Σε σειρά ερωτήσεων του «Σ» οι οποίες αφορούν στο «στήσιμο» και στη λειτουργία του ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου (Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων), καθώς και στις οικονομικές υποχρεώσεις του δήμου Κω, αλλά και στο κατά πόσο θα ωφεληθούν ή όχι οι πολίτες του νησιού μας, απαντά ο Γενικός Διευθυντής του Φορέα Δρ Χρήστος Γαμβρούδης.
«Ο ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου Α.Ε. έχει την αρμοδιότητα του σχεδιασμού και της λειτουργίας των έργων και εγκαταστάσεων διαχείρισης των στερεών αποβλήτων της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου» αναφέρει, προσθέτοντας πως, αναμένεται η έγκριση της πρόσληψης του Μιχάλη Μωρέ, ειδικού συνεργάτη από την Κω.
Προς το παρόν ο Φορέας απασχολεί δύο εργαζόμενους, ενώ πρόσφατα προκηρύχθηκε ανακοίνωση για την στελέχωσή του με 75 άτομα μέσω ΑΣΕΠ, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί στις αρχές του Ιανουαρίου. Στην Κω θα προσληφθούν 2 Μηχανικοί ενώ θα προχωρήσουν άμεσα οι διαδικασίες για την πρόσληψη και μόνιμου προσωπικού.
Η ετήσια εισφορά του Δήμου Κω για το 2023 έχει εκτιμηθεί στα 2.386.259,22 ευρώ, από τα οποία τα 881.180,00 ευρώ αφορούν στο τέλος ταφής, το οποίο έχει υπολογιστεί θεωρώντας πως από 1/1/2023 ο Φορέας θα έχει αναλάβει πλήρως την λειτουργία του ΧΥΤΑ της Κω.
«Ο Φορέας έχει να εκτελέσει ένα τρομακτικό σε μέγεθος έργο και να κλείσει άμεσα πληγές τριάντα ετών» τονίζει ο κ. Γαμβρούδης, ενώ, απαντώντας σε όσους υποστηρίζουν πως, ιδιωτικοποιείται ο τομέας των αποβλήτων, δηλώνει πως, αυτοί οι ισχυρισμοί «δεν έχουν καμιά σχέση με την πραγματικότητα και στερούνται λογικών επιχειρημάτων», διαψεύδοντας παράλληλα ότι, η σχετική αρμοδιότητα παραχωρήθηκε στην Περιφέρεια. «Με τον ΦΟΔΣΑ, θα γίνεται δίκαιη παροχή υπηρεσιών με επανακαθορισμό του κόστους ανά τόνο απορριμμάτων με στόχο οι πολίτες να λαμβάνουν τις υπηρεσίες που απαιτεί η σύγχρονη περιβαλλοντική αντίληψη με σύγχρονες υποδομές, με έμφαση στην ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση των υλικών και με όρους κυκλικής οικονομίας» σημειώνει, προσθέτοντας πως, «είναι δεκάδες τα περιβαλλοντικά πρόστιμα στο Νότιο Αιγαίο τα προηγούμενα χρόνια κάτι το οποίο αλλάζει ριζικά με την σύσταση και λειτουργία του ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου».
Αναφερόμενος στην Κω, μας ενημέρωσε πως, δεν έχει παραληφθεί ακόμη ο υφιστάμενος ΧΥΤΑ καθώς πριν λίγες ημέρες ξεκίνησε η διαδικασία μέσω της Αποκεντρωμένης Διοίκησης για την καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων που θα περιέλθουν στον Φορέα. «Εκ πρώτης να αναφέρω πως ο ΧΥΤΑ του Δήμου Κω έχει την απαιτούμενη και εν ισχύ άδεια λειτουργίας ενώ ο Φορέας πρόσφατα σε συνεργασία με τον Δήμο ανανέωσε και την περιβαλλοντική άδειά του για ακόμη πέντε έτη. Ως προς τις υποδομές, τον εξοπλισμό και την κατάσταση αυτών θα έχετε μια ενημέρωση σε δεύτερο χρόνο όταν και εμείς θα έχουμε μια καλύτερη εικόνα της υφιστάμενης κατάστασης. Ο στόχος είναι, εντός του πρώτου τριμήνου του 2023 να παραληφθεί και αυτός ο ΧΥΤΑ από τον ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου» δηλώνει, αναφέροντας μας όλα όσα έχουν δρομολογηθεί για το νησί μας.
