Πού πάμε ή πού μας πάνε;;;

Ανάμεικτες εντυπώσεις, πολλές απορίες καθώς και αναπάντητα ερωτήματα άφησε η παρουσίαση της «μελέτης του τοπικού πολεοδομικού σχεδίου Κω». Επί της ουσίας, δεν επρόκειτο για παρουσίαση μελέτης, όπως ανέφερε ο δήμος στο κάλεσμά του, αλλά για μια καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης και μάλιστα με στοιχεία του 2018. Παράλληλα, έγινε ενημέρωση για την προβλεπόμενη διαδικασία και για το διάταγμα που θα επικυρώσει τη μελέτη σε λιγότερο από δύο χρόνια.

Να σημειώσουμε πως, ο δήμαρχος ανέφερε ότι, σύντομα ο δήμος θα αναθέσει μελέτη για τη φέρουσα ικανότητα του νησιού, η οποία θα μπει στη σειρά, αφού τέτοια μελέτη θα προχωρήσουν και οι μελετητές και η περιφέρεια…

• Ηλίας Σιφάκης, επικεφαλής «Δύναμη Αλλαγής»: «Ο δήμος θα πρέπει να είναι σε εγρήγορση»
• Κική Μακρή, επικεφαλής «Λαϊκής Συσπείρωσης»: «Είμαστε πολύ επιφυλακτικοί στο τι φέρνει αυτό το ΤΠΣ για την Κω»
• Κώστας Καΐσερλης, πρώην δήμαρχος Κω: «Χωροταξικός σχεδιασμός: Μαζεύτηκαν οι αυτόχθονες για να τους πουν τι έχει το σπίτι τους»
• Ντίνος Παπανικολάου, πρώην δήμαρχος Ηρακλειδών: «Ο τοπικός πολεοδομικός σχεδιασμός βαραίνει το μέλλον γενεών»
• Ηλίας Καματερός: πρώην βουλευτής: «Ό,τι θα προβλέπει αυτή η μελέτη, θα είναι τουλάχιστον ξεπερασμένα όταν θεσμοθετηθεί»
• Γιώργος Χρυσουλάκης, πρόεδρος Μόνιμης Επιτροπής ΤΕΕ Κω: «Με την εφαρμογή του  ΤΠΣ θα υπάρχουν σημαντικές αλλαγές στο νησί»
• Νίκος Μυλωνάς: «Για τον αμαρτωλό χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό Κω-Νισύρου»

Ηλίας Σιφάκης, επικεφαλής «Δύναμη Αλλαγής»:

« Ο δήμος θα πρέπει να είναι σε εγρήγορση»

«Να είναι πάνω από το σχέδιο το οποίο προγραμματίζεται για εμάς για να μην καταντήσουμε να έχουμε ένα τοπικό πολεοδομικό σχέδιο που αφορά εμάς αλλά εμείς δεν έχουμε κανένα λόγο»

«Το τοπικό πολεοδομικό σχέδιο έρχεται ως ένα αναπτυξιακό εργαλείο για το δήμο. Εδώ, λοιπόν, μας λείπει το ποια είναι η πορεία ανάπτυξης που θέλουμε.

«Πρέπει να είναι λίγο πιο εξισορροπημένη η ανάπτυξη. Έχουμε δώσει ένα τεράστιο βάρος στην τουριστική ανάπτυξη. Θα πρέπει να ξεκινήσει ο δήμος μία πορεία εξωστρέφειας όσον αφορά τον πρωτογενή τομέα»

«Φρένο για μένα δε πρέπει να μπει πουθενά. Πρέπει να οριοθετήσεις την ανάπτυξη και να βάλεις όρια και νόμους και κανόνες, ώστε αυτή η τουριστική ανάπτυξη να μην είναι εις βάρος της ανάπτυξης των άλλων οικονομικών μορφών στο νησί»

«Αναπτυχθήκαμε άναρχα στον τουρισμό, πάρα πολύ γρήγορα και ενδεχομένως πολλές φορές μπορούμε να πούμε και απερίσκεπτα και σε αυτό έχουν να κάνουν τόσο οι διοικήσεις που έχουν περάσει από το δήμο, αλλά και οι κυβερνήσεις οι οποίες δεν βάζανε όρους  και κανόνες για το πώς να αναπτυχθεί ο κάθε προορισμός πριν αυτό γίνει με την ιδιωτική πρωτοβουλία και μόνο»

«Οι επίσημες κλίνες κανείς δεν ξέρει κατά πόσο αντιστοιχούν στις πραγματικές ή αν τα ξενοδοχεία έχουν και κλίνες οι οποίες δεν είναι δηλωμένες – Το πόσες είναι, αυτό είναι και πάρα πολύ εύκολο να βγει από τις αφίξεις»

«Όταν ακούω μελέτη φέρουσας ικανότητας, νομίζω ότι είναι ένα υφεσιακό και όχι ένα αναπτυξιακό εργαλείο. Πρέπει να ξέρουμε ποια είναι τα όρια αντοχής μας και πρέπει να ξέρουμε που βαδίζουμε, αλλά ο τρόπος με τον οποίο συνεχώς αναφέρεται,  εμένα με τρομάζει λιγάκι»

Το  ζητούμενο για μένα είναι ότι, πρέπει να αρχίσει μία διαδικασία πλέον στο νησί δημόσιας διαβούλευσης και με όλον τον κόσμο να θέσουμε εμείς τους στόχους και να θέσουμε εμείς την πορεία της Κω που θέλουμε για τα επόμενα χρόνια και να αρχίσουμε να δουλεύουμε πάνω σε αυτό»

«Η μελέτη για το τοπικό πολεοδομικό σχέδιο είναι μια δουλειά η οποία θα έπρεπε να είχε γίνει εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Έχουμε μάθει ότι, αφού αναπτυχθεί ένας τόπος με ταχύτατους ρυθμούς, έρχεται από πίσω ασθμαίνοντας και αγκομαχώντας το κράτος να λύσει προβλήματα τα οποία έχουν δημιουργηθεί πριν τα προλάβει. Στην Ελλάδα γενικώς δεν είμαστε του προλαμβάνειν. Είμαστε του θεραπεύειν.
Αυτό είναι το ένα σχόλιο. Το δεύτερο είναι ότι ορθώς αποφάσισε πλέον η κυβέρνηση να ασχοληθεί με τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια. Δεν είδαμε πολλά πράγματα από την παρουσίαση, είδαμε περισσότερο τη συλλογή των πληροφοριών που έχει η μελετητική εταιρεία, η οποία παρεμπιπτόντως καθορίστηκε από το κράτος και όχι από το δήμο. Έτσι ο δήμος δεν έχει καμία εμπλοκή σε όλο αυτό, παρά μόνο στη φάση της συνεργασίας στο να διοχετεύει στην εταιρεία πληροφορίες για να μπορέσει να κάνει σωστά τη δουλειά της. Η θέση μας είναι ότι ο δήμος θα πρέπει να είναι σε εγρήγορση, να είναι πάνω από το σχέδιο το οποίο προγραμματίζεται για εμάς για να μην καταντήσουμε να έχουμε ένα τοπικό πολεοδομικό σχέδιο που αφορά εμάς αλλά εμείς δεν έχουμε κανένα λόγο, γιατί αφορά και την περεταίρω ανάπτυξη του νησιού μας, αλλά και τις περιουσίες των κατοίκων. Αυτό το οποίο μας ενόχλησε σαν παράταξη, είναι ότι δεν έχουμε καθορισμένη στόχευση αυτή τη στιγμή σε αυτό που γίνεται, σε αυτή τη φάση τουλάχιστον.  Το τοπικό πολεοδομικό σχέδιο έρχεται ως ένα αναπτυξιακό εργαλείο για το δήμο. Εδώ, λοιπόν, μας λείπει, το ποια είναι η πορεία ανάπτυξης που θέλουμε.
Θέλουμε να αναπτυχθούμε κι άλλο τουριστικά, θέλουμε να αναπτυχθούμε περαιτέρω στον πρωτογενή ή στο δευτερογενή τομέα; Αυτό θα βγει με έναν τρόπο από το ΤΠΣ, αλλά δεν το είδαμε στην πρώτη συνάντηση και γι αυτό επιστήσαμε την προσοχή στο δήμο, ότι πρέπει να είναι σε εγρήγορση για να μπορέσει να προλάβει τον αναπτυξιακό χαρακτήρα που πρέπει να έχει το νησί και βεβαίως αυτό θα γίνει και μέσα από συλλογικά όργανα και από διαβούλευση τόσο με την κοινωνία όσο και με τους φορείς που ασχολούνται με αυτά τα θέματα. Να κάτσουμε όλοι μαζί να συναποφασίσουμε το επόμενο διάστημα, ποια θα είναι η αναπτυξιακή πορεία του νησιού» μας δήλωσε ο επικεφαλής της «Δύναμης Αλλαγής» Ηλίας Σιφάκης.
«Κατά τη δική σας άποψη, ποια πρέπει να είναι αναπτυξιακή πορεία του νησιού;» η ερώτηση.
«Να είναι λίγο πιο εξισορροπημένη η ανάπτυξη. Έχουμε δώσει ένα τεράστιο βάρος στην τουριστική ανάπτυξη. Κατά την άποψή μας είναι κακό να εξαρτάσαι από έναν μόνο οικονομικό πόρο και θα πρέπει να αρχίσουμε σαν κοινωνία να βλέπουμε την ανάπτυξη και στο πρωτογενή τομέα, έστω και αν αυτός σχετίζεται με τον τουρισμό. Θα πρέπει να ξεκινήσει ο δήμος μία πορεία εξωστρέφειας όσον αφορά τον πρωτογενή τομέα».
«Αυτά ακούγονται πάρα πολύ ωραία. Αλλά εδώ που έχουμε φτάσει, στην άναρχη ανάπτυξη, μπορεί να μπει φρένο;» έτερη ερώτηση.

