Κοινωνία Παρ 9 Οκτ 2020

Την πρώτη της επίσκεψη πραγματοποίησε στην Κω η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη την περασμένη Παρασκευή, 2/10/2020, συνοδευόμενη από παράγοντες του υπουργείου και τοπικούς πολιτικούς.

Η κα Μενδώνη περιηγήθηκε των μνημείων που επλήγησαν από το σεισμό του 2017 και στη συνέχεια συμμετείχε σε σύσκεψη στο δημαρχείο, η οποία πραγματοποιήθηκε κεκλεισμένων των θυρών…

Σε δηλώσεις της προς τους δημοσιογράφους, κυριολεκτικά στο πόδι, επέρριψε ευθύνες στην προηγούμενη κυβέρνηση και ιδιαίτερα στις αρμόδιες Υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού, λέγοντας μεταξύ άλλων: «…δύο χρόνια, από τον Ιούλιο του 2017 μέχρι τον Ιούλιο του 2019, δεν είχαν δοθεί κατευθύνσεις στην υπηρεσία για συγκεκριμένες μελέτες, πράγμα το οποίο ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2019 πριν από το lock down όταν επισκέφθηκε την Κω ο Γενικός Γραμματέας του ΥΠΠΟ».

Η δήλωσή της αυτή προκάλεσε την έντονη αντίδραση τοπικών παραγόντων του ΣΥΡΙΖΑ, τόσο του τέως βουλευτή Δωδ/σου Ηλία Καματερού, όσο και της Οργάνωσης Μελών Κω, αλλά και της βουλευτού Αχαΐας και τομεάρχη Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ Σίας Αναγνωστοπούλου.

Παραθέτουμε αναλυτικά, α) το σχετικό ρεπορτάζ, β) το σχόλιο του Η. Καματερού, γ) τη θέση της Οργάνωσης Μελών Κω του ΣΥΡΙΖΑ και δ) την κριτική της Σ. Αναγνωστοπούλου.

Λίνα Μενδώνη, υπουργός Πολιτισμού:

«Στόχος να ξεκινήσουν το καλοκαίρι  εργασίες στα μνημεία της Κω»

«Δεν είχαν δοθεί κατευθύνσεις για συγκεκριμένες μελέτες μέχρι τον Ιούλιο του 2019»

«Άγνωστο το ποσό χρηματοδότησης που θα διατεθεί για τα έργα»

«Στόχος μας είναι να ξεκινήσουν το καλοκαίρι τα περισσότερα από τα έργα στα μνημεία που έχουν πληγεί, να έχουμε εργοτάξια, είτε με αυτεπιστασία είτε με  εργολαβίες και μέχρι τέλος Οκτώβρη να συζητηθούν στο ΚΑΣ όλες οι μελέτες για τις οποίες είναι εξασφαλισμένη η χρηματοδότηση» δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη μετά την αυτοψία στους αρχαιολογικούς χώρους και τα Οθωμανικά τεμένη  που πραγματοποίησε στην Κω την Παρασκευή 3 του Οκτώβρη.

Την κ. Μενδώνη συνόδευε κλιμάκιο του Υπουργείου, η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων  Δωδεκανήσου Μάνια Μιχαηλίδου,  στελέχη της Υπηρεσίας  Νεωτέρων μνημείων και τεχνικών έργων, ο βουλευτής Γιάννης Παππάς, ο Περιφερειάρχης Γιώργος. Χατζημάρκος, ο έπαρχος Κω-Νισύρου Γιάννης Καμπανής, ο δήμαρχος Θεοδόσης Νικηταράς, η πρόεδρος Ελβάν Κοτζαογλάν και ο μηχανικός του Βακούφ.

Το απόγευμα της Παρασκευής στο Δημαρχείο Κω πραγματοποιήθηκε ευρεία σύσκεψη υπό την Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού όπου συζητήθηκαν ένα προς ένα τα έργα αποκατάστασης, καθώς και οι συμπληρωματικές μελέτες που τις επόμενες ημέρες πρέπει να αναθέσει η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου.

Τα πληγέντα μνημεία, στα οποία έγινε η αυτοψία, είναι η Πύλη του Φόρου, οι Μεσαιωνικές οχυρώσεις, το Κάστρο Νεραντζιάς, το Νότιο τμήμα της Αρχαίας Αγοράς, ο Δυτικός Αρχαιολογικός Χώρος και το Παλαιοχριστιανικό συγκρότημα του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου («Επτά Βήματα»), καθώς και τα οθωμανικά τεμένη Ντεφτερντάρ,  Γαζή Χασάν στη Λότζια και Γαζή Χασάν, στο Πλατάνι.

Η κ. Μενδώνη απαντώντας στο ερώτημα, αν παρέλαβε μελέτες από την προηγούμενη διοίκηση του Υπουργείου, υποστήριξε ότι δύο χρόνια, από τον Ιούλιο του 2017 μέχρι τον Ιούλιο του 2019, δεν είχαν δοθεί κατευθύνσεις στην υπηρεσία για συγκεκριμένες μελέτες, πράγμα το οποίο ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2019 πριν από το lock down όταν επισκέφθηκε την Κω ο Γενικός Γραμματέας του ΥΠΠΟ.