Να σημειώσουμε ότι, στον Φορέα, ο οποίος, όπως αναφέρει ο κ. Γαμβρούδης «έχει κοινωφελή και μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα», συμμετέχουν οι 34 Δήμοι της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου, μεταξύ των οποίων και ο Δήμος Κω, με ποσοστό 60% και η Περιφέρεια με ποσοστό 40%.
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Ερ: Κύριε Γαμβρούδη, αφορμή για τη συνέντευξή μας ήταν η απόφασή σας για την πρόσληψη ειδικού συνεργάτη από την Κω, ο οποίος θα παρέχει τις επιστημονικές υπηρεσίες και γνώσεις του σε εξειδικευμένα διοικητικά – οικονομικά ζητήματα που άπτονται στους τομείς των αρμοδιοτήτων των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων και των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην πρόσκληση. Υπήρξε ενδιαφέρον;
Χ.Γ.: Καταρχήν να σας ευχαριστήσω που μου δίνεται η ευκαιρία μέσα από αυτή τη συνέντευξη, να μιλήσω για τον ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου και για όλα όσα έχει καταφέρει σε αυτό το σύντομο χρονικό διάστημα της λειτουργίας του.
Ως προς το ερώτημά σας, να αναφέρω πως, για την επικουρία του Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου προβλέπεται από την Νομοθεσία η πρόσληψη τριών (03) Ειδικών Συμβούλων-Συνεργατών. Ήδη από το 2020 μια θέση είχε καταληφθεί από τον κ. Πατρό Μιχάλη, πρώην Δήμαρχο Χάλκης, ο οποίος είχε προσληφθεί για την επικουρία του Προέδρου σε οργανωτικά θέματα σχετικά με την τοπική αυτοδιοίκηση και συγκεκριμένα θέματα που αφορούν τον συντονισμό και την υλοποίηση συνεργασιών μεταξύ φορέων και των Ο.Τ.Α μελών του Φορέα.
Πρόσφατα Γνωστοποιήθηκε η Ανακοίνωση για την πρόσληψη ενός ακόμη Ειδικού Συνεργάτη με ειδίκευση σε διοικητικά–οικονομικά ζητήματα που άπτονται στους τομείς των αρμοδιοτήτων των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων και των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η διαδικασία υποβολής των φακέλων εκδήλωσης συμμετοχής έχει ολοκληρωθεί. Κατατέθηκε μόλις ένας φάκελος από τον κ. Μωρέ Μιχάλη, ο φάκελος έχει ελεγχθεί ως προς την πληρότητα του, έχει αναρτηθεί η σχετική ανακοίνωση πρόσληψης και αναμένουμε την δημοσίευση της στο ΦΕΚ για να προχωρήσουμε στην υπογραφή της σύμβασης.
Ερ: Ας έρθουμε στον ΦΟΔΣΑ. Πείτε μου κατ’ αρχάς, πόσα νησιά του νομού μας υπάγονται σε αυτόν και ποιες είναι οι υποχρεώσεις τους απέναντι στον φορέα;
Χ.Γ.: Ο Ειδικός Περιφερειακός Διαβαθμιιδκός Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων ή ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου εν συντομία, είναι ένας διαβαθμιδικός φορέας στον οποίο συμμετέχουν οι 34 Δήμοι της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου με ποσοστό 60% και η Περιφέρεια με ποσοστό 40%.
Όργανα διοίκησης του Ειδικού Περιφερειακού Διαβαθμιδικού ΦΟ.Δ.Σ.Α. είναι η Γενική Συνέλευση και το Διοικητικό Συμβούλιο. Στη Γενική Συνέλευση συμμετέχουν όλοι οι Δήμοι της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και η Περιφέρεια, ενώ τo Διοικητικό Συμβούλιο του ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου αποτελείται από επτά (7) μέλη. Ειδικότερα, αποτελείται από τον Περιφερειάρχη, Πρόεδρο κ. Χατζημάρκο, από τους δύο χωρικούς Αντιπεριφερειάρχες κ. Λεονταρίτη και κ. Ευστρατίου και από τέσσερα μέλη που εκλέχθηκαν από τους εκπροσώπους των Δήμων που συμμετείχαν στη Γενική Συνέλευση. Συγκεκριμένα, από τον Δήμαρχο Ρόδου και Πρόεδρο της ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου κ. Καμπουράκη, τον Δήμαρχο Κω κ. Νικηταρά, τον Δήμαρχο Θήρας κ. Σιγάλα και τον κ. Βρούτση Αντιδήμαρχο, εκπρόσωπο του Δήμου Σύρου Ερμούπολης.