«Φρένο για μένα δε πρέπει να μπει πουθενά. Πρέπει να οριοθετήσεις την ανάπτυξη και να βάλεις όρια και νόμους και κανόνες, ώστε αυτή η τουριστική ανάπτυξη να μην είναι εις βάρος της ανάπτυξης των άλλων οικονομικών μορφών στο νησί» η απάντηση.
Στην παρατήρησή μας  ότι, κατά 90% εξαρτόμαστε από τον τουρισμό και δεν ευδοκιμούν άλλες οικονομικές μορφές, ο κ. Σιφάκης τόνισε: «Γιατί αναπτυχθήκαμε άναρχα στον τουρισμό πάρα πολύ γρήγορα και ενδεχομένως πολλές φορές μπορούμε να πούμε και απερίσκεπτα μέσα σε εισαγωγικά και σε αυτό βέβαια έχουν να κάνουν τόσο οι διοικήσεις που έχουν περάσει στο δήμο όλα αυτά τα χρόνια, αλλά και οι κυβερνήσεις οι οποίες δεν βάζανε όρους  και κανόνες για το πώς να αναπτυχθεί ο κάθε προορισμός πριν αυτό γίνει με την ιδιωτική πρωτοβουλία και μόνο».
«Τελικά, πόσες χιλιάδες κλίνες έχει το νησί κύριε Σιφάκη; Και ποιος φορέας είναι αυτός που πρέπει να τις καταγράφει; Γνωρίζετε;»

«Εδώ είναι που λέμε, η άναρχη ανάπτυξη. Αν ρωτάτε τους επίσημους φορείς, θα σας πούνε ακριβώς τις κλίνες οι οποίες είναι καταγεγραμμένες στο Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο και στον ΕΟΤ. Οι επίσημες κλίνες τώρα, κανείς δεν ξέρει κατά πόσο αντιστοιχούν στις πραγματικές ή αν τα ξενοδοχεία έχουν και κλίνες οι οποίες δεν είναι δηλωμένες» απάντησε.

«Φαντάζεστε ο πολεοδομικός σχεδιασμός να γίνει με βάση αυτές τις 57.000 επίσημες κλίνες;  Εύκολα θα σχεδιαστούν κάμποσες ακόμα…».
«Αυτό είναι και πάρα πολύ εύκολο να βγει από τις αφίξεις. Όταν σκεφτεί κάποιος ότι έχουμε ενάμιση εκατομμύριο αφίξεις με μέση διάρκεια διαμονής περίπου 9,5 – 10 ημέρες, μπορεί πολύ εύκολα να προσεγγίσει τις πραγματικές κλίνες. Βέβαια εδώ υπάρχει και ένας παράγοντας ότι, όσοι έρχονται δεν μένουν όλοι στην Κω. Αλλά εν πάση περιπτώσει, αν ήθελε κάποιος να δει ποιες είναι οι πραγματικές κλίνες στο νησί, πέρα από τις επίσημες, νομίζω πολύ εύκολα οι στατιστικολόγοι τους οποίους έχει το κράτος θα μπορούσαν να κάνουν μία μελέτη και να το δουν και να αρχίσει να τον ψάχνουν. Δεν ξέρω αν θέλει κανένας να το κάνει αυτό το πράγμα».
Ζητήσαμε από τον κ. Σιφάκη να μας εκφράσει την άποψή του για τις πολλές μελέτες φέρουσας ικανότητας του νησιού που ξεκινούν (δήμος, περιφέρεια μελετητές).
«Όταν ακούω μελέτη φέρουσας ικανότητας, νομίζω ότι είναι ένα υφεσιακό και όχι ένα αναπτυξιακό εργαλείο. Εάν αυτό διαχειριστεί έτσι, ώστε η περαιτέρω ανάπτυξη να είναι μέσα σε όρια και κανόνες ώστε να επικρατήσει πλέον και αυτό που λέμε ισονομία και ισοπολιτεία, καλό είναι να γίνει. Πρέπει να ξέρουμε ποια είναι τα όρια αντοχής μας και πρέπει να ξέρουμε που βαδίζουμε, αλλά ο τρόπος με τον οποίο συνεχώς αναφέρεται,  εμένα με τρομάζει λιγάκι».
«Το ερώτημα, πού πάει η Κως, κατά την άποψή σας έχει απαντηθεί η τσάμπα τίθεται;»
«Το θέμα είναι για μένα δεν είναι πού πάει η Κως, γιατί όταν μπαίνουμε σε μία λογική να πούμε πού πάει, σημαίνει ότι κανένας μας δεν έχει καμία ευθύνη και κανένας μας δεν προγραμματίζει για το που θα πάει. Το  ζητούμενο για μένα είναι ότι, πρέπει να αρχίσει μία διαδικασία πλέον στο νησί δημόσιας διαβούλευσης και με όλον τον κόσμο να θέσουμε εμείς τους στόχους και να θέσουμε εμείς την πορεία της Κω που θέλουμε για τα επόμενα χρόνια και να αρχίσουμε να δουλεύουμε πάνω σε αυτό. Δεν είναι κάτι το οποίο θα το θέσει ένας άνθρωπος σε μία θητεία ή μια κυβέρνηση σε μία θητεία,  είναι μία διαδικασία η οποία είναι χρονοβόρα, επίπονη και θέλει και πάρα πολύ δουλειά. Πρέπει όμως κάποια στιγμή να αρχίσουμε να το συζητάμε και έχουμε αρχίσει ήδη να το συζητάμε, αλλά οι συζητήσεις είναι σκόρπιες. Πρέπει κάποιος να το θέσει επί τάπητος, να τους φωνάξει όλους μαζί και να αρχίσουμε να διαβουλευόμαστε για το πού θέλουμε να πάει το νησί και ποια είναι η μορφή ανάπτυξης την οποία θέλουμε. Εγώ σας το είπα και σας το ξαναλέω; Το νησί δεν μπορεί να μην αναπτυχθεί περαιτέρω, πρέπει να έχουμε πάντα στόχο την ανάπτυξη. Αλλά μια ανάπτυξη πολυεπίπεδη, ώστε, όταν είναι ένας κλάδος της οικονομίας δεν πάει καλά, π.χ. τουρισμός για ένα δυο χρόνια, να έχεις τις υποδομές να σε στηρίξουν οι άλλες μορφές οικονομίας για να μη σταματήσει το νησί να αναπτύσσεται».
«Το είπαμε και πιο πάνω αυτό κύριε Σιφάκη, άλλες μορφές οικονομίας μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν».

«Έχουν γίνει κάποια βήματα και στον αγροτικό τομέα.  Αυτό που πρέπει να δούμε είναι η εξωστρέφεια της αγροτικής μας οικονομίας, ώστε τα προϊόντα μας να μην καταναλώνονται μόνο από την τοπική αγορά των ξενοδοχείων» κατέληξε.

Κική Μακρή, επικεφαλής «Λαϊκής Συσπείρωσης»:

«Είμαστε πολύ επιφυλακτικοί στο τι φέρνει αυτό το ΤΠΣ για την Κω»

«Η καλύτερη μελέτη για την φέρουσα ικανότητα, έχει δοθεί από τους ίδιους τους κατοίκους των χωριών της Κεφάλου και του τριγώνου για την ποιότητα και την επάρκεια του νερού.  Καλύτερη μελέτη από αυτή υπάρχει; Δηλαδή, πρέπει να φτάσουμε στα επίπεδα της Μυκόνου για να βγάλουμε κόκκινη σημαία;»

«Προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση ότι πάμε να σχεδιάσουμε τώρα κάτι, γιατί ακόμα στη φάση της παρουσίασης είμαστε ούτε καν του σχεδιασμού επί χάρτου, ενώ προηγείται ένα άλλο μεγάλο σχέδιο, του χωροταξικού του τουρισμού, και μάλλον όποιος σχεδιασμός έρχεται για το τοπικό πολεοδομικό σχέδιο, θα έρθει μετά. Άρα, τι θα πας να εφαρμόσεις;» αναρωτήθηκε η επικεφαλής της Λαϊκής Συσπείρωσης» Κική Μακρή μιλώντας στον «Σ» και σχολιάζοντας τη μελέτη για το τοπικό πολεοδομικό σχέδιο της Κω.

Στην επισήμανσή μας ότι, το χωροταξικό του τουρισμού, λόγω  των αντιδράσεων που υπήρξαν, «τελεί υπό αλλαγή» όπως ειπώθηκε, απάντησε: «Έγινε μία σχετική ερώτηση από εμάς σχετικά με αυτό, αλλά δεν ήταν συγκεκριμένη η απάντηση που έλαβα.  Ναι προηγείται, αλλά επειδή δεν το ξέρουμε ακόμα και επειδή δεν έχει καταληχθεί το τι θα γίνει, εμείς πάμε με αυτό το σχέδιο, αλλά όταν καταλήξει το άλλο θα είμαστε και εμείς… Δηλαδή, καμία ουσιαστική απάντηση».

«Όντως, η απάντηση ήταν λίγο συγκεχυμένη. Αλλά εν πάση περιπτώσει, αυτό που έρχεται, πώς το σχολιάζετε;» η ερώτηση.

