσύνης. Ωστόσο, αν αυτό δεν συμβεί, τα μάτια του μωρού είναι συνεχώς υγρά, με βλέννες εσωτερικά και πύον πάνω στις βλεφαρίδες. Στις περισσότερες περιπτώσεις, πάντως, επιτυγχάνεται αυτόματη διάνοιξη και ίαση μέχρι τους 6 μήνες.
Γι’ αυτό, πολλοί οφθαλμίατροι προτείνουν συντηρητική θεραπεία (μασάζ στην περιοχή -ώστε να «πέσει» η μεμβράνη που φράζει τους ρινοδακρυϊκούς πόρους- και διακεκομμένη χρήση αντιβιοτικών κολλυρίων και αλοιφών) έως ότου το παιδί κλείσει το πρώτο έτος. Ίσως χρειαστεί χειρουργική θεραπεία με καθετηριασμό, μια απλή, αλλά λεπτή διαδικασία με ποσοστό επιτυχίας 90%.