Οι Δήμοι συνεχίζουν να ασκούν τις αρμοδιότητές τους ως προς την οργάνωση και την εφαρμογή της διαλογής στην πηγή των αστικών αποβλήτων στα διοικητικά όριά τους και την συλλογή και μεταφορά των υπολειπόμενων σύμμεικτων αστικών αποβλήτων και των προδιαλεγμένων ύστερα από διαλογή στην πηγή σε κατάλληλες υποδομές του ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου όπως υποδομές ανακύκλωσης (ΚΔΑΥ), ανάκτησης (ΜΑΑ) ή διάθεσης (ΧΥΤΑ).
Άλλη βασική υποχρέωση των Δήμων, πέραν των ανωτέρω, είναι και η καταβολή προς τον ΦΟΔΣΑ της ετήσιας εισφοράς τους σύμφωνα με τον κανονισμό τιμολόγησης του ΦΟ.Δ.Σ.Α., δηλαδή, την εισφορά ανά παρεχόμενη υπηρεσία που τους προσφέρει ο ΦΟΔΣΑ σε συνάρτηση με την απόδοση της διαλογής στην πηγή, την εκτροπή οργανικών αποβλήτων από την υγειονομική ταφή, τη συλλογή αποβλήτων συσκευασιών ανά κάτοικο και την πραγματοποιηθείσα ανακύκλωση σε σύνδεση με τους στόχους ανά Ο.Τ.Α.
Ερ: Προκειμένου να κατανοήσουμε όσο καλύτερα μπορούμε το τί εστί ΦΟΔΣΑ, πείτε μου, ποια είναι η λειτουργία του;
Χ.Γ.: Ο ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου Α.Ε. έχει την αρμοδιότητα του σχεδιασμού και της λειτουργίας των έργων και εγκαταστάσεων διαχείρισης των στερεών αποβλήτων της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Συγκεκριμένα, η αρμοδιότητα του σχεδιασμού των έργων διαχείρισης στερεών αποβλήτων αφορά την εκπόνηση και παρακολούθηση υλοποίησης του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, ενώ η αρμοδιότητα διαχείρισης των στερεών αποβλήτων αφορά τη προσωρινή αποθήκευση, επεξεργασία, αξιοποίηση και διάθεση των στερεών αποβλήτων της περιοχής ευθύνης του.
Ο ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου είναι σήμερα αρμόδιος για τη λειτουργία έξι (6) Χώρων Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) σε Νότια Ρόδο, Σύρο, Πάρο, Μύκονο, Πάτμο και Νάξο και ενός Κέντρου Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) στην Ρόδο. Εντός του 2023 ο ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου θα αναλάβει και την λειτουργία των υπόλοιπων είκοσι (20) ΧΥΤΑ της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, ενώ έχει δρομολογήσει την υλοποίηση με ωρίμανση και δημοπράτηση αναγκαίων υποδομών (ΧΥΤΑ, Μονάδες Ανάκτησης και Ανακύκλωσης, Μονάδες Επεξεργασία Βιοαποβλήτων κ.α.) με χρηματοδότηση από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους (ΕΣΠΑ) ή μέσω συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ).
Ερ: Δώστε μου μια «εικόνα» των οικονομικών του, της περιουσίας του, αλλά και το πόσους εργαζόμενους απασχολεί.
Χ.Γ.: Ο ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου έχει κοινωφελή και μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα με τα έσοδά του να αποτελούν αποκλειστικά οι εισφορές των Δήμων Μελών του (οι οποίες καταρτίζονται σε ετήσια βάση) και έσοδα από επιχορηγήσεις-χρηματοδοτήσεις Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων. Ως προς το σκέλος των χρηματοδοτήσεων να είστε βέβαιη πως ο Φορέας διεκδικεί προς χρηματοδότηση κάθε διαθέσιμο χρηματοδοτικό πόρο και χρηματοδοτικό εργαλείο.