«Νομίζω ότι, εάν κάποιος θα μπορούσε να δει το γενικό πλαίσιο, θα μπορούσε να κάνει και μια υπόθεση ότι εδώ έρχεται η πολιτεία να βάλει κάποια όρια και κανονισμούς.  Όμως, να μην ξεχνάμε ότι το σύγχρονο ελληνικό κράτος διέπεται από συγκεκριμένες νομοθεσίες που προστατεύουν την ιδιωτική ιδιοκτησία και βάσει αυτής της ελευθερίας, εντός εισαγωγικών η λέξη ή εκτός, έχουν καταπατηθεί μία σειρά από κανονισμούς και νόμους που και στα προηγούμενα χρόνια υποτίθεται θα προστάτευαν το περιβάλλον, τους ελεύθερους χώρους, την λαϊκή κατοικία και τη στέγη.  Η δική μας θέση είναι, για να μην πω από εξαρχής αρνητική, είναι πολύ επιφυλακτική στο τι φέρνει αυτό το ΤΠΣ για την Κω. Με βάση κιόλας, αυτό που βλέπουμε να πραγματοποιείται στην καθημερινότητα,  που μιλάμε ήδη για κορεσμό. Όμως από την άλλη, είναι αντιφατικό να λέει για κορεσμό τη στιγμή που ξέρουμε ότι κανένας επί της ουσίας δεν μπορεί να σταματήσει ένα μεγάλο ξενοδοχειακό συγκρότημα είτε να χτιστεί είτε να επεκταθεί και για αυτό υπάρχουν και οι ελευθερίες των ενστάσεων. Άρα, γιατί μιλάμε;».

Για το θέμα των κλινών, όπου επίσημα είναι καταγεγραμμένες 57.000, η κα Μακρή μας είπε: «Είναι πολύ περισσότερες και εν πάση περιπτώσει, το όλο θέμα είναι πολυπαραγοντικό, είναι ένα μεγάλο ζήτημα που θέλει ιδιαίτερη προσοχή, θέλει μελέτη, θέλει γνώμη και πάντως από αυτά που ακούστηκαν και στην αίθουσα του δημοτικού συμβουλίου που παρουσιάστηκε το ΤΠΣ, δεν βγάλανε όλοι τα μαντήλια να πανηγυρίσουνε και αυτό νομίζω ότι δίνει ένα σήμα».

Για το θέμα των πολλαπλών μελετών φέρουσας ικανότητας του νησιού μας, ανέφερε πως, «η καλύτερη μελέτη έχει δοθεί από τους ίδιους τους κατοίκους των χωριών της Κεφάλου και του τριγώνου, που εδώ και χρόνια παραπονιούνται ότι δεν έχουν πόσιμο νερό και κατά τη διάρκεια της σεζόν, δεν έχουν νερό στο σπίτι τους που να είναι κατάλληλο αλλά και επαρκές για τις καθημερινές τους ανάγκες. Καλύτερη μελέτη από αυτή υπάρχει; Δηλαδή, πρέπει να φτάσουμε στα επίπεδα της Μυκόνου για να βγάλουμε κόκκινη σημαία;».

Τελικά, το πού πάει η Κως, ακόμα δεν έχει απαντηθεί. Γιατί; Η ερώτηση.
«Νομίζω ότι μπορεί να μην μπαίνει στο χαρτί συγκεκριμένα για το πού πάει η Κως, αλλά θα ξαναφέρω πάλι αυτό που είπα προηγούμενα και αναφέρθηκε και μέσα στην παρουσίαση, ότι έχουμε μεγάλη αύξηση των κλινών τα τελευταία χρόνια από το ’18 μέχρι το ’23. Ένα στοιχείο της μελέτης ήταν αυτό. Άρα λοιπόν, αυτό δείχνει προς τα πού πάει η Κως. Μπορεί οι εξαγγελίες μελετών να λένε το ένα ή το άλλο. Το ζήτημα είναι και εκεί πρέπει να κριθεί ο καθένας, στην πράξη τι γίνεται. Τι εμποδίζεις, τι επιτρέπεις και προς τα πού χαράζεις και σχεδιάζεις».

Δήμος Κω. Χωροταξικός σχεδιασμός: Μαζεύτηκαν οι αυτόχθονες για να τους πουν τι έχει το σπίτι τους

Γράφει ο Κώστας Καΐσερλης

Πρώην Δήμαρχος της Κω

Στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου με την παρουσία και των εκπροσώπων των φορέων μας και της Επάρχου, παρουσιάστηκε σε χάρτες και τάχα μου μοναδική επιστημοσύνη, από κάποιους ξένους ανθρώπους, το δικό μας σπίτι. Τα σαλόνια, οι κρεβατοκάμαρες, οι κουζίνες και τα αποχωρητήρια! 

Και αντί για ένα μήνα όπως λέει ο νόμος, μας παραχωρούν δύο, άντε ίσως και τρεις, για να πούμε ο καθένας αυτόχθονας και ιθαγενής συμμέτοχος του δικού μας σπιτιού για το δικό μας σπίτι και τι θέλουμε να το κάνουμε!

Και μετά θα μας πουν τι θα ανακαινίσουμε, από που θα αγοράσουμε τα υλικά και πόσα άλλα δωμάτια θα προσθέσουμε, όχι εμείς αλλά άλλοι, νέοι ιδιοκτήτες και ένοικοι! Και άλλοι. Και άλλοι, γιατί οι εντολοδόχοι τους να γνωρίζετε ότι θέλουν περισσότερα. Είναι άπληστοι και αδηφάγοι. Γιατί αν δεν ήταν, ήδη θα έπρεπε να είχαν σταματήσει τη λεηλασία.

Και ας δώσαμε όλοι τη ζωή μας για να σπουδάσουμε τα δικά μας παιδιά. Και ας υπάρχουν στην Κω πάνω από δύο χιλιάδες Κώοι επιστήμονες που αν τους αφήσεις μπορούν να κάνουν θαύματα. Και ας ξέρει ακόμα και ο τελευταίος κτηνοτρόφος κάθε μέτρο αυτού του νησιού που σήμερα μπροστά μας ξεπουλιέται. Και ας υπάρχουν εκατοντάδες πολίτες που αγωνιούν που βλέπουν, ξέρουν, θέλουν και δεν τους αφήνουν να φτιάξουν μόνοι τους το σπίτι τους. Και ας καυχιόταν πριν από πέντε χρόνια ο δήμαρχος για το πρόγραμμα του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού.

Αυτή είναι η κατάντια του Δήμου και των εκπροσώπων μας. Αυτήν την κοινωνία θέλει και φτιάχνει το πολιτικό και οικονομικό σύστημα!

Και ύστερα περιμένουμε αυτό το νησί να επιβιώσει. Περιμένουμε να έρθουν καλύτερες ημέρες για το καλό αυτών που ζουν σε αυτό το νησί.

Ντρέπομαι και λυπάμαι! Αυτά που μας έδειχναν χθες οι ξένοι άνθρωποι δεν είναι τίποτα μπροστά στον πλούτο που υπάρχει καταχωνιασμένος στα ντουλάπια και τα συρτάρια των τριών Δήμων, των πέντε Κοινοτήτων και του Επαρχείου της Κω. Μπροστά σε όσα έχει το μυαλό και οι γνώσεις των στελεχών που χρόνια πληρώνουμε ως υπαλλήλους. Μπροστά σε όσα έμαθαν οι χιλιάδες επιστήμονες μας.

Αλλά έτσι πάει το πράγμα. Έτσι στήνεται το παιχνίδι. Θα μας γαλιφιάσουν οι επενδυτές με χάρτες και λόγια του αέρα, θα τους ακούμε σαν χάνοι μέχρι να μας ψαρέψουν, κάποιοι μάλιστα θα χειροκροτούν ίσως για κάποια καθρεφτάκια που θα πάρουν και στο τέλος θα σχεδιάσουν σε ξένα και μακρινά κέντρα το σπίτι μας για να μένουν και να τα κονομάνε άλλοι.

Γιατί, όταν αγαπητέ κύριε Δήμαρχε και αγαπητοί μου ιθαγενείς και αυτόχθονες συμπατριώτες μου δεν μπορείς να ξυστείς μόνος σου, θα έρθει κάποιος άλλος να σε ξύσει και δυστυχώς δεν θα σταματήσει μόνο στο ξύσιμο…..  Γιατί αγαπητέ κ. Δήμαρχε, την ΚΩΑΝ πριν από τέσσερα χρόνια σου την έδωσε το κράτος για την ενίσχυση της πολεοδομίας και των πολεοδομικών εφαρμογών και όχι για τις εκθέσεις.

Για να αποδειχθεί, η από το 1922 μακρινή διάρκεια αυτού του σάπιου πολιτικού συστήματος που υποτάσσει τον άνθρωπο και αφαιρεί την δύναμη του.

«Επειδή στη αίθουσα του Συμβουλίου πάντα σκυφτοί.

Σαν τα σκουλήκια, κάθε φτέρνα όπου μας έβρει μας πατεί.

Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα, προσμένουμε, ίσως, κάποιο θάμα».