Ο ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου καθίσταται καθολικός διάδοχος σε όλη την κινητή και ακίνητη περιουσία των τριών λειτουργούντων ΦΟΔΣΑ του Νοτίου Αιγαίου (ΦΟΔΣΑ Νήσων Νοτίου Αιγαίου, ΦΟΔΣΑ Σύρου-Ερμούπολης, ΦΟΔΣΑ Πάρου-Αντιπάρου) καθώς και των εγκαταστάσεων υγειονομικής ταφής αποβλήτων, μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων συμπεριλαμβανομένων των βιοαποβλήτων και λοιπών εγκαταστάσεων διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων των Δήμων μελών του.
Σήμερα που μιλάμε στον ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου, εκτός από εμένα ως Γενικό Διευθυντή, απασχολείται ένας ακόμη εργαζόμενος ως ειδικός σύμβουλος του Προέδρου. Πρόσφατα προκηρύξαμε ανακοίνωση για την στελέχωση του Φορέα με 75 άτομα για την κάλυψη επιτακτικών αναγκών διαδικασία η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί σύντομα με την έγκριση των οριστικών πινάκων από το ΑΣΕΠ στις αρχές του Ιανουαρίου. Στην Κω θα προσληφθούν 2 Μηχανικοί ενώ ο Φορέας θα προχωρήσει άμεσα τις διαδικασίες για την πρόσληψη και μόνιμου προσωπικού.
Η οικονομική κατάσταση του Φορέα σήμερα χαρακτηρίζεται ως «καλή» με τους Δήμους στην πλειονότητα τους να ανταποκρίνονται στην καταβολή των ετήσιων εισφορών τους.
Ερ: Ποια είναι η ετήσια καταβολή του Δήμου Κω;
Χ.Γ.: Η ετήσια εισφορά του Δήμου Κω για το 2023 έχει σε επίπεδο προϋπολογισμού έχει εκτιμηθεί σε 2.386.259,22 ευρώ και αναλύεται ως εξής:
1. Εισφορά λειτουργικών εξόδων 313.345,00 ευρώ
2. ΦΠΑ εισφοράς λειτουργικών εξόδων 17.141,05 ευρώ
3. Εισφορά λειτουργικών επενδυτικών δαπανών 19.449,00 ευρώ
4. ΦΠΑ - εισφορά λειτουργικών επενδυτικών δαπανών 4.667,76 ευρώ
5. Εισφορά διάθεσης αποβλήτων 899.770,51 ευρώ
6. ΦΠΑ εισφοράς διάθεσης αποβλήτων 215.944,92 ευρώ
7. Τέλος αποκατάστασης και μεταφροντίδας ΧΥΤΑ (ειδικό αποθεματικό) 35.247,20 ευρώ
8. Επενδύσεις ίδιων πόρων1.350,63 ευρώ
9. ΦΠΑ επενδύσεων ίδιων πόρων324,15 ευρώ ευρώ
10. Έσοδα τρίτων2.161,00 ευρώ
11. Τέλος ταφής (Ν.4819/2021- εξαίρεση νησιά <1.000 κατ.) 881.180,00 ευρώ
Το ανωτέρω ποσό έχει υπολογιστεί θεωρώντας πως από 1/1/2023 ο Φορέας θα έχει αναλάβει πλήρως την λειτουργία του ΧΥΤΑ της Κω, ενώ το ποσό αυτό θα αναμορφωθεί-μειωθεί σύμφωνα με την ημερομηνία παράδοσης και παραλαβής της εγκατάστασης και σύμφωνα με τον απολογισμό της τιμολογιακής πολιτικής έτους 2022. Να σημειωθεί πως, το ποσό των 881.180,00 ευρώ (τέλος ταφής) αποδίδεται μέσω του ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης - Ε.Ο.ΑΝ.
Ερ: Κύριε Γαμβρούδη, τι ακριβώς θα προσφέρει στον πολίτη; Εννοώ σε σχέση με την προ ΦΟΔΣΑ κατάσταση; Ποιο θα είναι το όφελός του;
Χ.Γ.: Μια από τις προκλήσεις της εποχής είναι το περιβάλλον, με τον ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου να σηματοδοτεί τη νέα φιλοσοφία στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου στον τομέα του περιβάλλοντος και της βιώσιμης διαχείρισης των απορριμμάτων σε συνεργασία με τους 34 Δήμους.
Στα λόγια όλοι μας πολλές φορές είμαστε γενναιόδωροι, αλλά όταν έρχεται η ώρα να εφαρμόσουμε πολιτικές ως προς το περιβάλλον, οι οποίες περιλαμβάνουν κυρίως ευθύνη, τότε τα πράγματα γίνονται πάρα πολύ δύσκολα. Η ίδρυση του ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου βάζει τέλος στην απραξία του χθες που τόσο έχει κοστίσει στη χώρα και στις επόμενες γενιές τόσο δημοσιονομικά, με τα εκατομμύρια των προστίμων που επιβάλλονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο και περιβαλλοντικά με τη συστηματική υποβάθμισή του. Ο Φορέας έχει να εκτελέσει ένα τρομακτικό σε μέγεθος έργο και να κλείσει άμεσα πληγές τριάντα ετών.
Δεδομένου των ιδιαιτεροτήτων της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και σε συνδυασμό με την αναμενόμενη αυξημένη τουριστική δραστηριότητα τα προσεχή χρόνια, ο ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου θα δράσει ως καταλύτης για την στήριξη της πράσινης αντίληψης, την εφαρμογή πολιτικών ορθολογική διαχείρισης των αποβλήτων και τη δημιουργία νέων προτύπων συμπεριφοράς των πολιτών σε θέματα Διαχείρισης Στερεών Απορριμμάτων. Με αυτή την αντίληψη και φιλοσοφία δουλεύει οργανωμένα, με σχέδιο και με στόχο να δημιουργήσει σύγχρονες υποδομές που τόσο πολύ ανάγκη έχουν τα νησιά μας υιοθετώντας τις καλές πρακτικές που εδώ και χρόνια εφαρμόζονται με επιτυχία σε όλα τα προηγμένα κράτη του κόσμου.
Ερ: Σύμφωνα με την αντίθεση άποψη, με τον ΦΟΔΣΑ ιδιωτικοποιείται ο τομέας των αποβλήτων. Εκτός αυτού, υποστηρίζεται πως, ακόμα μια αρμοδιότητα των δήμων, καθώς και περιουσία τους, παραχωρείται στην περιφέρεια. Με λίγα λόγια ότι, ο πολίτης θα πληρώνει περισσότερα από αυτά που πληρώνει σήμερα.
Χ.Γ.: Επιτρέψτε μου να αναφέρω πως όσα ισχυρίζεται η αντίθεση άποψη δεν έχουν καμιά σχέση με την πραγματικότητα και στερούνται λογικών επιχειρημάτων.
Όπως σας ανέφερα ανωτέρω, ο Φορέας έχει κοινωφελή και μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Αντίστοιχοι, Φορείς αριθμούνται σε πάνω από τριάντα (30) σήμερα στην Ελλάδα άλλοι με την μορφή Συνδέσμου και άλλοι με την μορφή Ανώνυμης Εταιρείας. Άρα, για ποια ιδιωτικοποίηση μιλάμε όταν φορείς σαν τον δικό μας υφίστανται στην Ελλάδα εδώ και τουλάχιστον 10-15 χρόνια.
Παρόλο που ο Φορέας είναι Ανώνυμη Εταιρεία, σε όλα τα θέματα δρα χάριν του δημοσίου συμφέροντος και πάντα μέσα στα πλαίσια που ορίζει η Ελληνική Νομοθεσία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτών που αναφέρω είναι πως, για την πρόσληψη πρόσφατα των 75 ατόμων, η διαδικασία έπρεπε να γίνει με όρους ΑΣΕΠ και με έλεγχο της όλης διαδικασίας από το ΑΣΕΠ. Για κάθε σύναψη δημόσιας σύμβασης ο φορέας ακολουθεί τα οριζόμενα στον νόμο 4412/2016 περί Δημοσίων Συμβάσεων όπως ισχύει.
Ως προς το οικονομικό σκέλος, οι ΦΟΔΣΑ εκ της νομοθεσίας τους είναι υποχρεωμένοι να δικαιολογούν κάθε ευρώ που δαπανούν. Πρόσφατο παράδειγμα είναι η Τακτική Γενική Συνέλευση των μελών του Φορέα που πραγματοποιήθηκε τον Αύγουστο του 2022 στην Ρόδο, στην οποία εγκρίθηκε κατά πλειοψηφία ο απολογισμός της τιμολογιακής πολιτικής του έτους 2021, με τα ποσά αυτά να συμψηφίζονται στην Τιμολογιακή Πολιτική του έτους 2022.