Ντίνος Παπανικολάου, πρώην δήμαρχος Ηρακλειδών:

«Ο τοπικός πολεοδομικός σχεδιασμός βαραίνει το μέλλον γενεών»

«Έπρεπε αυτό το θέμα να φτάσει σε λαϊκές συνελεύσεις για να ενημερωθεί ο κόσμος και να έχει άποψη»

Ειδικά στην Αντιμάχεια, που είναι πολύ επιβαρυμένο το περιβάλλον της, έπρεπε να γίνει μια πολύ εξειδικευμένη κουβέντα για το πού πάει»

«Έρχεται η ΔΕΗ και εγκαθιστά μονάδα σε πάνω από 200 στρέμματα, μετατροπής του ρεύματος από συνεχές σε εναλλασσόμενο, που φέρνει ο ΑΔΜΗΕ από την Κόρινθο στο Μαστιχάρι και γίνεται το Μαστιχάρι κέντρο διανομής ρεύματος για όλο το Αιγαίο. Πάει μια γραμμή για Ρόδο και μια άλλη για Σάμο. Όλα αυτά τα πράγματα δεν έπρεπε να συζητηθούν με τον κόσμο;»

«Ο τοπικός πολεοδομικός σχεδιασμός δεν είναι μια απλή υπόθεση, είναι κάτι που βαραίνει το μέλλον γενεών. Είναι θέμα των τοπικών κοινωνιών, οι οποίες πρέπει να είναι ενήμερες, να έχουν γνώση και άποψη. Είναι το μέλλον τους. Έπρεπε αυτό το θέμα να φτάσει σε λαϊκές συνελεύσεις, για να γνωρίζει ο κόσμος, για παράδειγμα, ότι δεσμεύεται το ακίνητό του στον κάμπο της Αντιμάχειας, δεν θα μπορεί να χτίσει. Το πιο σοβαρό απ’ όλα, είναι οι πολεοδομήσεις. Για παράδειγμα, στην Αντιμάχεια ποια περιοχή θα πολεοδομηθεί;

Ειδικά στην Αντιμάχεια, που είναι πολύ επιβαρυμένο το περιβάλλον της, έπρεπε να γίνει μια πολύ εξειδικευμένη κουβέντα για το πού πάει. Έρχεται η ΔΕΗ και εγκαθιστά μονάδα σε πάνω από 200 στρέμματα, μετατροπής του ρεύματος από συνεχές σε εναλλασσόμενο, που φέρνει ο ΑΔΜΗΕ από την Κόρινθο στο Μαστιχάρι και γίνεται το Μαστιχάρι κέντρο διανομής ρεύματος για όλο το Αιγαίο. Πάει μια γραμμή για Ρόδο και μια άλλη για Σάμο. Λοιπόν, όλα αυτά τα πράγματα δεν έπρεπε να συζητηθούν με τον κόσμο; Μιλάνε για επέκταση του αεροδρομίου. Το συζητήσανε με τον κόσμο;

Αναθέσανε σε μια εταιρεία να έρθει στην Κω να κάνει έναν σχεδιασμό για να απορροφηθούν τα λεφτά του Ταμείου Ανάκαμψης. Η θέση μου είναι η ίδια όπως τότε με την μελέτη Δοξιάδη η οποία δεν πέρασε γιατί συγκρουόντουσαν συμφέροντα για το νησί» η λιτή αλλά ιδιαιτέρως ουσιαστική δήλωση στον «Σ» του Ντίνου Παπανικολάου, πρώην δημάρχου Ηρακλειδών.

Ηλίας Καματερός: Αρχιτέκτονας, πρώην βουλευτής:

«Ό,τι θα προβλέπει αυτή η μελέτη, θα είναι τουλάχιστον ξεπερασμένα όταν θεσμοθετηθεί»

«Το πιο σημαντικό είναι τι κάνουμε άμεσα, τι μέτρα παίρνουμε άμεσα για να προστατέψουμε αυτή την άναρχη ανάπτυξη που συνεχίζει…»

«Πρέπει να ακυρωθούν τα όρια των οικισμών Αγ. Νεκταρίου, Παραδεισίου και Λάμπης οι οποίοι ήδη έχουν καταστραφεί – Να μην εγκρίνουνε στον αναπτυξιακό νόμο επιδοτήσεις για νέα ξενοδοχεία, παρά μόνο για ανακαινίσεις - Ο δήμος να δημιουργήσει μία επιτροπή η οποία θα παρακολουθεί όλες τις μελέτες»

«Απόπειρες για  χωροταξικές μελέτες έχουν γίνει αρκετές.  Δεν ευόδωσαν, ακόμα και του Δοξιάδη αν θέλετε γιατί ήταν προβληματική σε μεγάλο βαθμό γι αυτό βρήκε και την αντίδραση όλου του κόσμου. Τα μόνα που εφαρμόστηκαν, ήταν το γενικό πολεοδομικό σχέδιο της Κω και οι ζώνες οικιστικού ελέγχου, οι οποίες ισχύουν ως τα τώρα.
Αυτό που πάει να γίνει τώρα, οπωσδήποτε είναι σοβαρό και απαραίτητο. Πάντα λέμε ότι τα εργαλεία των χωροταξικών μελετών και των πολεοδομικών είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη ενός τόπου, για να καθορίσουν όρους και να είναι σε μια κατεύθυνση που η σωστή είναι η βιώσιμη ανάπτυξη. Όμως, με τον τρόπο που γίνονται έως τα τώρα, όχι μόνο βιώσιμη ανάπτυξη δεν θα δούμε, αλλά η καταστροφή που ήδη γίνεται, θα επιδεινωθεί ακόμα περισσότερο» δήλωσε στον «Σ» ο πρώην βουλευτής Ηλίας Καματερός.

Στην ερώτησή μας, «γιατί;», απάντησε: «Διότι, η μελέτη αυτή θα ολοκληρωθεί το 2027, όπως μας είπαν οι μελετητές.  Τα στοιχεία στα οποία στηρίζεται είναι του 2018. Μια
σχετική επικαιροποίηση, αν θυμάμαι καλά, έγινε 2011-2022 και προσέξτε, το 2027 όταν παραδοθεί θα θεσμοθετηθεί τι;  Όπως μας είπαν οι μελετητές,  θα καθορίζει τις περιοχές οι οποίες πρέπει να πολεοδομηθούν.  Δηλαδή το ‘27 θα δούμε ποιες περιοχές πρέπει να πολεοδομηθούν και ήδη εμείς ξέρουμε ότι, οι οικισμοί Παραδείσι, Άγιος Νεκτάριος και Λάμπη, που είχε ξεκινήσει η πολεοδόμησή τους πριν από 25 - 30 χρόνια και καταργήθηκε, αυτό όλο το πράγμα μας λένε ότι θα ξεκινήσει το ‘27».

Στην παρατήρησή μας ότι, θα επαναοριοθετηθούν οι εν λόγω οικισμοί, ο κ. Καματερός απάντησε: «Όχι μόνο θα επαναοριοθετηθούν, αλλά και θα πολεοδομηθούν. Αυτό είναι το πρόβλημα. Αυτή τη στιγμή οι οικισμοί αυτοί επεκτείνονται και οικοδομούνται όπως τα χωριά, δεν υπάρχει σχέδιο πόλεως. Είχε ξεκινήσει πριν από 30 χρόνια η μελέτη, αλλά σταμάτησε και αυτό έχει δημιουργήσει πρόβλημα γιατί οτιδήποτε γίνει τώρα και πάει να εφαρμοστεί, δεν θα μπορεί. Δεν μπορούν να προβλεφθούν ούτε οδικό δίκτυο, ούτε κοινόχρηστοι χώροι,  ούτε τίποτα, γιατί αυτά που πρόβλεπε η αρχική μελέτη έχουν καταργηθεί και χτίζονται οικόπεδα τα οποία είχανε δοθεί για εισφορά, προβλεπόταν για εισφορά. Αυτό το πρόβλημα ισχύει σήμερα. Φανταστείτε, λοιπόν, τι θα ισχύει μετά το 2030.  Η Κως καταστρέφεται. Για μένα αυτό είναι το μεγάλο το πρόβλημα και ανέφερα το παράδειγμα της πολεοδόμησης των οικισμών, γιατί το ίδιο ισχύει και σε όλο το νησί».

«Δηλαδή;» η ερώτηση.
«Ό,τι θα προβλέπει αυτή η μελέτη, δηλαδή οι περιορισμοί που θα βάζει για την προστασία του περιβάλλοντος και την όποια ανάπτυξη σε κάποιους χώρους εκτός σχεδίου κ.λ.π., θα είναι σε τέτοια φάση που θα είναι τουλάχιστον ξεπερασμένη. Και το δεύτερο που για μένα είναι πάρα πολύ σημαντικό και προκύπτει από το πρώτο, είναι τι κάνουμε ως τότε; Γιατί πάντα αυτό γίνεται. Λόγω της γραφειοκρατίας, της καθυστέρησης των πολεοδομικών μελετών, των χωροταξικών που γίνονται και μετά σταματάνε ή ακόμα και όταν ολοκληρωθούν είναι ξεπερασμένες, μέχρι να εφαρμοστούν δεν μπορεί να είναι υλοποιήσιμες λόγω της ανάπτυξης που έχει γίνει φύρδην μίγδην».