Ως προς την παραχώρηση στην Περιφέρεια, όπως αναφέρετε πως υποστηρίζουν κάποιοι και αυτό είναι ένα ψέμα. Καμία αρμοδιότητα δεν έχει παραχωρηθεί στην Περιφέρεια. Στα όργανα Διοίκησης του Φορέα συμμετέχουν, στην Γενική Συνέλευση όλοι οι Δήμοι της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (σε ποσοστό 60%), στο Διοικητικό Συμβούλιο τέσσερα στα επτά μέλη είναι εκπρόσωποι Δήμων. Το ότι Πρόεδρος του ΔΣ έχει οριστεί εκ του νόμου ο Περιφερειάρχης κ. Χατζημάρκος, δεν πρέπει να συγχέεται με την Περιφέρεια, όμως είναι κάτι το οποίο πρέπει να του το αναγνωρίσουμε γιατί ανέλαβε το βάρος και την ευθύνη του ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου, με τα αποτελέσματα της δουλειάς που γίνεται μέχρι στιγμής να ξεπερνούν τις προσδοκίες και να δικαιώνουν όσους πίστεψαν σε αυτό το εγχείρημα.
Το 99% των υποδομών των Δήμων οι οποίες περιήλθαν ή θα περιέλθουν τους επόμενους μήνες στον ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου, χρηματοδοτήθηκαν και υλοποιήθηκαν-κατασκευάστηκαν με χρήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όχι με ίδιους πόρους των Δήμων.
Επιπρόσθετα, στη νομοθεσία σύστασης του ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου ρυθμίζεται ρητά η διαδικασία περιέλευσης αυτών των περιουσιακών στοιχείων στον ΦΟΔΣΑ κάνοντας διακριτή αναφορά στον τρόπο παραχώρησης τους και συγκεκριμένα:
- Για ακίνητα, έργα, εγκαταστάσεις, εξοπλισμό των οποίων η χρηματοδότηση προήλθε από δημόσιους και ενωσιακούς πόρους, καθώς και όσων ακινήτων παραχωρήθηκαν από το κράτος σε Ο.Τ.Α. α’ βαθμού περιέρχονται στον ΦΟ.Δ.Σ.Α. που έχει την ευθύνη λειτουργίας τους ή εξυπηρετούν τον σκοπό του.
- Για ακίνητα, έργα, εγκαταστάσεις, εξοπλισμό των οποίων η χρηματοδότηση προήλθε από ίδιους πόρους των Ο.Τ.Α. α’ βαθμού παραχωρούνται κατά χρήση, άνευ ανταλλάγματος, στον ΦΟ.Δ.Σ.Α. που έχει την ευθύνη λειτουργίας τους.
Ως προς αυτό που θέσατε σχετικά με το αν πολίτης θα πληρώνει περισσότερα από αυτά που πληρώνει σήμερα, το σωστό ερώτημα εδώ θα ήταν, πόσα πλήρωσε ο κάθε πολίτης όλα αυτά τα χρόνια για να λαμβάνει αυτές της υπηρεσίες που λαμβάνει έως σήμερα και αν είναι ευχαριστημένος με την σημερινή κατάσταση των υποδομών αυτών. Δεν θα ήθελα να το απαντήσω εγώ αυτό το ερώτημα αλλά ας αναρωτηθούν οι ίδιοι οι πολίτες επί αυτού. Με τον ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου πάντως, θα γίνεται δίκαιη παροχή υπηρεσιών με επανακαθορισμό του κόστους ανά τόνο απορριμμάτων με στόχο οι πολίτες να λαμβάνουν τις υπηρεσίες που απαιτεί η σύγχρονη περιβαλλοντική αντίληψη με σύγχρονες υποδομές, με έμφαση στην ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση των υλικών και με όρους κυκλικής οικονομίας.
Ερ: Ας έρθουμε στην Κω. Πείτε μου, τι παραλάβατε, ποια είναι σήμερα η κατάσταση του νησιού; Ειδικότερα δε, θα ήθελα μια περιγραφή της κατάστασης του ΧΥΤΑ.
Χ.Γ.: Θα μου επιτρέψετε αρχικά να κάνω μια γενική αναφορά για όλες τις εγκαταστάσεις και να αναφέρω πως, αυτά που παραλαμβάνουμε στην πλειονότητά τους είναι εγκαταστάσεις χωρίς περιβαλλοντική αδειοδότηση, χωρίς άδεια λειτουργίας, μηχανήματα ασυντήρητα και κατεστραμμένα, υποδομές διαλυμένες, κορεσμένα κύτταρα, περιβαλλοντικά πρόστιμα κ.α. καταστάσεις οι οποίες δεν τιμούν κανέναν και προπαντός τα νησιά μας. Το ποιος φταίει, και γιατί φτάσαμε ως εδώ είναι μια άλλη συζήτηση η οποία στην παρούσα φάση δεν χρειάζεται να γίνει. Δεκάδες τα περιβαλλοντικά πρόστιμα στο Νότιο Αιγαίο τα προηγούμενα χρόνια κάτι το οποίο αλλάζει ριζικά με την σύσταση και λειτουργία του ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου.
Ως προς την Κω, δεν έχει παραληφθεί ακόμη ο υφιστάμενος ΧΥΤΑ καθώς πριν λίγες ημέρες ξεκίνησε η διαδικασία μέσω της Αποκεντρωμένης Διοίκησης για την καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων που θα περιέλθουν στον Φορέα. Εκ πρώτης να αναφέρω πως ο ΧΥΤΑ του Δήμου Κω έχει την απαιτούμενη και εν ισχύ άδεια λειτουργίας ενώ ο Φορέας πρόσφατα σε συνεργασία με τον Δήμο ανανέωσε και την περιβαλλοντική άδειά του για ακόμη πέντε έτη. Ως προς τις υποδομές, τον εξοπλισμό και την κατάσταση αυτών θα έχετε μια ενημέρωση σε δεύτερο χρόνο όταν και εμείς θα έχουμε μια καλύτερη εικόνα της υφιστάμενης κατάστασης. Ο στόχος είναι, εντός του πρώτου τριμήνου του 2023 να παραληφθεί και αυτός ο ΧΥΤΑ από τον ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου.
Ερ: Ποια θα είναι η εξέλιξη του φορέα σε σχέση με την προσφορά του στον πολίτη; Ποια έργα θα γίνουν στην Κω και με ποιο χρονοδιάγραμμα;
Χ.Γ.: Ο ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου αποτελεί πλέον ένα πρότυπο Φορέα και είναι το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Η ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων αποτελεί προτεραιότητα κι ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα της Ευρώπης.
Χώρες της βορειοδυτικής Ευρώπης όπως το Βέλγιο, η Ολλανδία, η Σουηδία, η Δανία, η Γερμανία, η Φιλανδία, η Αυστρία κ.α., δε χρησιμοποιούν σχεδόν καθόλου την υγειονομική ταφή των απορριμμάτων τους. Η Ελλάδα είναι ουραγός στην ανακύκλωση, επιμένει να χρησιμοποιεί σε συντριπτικό ποσοστό (άνω του 80%) την εδαφική τοποθέτηση των απορριμμάτων σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤΑ), ενώ σε μεγάλο βαθμό χρησιμοποιούνται και οι χώροι ανεξέλεγκτης διάθεσης αποβλήτων (ΧΑΔΑ).
Πλέον, η Ευρωπαϊκή Ένωση ζητεί και από την Ελλάδα μία εκ βάθρων αλλαγή του τρόπου που διαχειρίζεται το ζήτημα, στο πλαίσιο των φιλόδοξων ευρωπαϊκών περιβαλλοντικών και ενεργειακών πολιτικών. Μια αλλαγή που ξεκινά από το επίπεδο του σχεδιασμού των προϊόντων και επεκτείνεται στη βελτίωση των συστημάτων ανακύκλωσης και των επιδόσεων των μονάδων διαχείρισης απορριμμάτων. Σε πρώτο πλάνο, λοιπόν, εκτός από το μακροπρόθεσμο στόχο της μείωσης της ποσότητας των αστικών απορριμμάτων, έμφαση πρέπει να δοθεί στην υιοθέτηση πολιτικών ορθολογικής τους διαχείρισης.