«Και τι προτείνετε εσείς να γίνει;» έτερο ερώτημα
«Για να μπορέσουμε κάτι να κάνουμε, πρέπει οπωσδήποτε να βρούμε έναν τρόπο θεσμικό για να μην υπάρχει αυτή η οικοδομική ανάπτυξη που υπάρχει τώρα στους οικισμούς.  Πριν χρόνια, επί Καΐσερλη, είχαμε  συμφωνήσει όλοι οι μηχανικοί και εξωθεσμικά λειτουργούσε μία επιτροπή στο δήμο που ενέκρινε την κάθε οικοδομή,  σεβότανε την τοποθέτησή της, την εισφορά που απέδιδε ο καθένας, και πηγαίναμε μία χαρά. Αυτή η μελέτη καταργήθηκε, τώρα δεν υπάρχει κανένας έλεγχος, άρα, πρέπει να βρεθεί θεσμικός τρόπος. Τότε, όταν ήμουνα βουλευτής, η μόνη λύση που μου είπε το υπουργείο ήταν να γίνει αναστολή οικοδομικών εργασιών. Δηλαδή, σταματάνε οι οικοδομικές εργασίες. Πρώτον, το συζητάμε αν είναι σε μία αναπτυσσόμενη περιοχή εφικτό αυτό, αλλά δεν θα έχει ολοκληρωθεί η πολεοδομική μελέτη σε ένα χρόνο.  Άντε να πάρεις άλλο ένα χρόνο αναστολή».

«Άρα, η πρότασή σας ποια είναι;»

«Η πρόταση είναι, θεσμικά αν θέλεις να βρεις μία λύση, εγώ το λέω καθαρά και το λέω ίσως πρώτη φορά, να ακυρωθούν τα όρια των οικισμών. Τα όρια των οικισμών Αγίου Νεκταρίου, Παραδεισίου και Λάμπης, καθορίστηκαν με απόφαση νομάρχη. Αν ο δήμος προσφύγει στο υπουργείο, δεν χρειάζεται καν στο Συμβούλιο Επικρατείας, το υπουργείο θα αναγνωρίσει ότι καταπίπτουν αυτές εδώ οι αποφάσεις, γιατί κακώς τότε έγιναν τα όρια με το νόμο περί οικισμών. Ο νόμος του Τρίτση του ‘83 προέβλεπε ότι, αυτοί οι περιαστικοί οικισμοί μόνο σαν επέκταση του σχεδίου πόλεως πρέπει να γίνουνε. Αλλά τότε λόγω της πίεσης που υπήρχε για την ανάπτυξη του κόσμου, βγήκε η απόφαση νομάρχη που τους καθόριζε όρια. Όποιος προσβάλει αυτές εδώ τις αποφάσεις καταπίπτουν, αλλιώς καταστρεφόμαστε. Αυτός είναι ο θεσμικός τρόπος και πρέπει να γίνει άμεσα γιατί ήδη οι οικισμοί έχουν καταστραφεί και συνεχίζουν να καταστρέφονται. Φανταστείτε τι θα γίνει το 2030. Αυτός, λοιπόν, είναι ο θεσμικός τρόπος.  Το λέω θεσμικά γιατί όποτε κινηθήκαμε εξωθεσμικά κάποιοι καλοθελητές βρισκόντουσαν και κατέρριπταν την όποια συμφωνία. Ο άλλος τρόπος, όσον αφορά την ευρύτερη περιοχή, τα εκτός σχεδίου, τα ξενοδοχεία που γίνονται συνέχεια καινούργια κ.λ.π., ο μόνος θεσμικός τρόπος που υπάρχει για να σταματήσουνε, είναι να μην εγκρίνουνε στον αναπτυξιακό νόμο - και έχει αυτό το δικαίωμα το υπουργείο και μάλιστα και νομοθετικά  μπορεί να λυθεί –επιδοτήσεις για νέα ξενοδοχεία, παρά μόνο για ανακαινίσεις. Αν δεν τα κάνουμε αυτά, μέχρι  να ολοκληρωθούν αυτές εδώ οι μελέτες θα είναι πια ανεφάρμοστες και δεν θα έχουν κανένα νόημα. Και για να γίνουν όλα αυτά τα σημαντικά που πρέπει να γίνουν άμεσα, κατά τη γνώμη μου πρέπει ο δήμος να δημιουργήσει μία επιτροπή με συμμετοχή του ΤΕΕ, η οποία θα παρακολουθεί και την μελέτη αυτή και όποια άλλη μελέτη, γιατί ακούσατε, εκτός από αυτήν ο δήμος προχωράει μελέτη για την φέρουσα  ικανότητα, άλλη μελέτη προχωράει για τα ρέματα, άλλη προχωράει για τους δρόμους, μια άλλη σημαντική που είπε ο δήμος,  για τα υδατικά αποθέματα.  Όλες αυτές οι μελέτες πρέπει να ξεκινήσουν άμεσα, πρέπει να τις παρακολουθεί μια επιτροπή με την πρωτοβουλία του δήμου και να παρεμβαίνει και το πιο σημαντικό για μένα είναι τι κάνουμε άμεσα, τι μέτρα παίρνουμε άμεσα για να προστατέψουμε αυτή την άναρχη ανάπτυξη που γίνεται και θα την πληρώσουν τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας.

Γιώργος Χρυσουλάκης, πρόεδρος Μόνιμης Επιτροπής ΤΕΕ Κω:

«Με την εφαρμογή του  ΤΠΣ θα υπάρχουν σημαντικές αλλαγές στο νησί»

«Έχω την αίσθηση πως, οι οργανωμένες μονάδες ανάπτυξης τουρισμού που αναφέρθηκαν στην παρουσίαση, μας οδηγούν σε γιγαντισμό, πράγμα που δεν μας αρέσει»

«Το επίπεδο της ζωής μας θα χειροτερεύει εάν δεν ενισχυθούν και δεν αναβαθμιστούν οι υποδομές και δεν κατευθυνθούν κονδύλια προς τα εκεί»

«Εκείνο το οποίο λέγαμε εμείς, ήταν ότι έπρεπε πρώτα να γίνει το τοπικό πολεοδομικό σχέδιο και μετά πάνω σε αυτό να κουμπώσει το ειδικό χωροταξικό του τουρισμού»

«Το στεγαστικό ζήτημα θα λυθεί με τις κοινωνικές κατοικίες ελεγχόμενες από το κράτος»

«Όταν κάτι κριθεί επικίνδυνο, δεν ισχύει αυτό που λέμε, ότι, κατεβαίνεις με δική σου ευθύνη. Κανονικά θα έπρεπε να είχανε κλείσει τα «θερμά» και να μην κατεβαίνει κανείς»

Ικανοποιημένος από την παρουσίαση της μελέτης του τοπικού πολεοδομικού σχεδίου του δήμου μας δηλώνει στον «Σ» ο πρόεδρος της Μόνιμης Επιτροπής ΤΕΕ Κω Γιώργος Χρυσουλάκης, διότι, όπως τονίζει, ήταν ένα πάγιο αίτημα του ΤΕΕ εδώ και 50 χρόνια.

Το γεγονός πως, οι δήμοι τόσα χρόνια δεν είχαν προχωρήσει σε ΤΠΣ, το αποδίδει στο πολιτικό κόστος που θα είχαν, λόγω  των συγκρούσεων που θα προέκυπταν από τις διαφορετικές αξίες που θα αποκτούσαν περιουσίες δημοτών. Θεωρεί πως, με την εφαρμογή του ΤΠΣ θα υπάρξουν σημαντικές αλλαγές στο νησί, αφού θα αφορά σε επόμενες δεκαετίες, όπως επίσης πως, έπρεπε να προηγηθεί του  ειδικού χωροταξικού του τουρισμού.

Όσον αφορά στο πόσες χιλιάδες κλίνες έχει το νησί, θέμα στο οποίο διίστανται οι απόψεις, δηλώνει πως, είναι πολύ δύσκολο κάποια ξενοδοχεία να αποκρύπτουν κάτι. «Αλλά ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι συμβαίνει κάτι τέτοιο, δεν νομίζω ότι ξεπερνάνε τις 65.000 οι κλίνες» σημειώνει, εκφράζοντας την άποψη πως, επειδή οι δείκτες είναι θεσμοθετημένοι, θα μπει ένα φρένο.

Παράλληλα όμως, βάζει… αστερίσκους. Για παράδειγμα, αναφέρει ότι δεν γίνεται καμία αναφορά στην κοινωνική κατοικία, θέμα το οποίο έθεσε στους μελετητές, με την επικεφαλής των μελετητών να απαντά ότι, θα πρέπει να  γίνει συνάντηση με τους κ.κ. Στασινό και Μπακογιάννη, ενώ ο ίδιος θα το συζητήσει με τον κ. Γιαννικουρή, «για να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε και πώς μπορούμε αυτό το ζήτημα να το σπρώξουμε, διότι δεν βλέπω ότι το στεγαστικό μπορεί να λυθεί αλλιώς».

Ο κ. Χρυσουλάκης, εκφράζει τον προβληματισμό του για τις λεγόμενες «οργανωμένες μονάδες ανάπτυξης τουρισμού» που αναφέρθηκαν στην παρουσίαση, δηλώνοντας πως «έχω την αίσθηση ότι, μας οδηγούν σε γιγαντισμό, πράγμα που δεν μας αρέσει». Όσο για την ποιότητας ζωής των κατοίκων, θέση του είναι πως, εάν δεν ενισχυθούν και δεν αναβαθμιστούν οι υποδομές και δεν κατευθυνθούν κονδύλια προς τα εκεί, το επίπεδο της ζωής μας θα χειροτερεύει.

Τέλος, σχετικά με την αναφορά των μελετητών για μελέτες γεωλογικής καταλληλότητας, δηλώνει πως, το ΤΕΕ θα ζητήσει να επικεντρωθούν στα «θερμά» διότι είναι επικίνδυνα. «Όταν κάτι κριθεί επικίνδυνο, δεν ισχύει αυτό που λέμε, ότι, κατεβαίνεις με δική σου ευθύνη. Κανονικά θα έπρεπε να είχανε κλείσει τα «θερμά» και να μην κατεβαίνει κανείς» δηλώνει.

Τέλος, μας ενημερώνει ότι, πλέον όλες οι αιτήσεις στο Κτηματολόγιο γίνονται ηλεκτρονικά.

Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Ερ: Κύριε Χρυσουλάκη, κατ’ αρχάς θα ήθελα ένα σχόλιο για την παρουσίαση της μελέτης του τοπικού πολεοδομικού σχεδίου του δήμου μας.

Γ.Χ.: Είναι απλά η καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης και τι προβλέπει η διαδικασία και το διάταγμα.
Ερ: Όλα αυτά που ειπώθηκαν, που ακούσαμε όλοι, πόσο σας ικανοποιούν;

Γ.Χ.: Εμείς είμαστε απόλυτα ικανοποιημένοι, διότι, αυτό ήταν ένα πάγιο αίτημα του ΤΕΕ εδώ και 50 χρόνια. Προβλεπόταν από το Σύνταγμα του 1975, οι Δήμοι δεν έκαναν κάτι για ευνόητους λόγους και μπήκε στη μέση το ΤΕΕ. Βρέθηκε χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και έτσι η χώρα θα αποκτήσει χωροταξικό. Εμάς αυτό μας ικανοποιεί διότι θα μπει και μία τάξη στο χώρο και θα ξέρουμε τι γίνεται.
Ερ: Επειδή όλα αυτά τα χρόνια έχουν ειπωθεί πολλά και έχουν γραφτεί άλλα τόσα για το περιβόητο ΤΠΣ, πείτε μου, γιατί τόσα χρόνια δεν το είχαν προχωρήσει οι δήμοι και ήρθε τώρα το ΤΕΕ, κατ’ εντολήν βέβαια του υπουργείου, να κάνει αναθέσεις σε ιδιώτες μελετητές;

Γ.Χ.: Οι δήμοι δεν το προχώρησαν, διότι όταν κάνεις χωροταξικό, η αξία σε κάποιες περιουσίες εκτοξεύεται  ενώ σε κάποιες άλλες μηδενίζεται. Εάν λοιπόν δεν κάνεις αυτό, δεν μπορείς να κάνεις χωροταξικό. Προφανώς λοιπόν, αναλογιζόμενοι το πολιτικό κόστος δεν ήθελαν να έχουν συγκρούσεις με τους δημότες και να μπουν σε τέτοιες περιπέτειες. Επειδή εμείς δεν είμαστε πολιτικοί, είμαστε τεχνικοί και δεν έχουμε πολιτικό κόστος και ούτε μας ενδιαφέρει και ούτε μας αφορά, η χώρα θα αποκτήσει χωροταξικό.
Ερ: Οι πρώτες ενδείξεις, όπως τις ανέφεραν οι μελετητές, σας ικανοποιούν;
Γ.Χ.: Οι πρώτες ενδείξεις φυσικά και μας ικανοποιούν, αλλά είναι πράγματα τα οποία προβλέπονται. Εκείνο το οποίο δεν προβλεπότανε και από το διάταγμα του 2003, είναι η συμμετοχική διαδικασία. Δηλαδή, προβλεπότανε μία δίμηνη διαβούλευση στο τέλος. Το Υπουργείο αποφάσισε, προκειμένου να ικανοποιεί την κοινωνία και να την εκφράζει, να υπάρχει η συμμετοχική διαδικασία σε όλα τα στάδια της μελέτης. Υπάρχει, λοιπόν, πλατφόρμα στην οποία μπορεί ο καθένας να μπει με τους κωδικούς taxis και να γράψει τα σχόλιά του.
Ερ: Όπως είναι τώρα δομημένο το νησί, αυτές οι αλλαγές που ήδη ακουστήκανε στη συγκεκριμένη συνεδρίαση ή αυτές που εσείς υποθέτετε ότι θα γίνουν, θα είναι μεγάλες; Θα είναι σημαντικές αλλαγές για το νησί;

Γ.Χ.: Θεωρώ πως θα είναι σημαντικές αλλαγές, διότι θα δείξουν το δρόμο για τις επόμενες δεκαετίες.
Εκείνο το οποίο λέγαμε εμείς, ήταν ότι έπρεπε πρώτα να γίνει το τοπικό πολεοδομικό σχέδιο και μετά πάνω σε αυτό να κουμπώσει το ειδικό χώρο ταξικό του τουρισμό.
Ερ: Είναι κάτι που δεν διευκρινίστηκε, παρόλο που ρωτήθηκαν οι μελετητές.

Γ.Χ.: Ειπώθηκε ότι, για άγνωστους λόγους πήγε πίσω το ειδικό χωροταξικό του τουρισμού, οπότε, όπως δείχνουν τα πράγματα, θα προηγηθεί το τοπικό πολεοδομικό σχέδιο και θα ‘ρθει να κουμπώσει πάνω του αυτό του τουρισμού, αλλά, εκείνο το οποίο εντόπισα εγώ είναι ότι, η καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης είναι ακριβώς η ίδια. Δηλαδή, το βόρειο τμήμα του νησιού είναι πιο ανεπτυγμένο. Υπάρχουν τώρα όλοι αυτοί οι δείκτες, έγινε η αποτίμηση και το βόρειο τμήμα του νησιού βγαίνει ότι είναι κορεσμένο, οπότε προτείνεται αναβάθμιση των καταλυμάτων, αναβάθμιση των υποδομών και ενίσχυση εναλλακτικού τουρισμού. Και το νότιο τμήμα, είναι αναπτυγμένο. Ανεπτυγμένο σημαίνει ένα βήμα πριν τον κορεσμό.
Ερ: Αυτά ειπώθηκαν. Παράλληλα όμως, ειπώθηκε πώς η Κως ανήκει στα νησιά που έχουν αυξανόμενη περιβαλλοντική πίεση, με άμεση ανάγκη ελέγχου του είδους της ανάπτυξής της.
Γ.Χ.: Όντως αυτό ισχύει.
Ερ: Κύριε Χρυσουλάκη, αναφέρθηκε πως στο νησί μας είναι καταγεγραμμένες επίσημα 57.000 κλίνες, κάτι που αμφισβητήθηκε και από παραβρισκόμενους, αλλά και εκτός αιθούσης. 

Γ.Χ.: Τα στοιχεία αυτό μας λένε. Αυτοί που τα αμφισβητούν, μπορούν να το αποδείξουν με επίσημα στοιχεία; Διότι μια μελέτη δεν μπορεί να βασίζεται σε υποθετικά στοιχεία. Και οι κλίνες airbnb είναι καταγεγραμμένες. Είναι περίπου γύρω στις 6.000.

Ερ: Το είπε η μελετήτρια, ότι, ναι μεν επίσημα έχουν καταγραφεί 57.000 κλίνες, αλλά αν υπολογίσουμε τα πόσα εκατομμύρια τουρίστες έρχονται, πού κοιμούνται; Κάτι δεν κολλάει εδώ. Γι αυτό ρωτώ, εάν το ΤΠΣ στηριχθεί σε αυτά τα νούμερα, τότε ίσως κάποιοι να υποστηρίξουν ότι, η Κως χωράει καμπόσες χιλιάδες ακόμα.

Γ.Χ.: Εν πάση περιπτώσει, δεν βλέπω πώς μπορεί να υπάρχουν παράνομες κλίνες σήμερα. Δεν μπορώ να το αντιληφθώ αυτό. Τα πάντα είναι δηλωμένα και ψηφιακά καταγεγραμμένα.
Ερ: Άρα, έχουμε 57.000 κλίνες στην Κω.
Γ.Χ.: Νομίζω ναι. Βλέπω πολύ δύσκολο κάποια ξενοδοχεία να αποκρύπτουν κάτι. Αλλά ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι συμβαίνει κάτι τέτοιο, δεν νομίζω ότι ξεπερνάνε τις 65.000 οι κλίνες.

Ερ: Στην τοποθέτησή σας αναφερθήκατε στην κοινωνική κατοικία. Πείτε μου τι εννοούσατε;

Γ.Χ.: Η κοινωνική κατοικία είναι ακίνητα που έχει το δημόσιο, τα οποία τα δίνει σε εργολάβους με ποσοστό αντιπαροχής 70%, δηλαδή ο εργολάβος παίρνει 70% και το κράτος κρατάει το 30% και θα τις νοικιάζει έναντι συμβολικού ενοικίου σε ευπαθείς ομάδες και με κοινωνικά κριτήρια. Προχθές διάβασα ότι, στην Αυστρία η συντριπτική πλειοψηφία είναι κοινωνικές κατοικίες ελεγχόμενες από το κράτος. Εκεί σίγουρα μπορείς να κάνεις στεγαστική πολιτική. Δεν μπορείς να κάνεις στεγαστική πολιτική με το να εμποδίζεις τον άλλον να νοικιάσει το ακίνητό του βραχυχρόνια, αυτά που κοινώς αποκαλούνται airbnb και τα οποία έχουν στοχοποιηθεί και οι πάντες βάλουν κατ’ αυτών.
Ερ: Με δεδομένο ότι, όπως ειπώθηκε στην σύσκεψη, το 90% του νησιού απασχολείται με τον τουρισμό, η λεγόμενη μονοκαλλιέργεια, πώς βλέπετε να αναπτύσσεται ο πρωτογενής τομέας;