Για το νησί της Κω συγκεκριμένα έχουν δρομολογηθεί τα εξής:
- Αναμένουμε τις επόμενες ημέρες την έγκριση από την Διυπουργική ΣΔΙΤ του φακέλου που έχουμε υποβάλει για χρηματοδότηση για το έργο «Μονάδες Ολοκληρωμένης Ανακύκλωσης και Ανάκτησης Αποβλήτων Δήμων Κω & Καλυμνίων». Άμεσα, τους πρώτους μήνες του 2023, το έργο αυτό θα δημοπρατηθεί. Το έργο αφορά την δημιουργία μιας σύγχρονης Μονάδας για την επεξεργασία συνολικά 42.000 τόνων αποβλήτων (σύμμεικτα, οργανικά, ανακυκλώσιμα) ανά έτος. Υπενθυμίζω πως ο Φορέας έχει πρόσφατα δημοπρατήσει δύο αντίστοιχες μονάδες μέσω ΣΔΙΤ, αυτή της Ρόδου και αυτή της Θήρας.
- Εντός του 2023 θα διανεμηθούν 1507 μηχανικοί κομποστοποιητές και 3414 Κάδοι Κομποστοποίησης κήπου σε πολίτες της Κω, καθώς ο Φορέας εξασφάλισε τη χρηματοδότηση της μεγαλύτερης πρότασης διαχείρισης βιοαποβλήτων με τίτλο «Δράσεις Διαχείρισης Βιοαποβλήτων σε οικίες της περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου». Η Δράση έχει ως στόχο την ενίσχυση δραστηριοτήτων διαλογής στην πηγή και επιτόπιας διαχείρισης μέσω διαδικασίας οικιακής κομποστοποίησης, την προώθηση της πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων και την επίτευξη υψηλότερων ποσοστών ανακύκλωσης.
- Αναμένουμε στις αρχές του έτους την έγκριση από το ΕΠ-ΥΜΕΠΕΡΑΑ της μεγαλύτερης Δράσης Ανακύκλωσης με τίτλο «Δράσεις ανάπτυξης υποδομών χωριστής συλλογής ανακυκλώσιμων στους δήμους της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου» και στην συνέχεια θα δημοπρατηθεί. Η Πράξη αφορά η ανάπτυξη δικτύου συλλογής ανακυκλώσιμων στα διοικητικά όρια του κάθε Δήμου της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Για την Κω ο εξοπλισμός αφορά την προμήθεια 70 γωνιών ανακύκλωσης με ταυτοποίηση χρήστη, 2 οχήματα διακριτής συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών–ευαισθητοποίησης, 1 όχημα εκπαίδευσης – ενημέρωσης πολιτών, 1 κινητή μονάδα επαναχρησιμοποίησης ειδών (Second Hand), 2 φορτηγά οχήματα τύπου Hook lift με αποσπώμενη υπερκατασκευή τύπου πρέσας, 3 press containers και 6 hook containers. Οι γωνιές ανακύκλωσης θα διαθέτουν κάδους διαφόρων χωρητικοτήτων, σύστημα ταυτοποίησης και επιβράβευσης, ενεργειακή αυτονομία, μηχανισμό ελέγχου πληρότητας των κάδων. Τα υλικά που θα συλλέγονται θα είναι: Πλαστικά, Χαρτί/Χαρτόνι, Μέταλλα, Υφάσματα, Παιχνίδια, Οικιακό Εξοπλισμό. Στην κινητή μονάδα επαναχρησιμοποίησης ειδών (Second Hand) οι πολίτες θα μπορούν να προμηθεύονται υλικά που έχουν προσκομιστεί σε αυτή. Θα διαθέτει σύστημα ταυτοποίησης και επιβράβευσης. Τα υλικά που θα συλλέγονται θα είναι: Μέταλλα, Πλαστικά, Χαρτί, Γυαλί, Σύνθετη Συσκευασία, Ρούχα, Απόβλητα Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (ΑΗΕΕ)- μικρού μεγέθους. Όσον αφορά τα Οχήματα εκπαίδευσης – ενημέρωσης πολιτών ο βασικός ρόλος τους εκτός από την συμβολή στην επίτευξη των στόχων ανακύκλωσης του Δήμου με τα υλικά που θα συλλέγει, είναι η διαδραστική και βιωματική εκπαίδευση των παιδιών η οποία υλοποιείται εντός του οχήματος και του προαύλιου χώρου του.
- ΠΗΓΗ: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΤΑΘΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