Γ.Χ.: Νομίζω ότι η μελέτη θα δώσει έμφαση στον πρωτογενή τομέα και στον δευτερογενή. Προτείνει μάλιστα, στο ανεπτυγμένο τμήμα, στο νότιο μέρος, και υδατοκαλλιέργειες. Να σας πω και τούτο, ότι, ούτως ή άλλως με το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο και με όλα αυτά που έχουν γίνει με την εκτός σχεδίου δόμηση, έχω δεχτεί  τηλέφωνα από επιχειρηματίες που έχουν αγοράσει εκτάσεις έναντι εκατομμυρίων και δεν μπορούνε να βγάλουνε ούτε άδεια ξενοδοχείου, ούτε επεκτάσεις υφιστάμενων ξενοδοχείων. Ούτως ή άλλως λοιπόν, περιορίζονται δραστικά. Λόγω του περιορισμού της εκτός σχεδίου δόμησης, πλέον έχουμε δραστικό περιορισμό. Προσθέστε και τους περιορισμούς που θα προσθέσει το χωροταξικό…

Θα γίνει μελέτη φέρουσας ικανότητας πριν την ψήφιση του χωροταξικού του τουρισμού, θα κάνει και ο δήμος μελέτη φέρουσας ικανότητας, έχει ιδρυθεί και στην περιφέρεια γραφείο παρακολούθησης φέρουσας ικανότητας. Επομένως, δεν θα μπορούσαν να προτείνουν να γίνουν κι άλλες κλίνες χωρίς να στηριχθεί αυτό κάπου, διότι το χωροταξικό θα εγκριθεί με προεδρικό διάταγμα και θα περάσει από τον έλεγχο του Συμβουλίου της Επικρατείας. Εάν, λοιπόν, δεν είναι αιτιολογημένο επαρκώς το γιατί θέλουμε να γίνουνε και άλλες κλίνες ή γιατί ζητάει το διάταγμα και επιτρέπει να γίνουν άλλες κλίνες, δεν θα περάσει. Είναι πάρα πολύ απλό. Εμένα με απασχολεί αυτό που λένε ότι θα γίνουν οργανωμένες μονάδες ανάπτυξης τουρισμού.
Αυτό είναι που με απασχολεί. Δεν εξήγησαν τι ακριβώς είναι οι ΟΜΑΤ (Οργανωμένη Μορφή Ανάπτυξης Τουρισμού), αλλά έχω την αίσθηση ότι, μας οδηγούν σε γιγαντισμό, πράγμα που δεν μας αρέσει εμάς αυτό.

Ερ: Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα της όλης αυτής υπόθεσης, μέχρι να γίνει προεδρικό διάταγμα;  Οπότε φαντάζομαι θα απαντηθεί αυτό που σας ανησυχεί όπως ανησυχεί όλους μας.

Γ.Χ.: Αυτό που είδαμε δεν είναι καν η πρώτη φάση. Ήτανε μία καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης. Η ολοκλήρωση της πρώτης φάσης, το πρώτο στάδιο δηλαδή που είναι τα προτεινόμενα και τα εναλλακτικά σενάρια, εντοπίζεται γύρω στον Ιούλιο του ‘25 και η ολοκλήρωση θα είναι περίπου το Μάιο του ‘26, όπου θα υπάρξει και μια διαβούλευση δυο μηνών. Πρέπει πριν το τέλος του ‘26 να έχει δημοσιευτεί σε ΦΕΚ για να μη χαθεί η χρηματοδότηση.
Ερ: Με βάση όλα αυτά που είπατε, την ικανοποίηση από τη μία και τις ανησυχίες από την άλλη, πού βλέπετε να πηγαίνει η Κως; Είναι ένα ερώτημα που τίθεται από πολλούς.

Γ.Χ.: Είτε το θέλουμε, είτε όχι, το νησί είναι τουριστικό. Η φυσιογνωμία του είναι τουριστική.
Άρα, εκείνο το οποίο μας μένει να κάνουμε, είναι να αναβαθμίσουμε τις υποδομές και να δούμε αν υπάρχουν άλλα περιθώρια για άλλες κλίνες, βάση δεικτών και διεθνών στάνταρ. Οι δείκτες αυτοί είναι θεσμοθετημένοι, δεν είναι επινόηση των μελετητών. Εγώ περιμένω ότι δεν θα μπορεί κάποιος πολύ εύκολα να χτίσει άλλες κλίνες. Νομίζω ότι θα μπει ένα φρένο.
Ερ: Πώς βλέπετε την ποιότητα ζωής των κατοίκων του νησιού για τα επόμενα χρόνια;

Γ.Χ.: Εάν δεν ενισχυθούν οι υποδομές και δεν αναβαθμιστούν και δεν κατευθυνθούν κονδύλια προς τα εκεί, βλέπω το επίπεδο της ζωής μας να χειροτερεύει.
Ερ: Κι όταν λέτε υποδομές;

Γ.Χ.: Θα πρέπει να κοιτάξουμε το κυκλοφοριακό, με το νερό τι θα γίνει… Ήδη είναι στα σκαριά κάποιο διάταγμα, το οποίο ίσως να έχει ψηφιστεί και τώρα που μιλάμε, το οποίο επιτρέπει στα ξενοδοχεία να παίρνουνε θαλασσινό νερό για τις πισίνες. Αυτό είναι μια θέση που την έχουμε εκφράσει εμείς πάρα πολλές φορές. Τα ξενοδοχεία που είναι σε μια απόσταση 500 μ. από την θάλασσα, πέρα από τις πισίνες, να κάνουν και αφαλάτωση.  Έχω επαναλάβει στο παρελθόν ότι, η Μάλτα με μόνη την αφαλάτωση, έχει κάνει θαύματα.  Πρέπει, λοιπόν, να λυθεί το πρόβλημα του νερού που είναι το νούμερο ένα, το πρόβλημα με τον ηλεκτρισμό,
όπου έχουμε συχνές διακοπές και καίγονται τα κλιματιστικά, τα κομπιούτερ και δημιουργείται πρόβλημα, το Ίντερνετ που είναι πάρα πολύ αργό, γιατί σήμερα πλέον δεν μπορείς να δουλέψεις χωρίς Ίντερνετ.
Ερ: Και η στέγη βέβαια.

Γ.Χ.: Οπωσδήποτε και η στέγη. Το πρόβλημα στην Κω είναι το εξής: το δημόσιο δεν έχει εγκαταλειμμένα  κτίρια όπως υπάρχουν στην Αθήνα για παράδειγμα, τα οποία θα δώσει σε εργολάβους ή οικόπεδα μέσα στο σχέδιο πόλης που θα δώσει σε εργολάβους και να πάρει κατοικίες που θα διαθέσει με τους όρους της κοινωνικής κατοικίας. Το πρόβλημα στην Κω είναι ότι, το δημόσιο έχει μόνο χωράφια. Επομένως, η μόνη λύση είναι σε αυτά τα χωράφια να μπορεί να επιτραπεί ή να γίνονται τοπικά πολεοδομικά σχέδια ή να μπουν  κάποιες περιοχές προς πολεοδόμηση σε ακίνητα του δημοσίου. Μόνο έτσι βλέπω ότι μπορεί να προχωρήσει η κοινωνική κατοικία. Στα εκτός σχεδίου δεν μπορεί να προχωρήσει και δεν προβλέπεται κιόλας, δεν υπάρχει πρόβλεψη στη νομοθεσία που διέπει το χωροταξικό. Άρα, η μόνη μας λύση είναι να μπούμε σαν περιοχές προς πολεοδόμηση, αλλά για να γίνει αυτό, πρέπει να αιτιολογηθεί επαρκώς για να περάσει από το Συμβούλιο της Επικρατείας, διότι, αυτή τη στιγμή υπάρχουν οι τρεις οικισμοί,  Άγιος Νεκτάριος, Παραδείσι και Νέα Αλικαρνασσός, των οποίων αμφισβητούνται τα όρια. Το Συμβούλιο της Επικρατείας είπε ότι, είναι παράνομα τα όρια των οικισμών που οριοθετήθηκαν με απόφαση νομάρχη και θα ξανά οριοθετηθούν. Εν πάση περιπτώσει, καταγράφεται ως γη προς οικοδόμηση, είναι η επέκταση του σχεδίου, άρα αυτό που θα πει το Συμβούλιο της Επικρατείας είναι ότι υπάρχουν οικόπεδα για να χτιστούν, επομένως δεν αιτιολογείται να ζητάτε να βάλουμε προς πολεοδόμηση και άλλο κομμάτι της γης. Αυτό είναι τώρα το πρόβλημα, του πώς θα μπορέσουμε να βάλουμε δημόσια ακίνητα σε περιοχές προς πολεοδόμηση. Εκεί εντοπίζεται το ζήτημα και θα το συζητήσουμε με τους μελετητές. Είπε η επικεφαλής των μελετητών, η κυρία Παπαδήμα, να κάνουμε μια συνάντηση με τον κύριο Στασινό και τον κύριο Μπακογιάννη και να το δούμε. Θα το συζητήσω και με το Γενικό Γραμματέα, τον κύριο Γιαννικουρή, ο οποίος είναι η φωνή μας προς τα πάνω για να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε και πώς μπορούμε αυτό το ζήτημα να το σπρώξουμε, διότι δεν βλέπω ότι το στεγαστικό μπορεί να λυθεί αλλιώς.

Ερ: Κύριε Χρυσουλάκη, ειπώθηκε κάτι που σημαντικό, κατά την άποψή μου, από τους μελετητές. Ότι, θα γίνουν και μελέτες γεωλογικής καταλληλότητας. Γνωρίζετε σε ποιες περιοχές του νησιού μας αναφέρονται;

Γ.Χ.: Επειδή λαμβάνουν υπόψιν τους και την κλιματική αλλαγή και τους κινδύνους, θα γίνουν και μελέτες επικινδυνότητας. Εμείς θα ζητήσουμε να επικεντρωθούν στα «θερμά» και να καταληξουμε σε μια τελικη προταση.

Ερ: Θίγετε ένα θέμα που στην ουσία, κανείς δεν τολμά να αγγίξει. Ο «Σ» έχει ασχοληθεί με το θέμα πολλάκις. Έχουμε δηλώσεις παλαιότερες από το ΙΓΜΕ, όπως και τη μελέτη που έκανε, αν θυμάμαι καλά, από το 2011, αλλά και νεότερες από επιστήμονες, που μιλάνε για την επικινδυνότητα της περιοχής.

Γ.Χ.:  Πιστεύω ότι θα πρέπει να καταλήξουμε στο ποια μελέτη θα υλοποιήσουμε και να αναζητήσουμε τις χρηματοδοτήσεις. Και ήταν μια μεγάλη ευκαιρία τώρα που είναι το Ταμείο Ανάκαμψης και «βρέχει» λεφτά, να το εντάσσαμε, διότι το κόστος της αποκατάστασης της περιοχής  είναι πολύ μεγάλο. Ενδεχομενως με την εξελιξη της τεχνολογίας να εχουν βρεθει νεες μεθοδοι πιο οικονομικές.

Θα ήθελα, πριν κλείσουμε τη συνέντευξη, να σας πω ότι, πλέον όλες οι αιτήσεις στο Κτηματολόγιο, όπως δικαιολογητικά, τίτλοι, σχεδιαγράμματα κ.λ.π., γίνονται ηλεκτρονικά. Άρα, μπορεί όποιος θέλει, 365 μέρες το χρόνο, 24 ώρες την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα, να κάνει την αίτησή του ηλεκτρονικά. 

Για τον αμαρτωλό χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό Κω-Νισύρου

Γράφει ο Νίκος Μυλωνάς

Α.ΤΑ ΤΟΠΙΚΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ: ‘’Τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια αποτελούν το κύριο εργαλείο σχεδιασμού στην Ελλάδα με το οποίο καθορίζονται χρήσεις γης, όροι δόμησης, και περιοχές προς πολεοδόμηση (επεκτάσεις σχεδίων ή νέες αναπτύξεις). Επιπλέον, περιλαμβάνουν και άλλες συνιστώσες, όπως η χωροθέτηση μεγάλων επενδύσεων, η οριοθέτηση οικισμών χωρίς όρια και ο χαρακτηρισμός των τοπικών δρόμων (και στα δύο αυτά πεδία, υπάρχουν σήμερα πολύ σοβαρές εκκρεμότητες, μετά από αποφάσεις του ΣτΕ που ακυρώνουν παλαιότερα σχέδια ή μη νόμιμα χαρακτηρισμένους δρόμους), το τοπικό σχέδιο προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και το τοπικό σχέδιο διαχείρισης καταστροφών και κινδύνων.Τα ΤΠΣ συνοδεύονται από στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, γεωλογική μελέτη και μελέτη οριοθέτησης υδατορεμάτων και εγκρίνονται με προεδρικό διάταγμα, έχουν δηλαδή ενισχυμένο θεσμικό κύρος.

Β. ΓΙΑ ΤΟ ΤΟΠΙΚΟ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΚΩ-ΝΙΣΥΡΟΥ: Άρα για την Κω-Νίσυρο το θετικό θα ήταν να προκύψουν κάποιες λύσεις σε προβλήματα που έχουν σχεση με την επίλυση λαικών στεγαστικών αναγκών. Προβλήματα που θα έπρεπε να έχουμε λύσει από την αρχή της δεκαετίας του 1990 που δεν λυθήκαν με ευθύνη της τοπικής ηγεσίας. Τότε το ζητούμενο ήταν, πέρα από την ώθηση της οικοδομικής δραστηριότητας, η δημιουργία ενός παρεμβατικού τεχνοκρατικού σχεδίου με περιβαλλοντικούς (γη, νερό, παραλία, τοπίο, φύση) και κοινωνικούς περιορισμούς (οικονομική αναδιανομή κερδών, ποιότητα ζωής). Ήταν άλλη εποχή! Τόσο στην κοινωνία όσο και στην πολιτική ηγεσία υπήρχαν στοιχεία από τα μεγάλα πολιτικά προστάγματα της αλλαγής και της σοσιαλδημοκρατικής ρύθμισης. Εποχή της πολιτικής πρωτοκαθεδρίας έναντι του επιχειρηματικού τομέα. Το κλίμα της εποχής ήταν διαφορετικό και το επίπεδο της μελέτης ΔΟΞΙΑΔΗ θα ήταν πολύ διαφορετικό από αυτό που γίνεται σήμερα. Θυμόμαστε (1997) την χαρά πρωτοκλασάτου, τότε, τοπικού πασοκικού παράγοντα για την ‘’τοποθέτηση στο ράφι’’ της χωροταξικής μελέτης Κω-Νισύρου’’ στο δημοτικό ραδιόφωνο.

Γ. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει πολύ. Άλλοι στόχοι. Άλλες επιδιώξεις. Άλλες προτεραιότητες. Είναι αδύνατο ο σχεδιασμός 2020-2030 να τροποποιήσει το μοντέλο ανάπτυξης της συνεχούς επεκτατικής και εντατικής ‘’μονοκαλλιέργειας’’ του τουρισμού. Η κοινωνία μας είναι παραδομένη στις ιδεολογίες της επιχειρηματικότητας, του γιγαντισμού τουριστικών και εμπορικών  εκμεταλλεύσεων. Ποιος θα βάλει περιορισμούς που αφορούν τα φυσικά περιθώρια που θέτει ο νησιωτικός μας χώρος; Ποιος θα προτάξει τις κοινωνικές ανάγκες; Δυστυχώς ζούμε σε συνθήκες υποχώρησης των ιδεολογιών του κοινοτισμού και της οικολογίας και αυτό θα αποτυπωθεί και στο Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο που θα ανοίξει τα χαρτιά του στην αίθουσα του Δημοτικού μας Συμβουλίου.

Άλλα έστω και έτσι, η ύπαρξη αυτού του σχεδίου θα λύσει κάποια καθημερινά προβλήματα μικρής κλίμακας και σαν τέτοιο πρέπει να αξιολογηθεί. Αυτό όμως είναι πολύ μακριά από αυτό που λένε οι επίσημοι περί ‘’φέρουσας ικανότητας των φυσικών πόρων, των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων, των πολιτιστικών αποθεμάτων και των ιστορικών παρακαταθηκών μας’’. Αυτά είναι υπεκφυγές και ωραιοποιήσεις.

Β. Πριν λίγες μέρες για τις ανάγκες περιβαλλοντικής αδειοδότησης του εργοταξίου Μονάδας Σκυροδέματος στη περιοχή του ‘’Αη Γιώργη του Αρμά’’ στην Αντιμάχεια, μας ζητήθηκε να αποτυπώσουμε και όλες τις βιοτεχνικές δραστηριότητες σε ακτίνα 5.000,00μ. Το αποτέλεσμα μας εξέπληξε. Υπάρχουν εκεί ΧΥΤΑ, 2 μονάδες παραγωγής ασφαλτομίγματος, 2 εργοτάξια παραγωγής σκυροδέματος, 2 μονάδες ανακύκλωσης οικοδομικών αποβλήτων, εγκαταστάσεις αποθήκευσης υγραερίου, Φωτοβολταϊκά, και φυσικά το Αεροδρόμιο με τις 100 πτήσεις την ημέρα! Όλα έτσι ‘’ερήμην’’! ‘’Λίθοι, πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως ερριμμένα’’! Χωρίς δρόμους της προκοπής, χωρίς κοινωφελή δίκτυα, με απορρίμματα δεξιά και αριστερά, σε μια περιοχή γυμνή από πράσινο, ακαλλιέργητη, εγκαταλειμμένη.  Συνειδητοποιήσαμε ότι εδώ ο χωροταξικός σχεδιασμός έχει ήδη συντελεστεί! Τώρα, δηλαδή μετά, θα έλθει η αναγνώριση του! Απλά για να ρυθμίσει τις σχέσεις μεταξύ των επιχειρήσεων! Να προλάβει βίαιες αντιδράσεις περιοίκων. Το τοπικό πολεοδομικό σχέδιο που με τόσο όμορφο τρόπο θα μας παρουσιάσουν οι ‘’παράγοντες’’ της τοπικής πολιτικής είναι η επικύρωση αυτού που ήδη έχει γίνει, καλό θα ήταν να μην συνεχιστεί και γι αυτό χρειάζεται η γνώση και η σύγκριση με το διεθνές γίγνεσθαι. Τελευταία, μας εντυπωσίασε η αντίδραση των κατοίκων της γειτονικής Αλικαρνασσού απέναντι σε ένα νέο σχέδιο ξενοδοχείου 1000 κλινών σε ένα φυσικό κόλπο απέναντι από το Ψαλίδι και οι κινητοποιήσεις ενάντια στην κατασκευή στρατιωτικού λιανού δίπλα στο Turgutreis. 

 ΠΗΓΗ: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΤΑΘΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