Όσον αφορά στο 1.200.000 ευρώ που είχε εξασφαλιστεί από τη προηγούμενη κυβέρνηση, σημείωσε πως δεν έχει δαπανηθεί και από αυτό το ποσό θα καλυφθούν σε μεγάλο βαθμό  οι συμπληρωματικές μελέτες.

Ωστόσο, η κ. Μενδώνη δεν αναφέρθηκε στο οριστικό ποσό που εγκρίθηκε από το ΥΠΠΟ για το σύνολο των έργων, επιφυλασσόμενη να το δημοσιοποιήσει μετά τη σύσκεψη της Τετάρτης 7 Οκτώβρη στο Υπουργείο υπό τον Γενικό Γραμματέα κ. Διδασκάλου, με τη συμμετοχή της προϊσταμένης της Εφορείας αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου, του δημάρχου Κω, της προέδρου του Βακούφ και του μελετητή, στον οποίο το Βακούφ Κω έχει αναθέσει την αποκατάσταση των οθωμανικών Τεμενών.

Η τεχνική σύσκεψη κρίθηκε αναγκαία, προκειμένου να επιλυθούν κάποια θέματα, ώστε το σύνολο των ώριμων μελετών να εισαχθεί, για την κατά νόμο γνωμοδότηση, στην τελευταία συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου τον Οκτώβριο. Στην ίδια συνεδρίαση θα καθοριστεί το φυσικό αντικείμενο της Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και του Δήμου Κω για έργα καθαρισμών και αποκαταστάσεων σε μνημεία – εκτός των σεισμοπλήκτων - εντός της πόλης της Κω. Ειδικότερα, σύμφωνα με τον σχεδιασμό του Υπουργείου, οι εργασίες για κάθε μνημείο θα εξελιχθούν ως εξής:

Κάστρο Νερατζιάς

Στις 14 Οκτώβρη θα υπάρχει ανάδοχος στη μελέτη που έχει ήδη ανατεθεί από την Διεύθυνση αναστήλωσης η οποία και θα μελετήσει τις ετοιμορροπίες και την επικινδυνότητα στο χώρο του Κάστρου. Σε τέσσερις μήνες θα παραδοθεί η μελέτη σε επίπεδο μελετών εφαρμογής και τευχών δημοπράτησης, τότε θα εκτιμηθεί αν το έργο εκτελεστεί από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου η την Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων.

Η Λίνα Μενδώνη ζήτησε να ανοίξει το Κάστρο τον Απρίλη 2021 στο κοινό, σημειώνοντας πως, μπορεί κάποια τμήματά του να κλείσουν αλλά υπάρχουν ασφαλείς διαδρομές τις οποίες θα ορίσει η Εφορεία ώστε να γίνει επισκέψιμο.

Παράλληλα, έλαβε οδηγία να εκπονήσει τις αναγκαίες μελέτες, ώστε οι αποθήκες μαζί με τους ημιυπαίθριους χώρους, που θα προστατεύσουν τις αρχαιότητες οι οποίες δεν γίνεται να στεγαστούν όπως γλυπτά, βωμοί και επιγραφές, να είναι επισκέψιμα. Η αποκατάσταση του κτιρίου των αποθηκών ξεκινά τις επόμενες εβδομάδες. Η Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων ανέλαβε την εκπόνηση των αναστηλωτικών επεμβάσεων στο Κάστρο Νερατζιάς. 

Πύλη του Φόρου

Επείγει η ανάθεση μελέτης εφαρμογής για την αποκατάσταση της Πύλης του Φόρου, της μνημειακής  εισόδου στην ανατολική πλευρά του περιμετρικού τείχους της Χώρας. Μέχρι το τέλος του χρόνου θα πρέπει να ολοκληρωθεί και εγκριθεί η μελέτη, προκειμένου να δημοπρατηθεί το έργο, αρχές του 2021. Οι επαγγελματίες της περιοχής έθεσαν στην Υπουργό τον προβληματισμό τους για την ύπαρξη εργοταξίων κατά τη θερινή περίοδο. «Το θέμα αυτό θα το αντιμετωπίσουμε με τον προσφορότερο τρόπο. Μας ενδιαφέρει μέχρι τον Ιούνιο του 2021 να έχουμε ανάδοχο για την Πύλη του Φόρου. Την έναρξη των εργασιών θα την δρομολογήσουμε έτσι, ώστε να μην δημιουργείται πρόβλημα στην λειτουργία των επιχειρήσεων» απάντησε η κ. Μενδώνη.

Μεσαιωνικές οχυρώσεις

Για την αποκατάσταση του ανατολικού προμαχώνα των μεσαιωνικών οχυρώσεων, η μελέτη ολοκληρώνεται. Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου έλαβε οδηγία να  αναθέσει άμεσα τη στατική και την αρχιτεκτονική μελέτη και για το υπόλοιπο τμήμα των οχυρώσεων το οποίο δεν έχει συμπεριληφθεί στην υπό εκπόνηση μελέτη.

Ναός Αγ. Ιωάννη Προδρόμου (Επτά Βήματα)

Η Λίνα Μενδώνη ζήτησε να γίνει άμεσα  η επικαιροποίηση της υφιστάμενης μελέτης

για το Ναό του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, την οποία ανέλαβε η Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων. Συγχρόνως,  η Εφορεία ανέλαβε την επικαιροποίηση της μελέτης συντήρησης. Κρίσιμη θεωρείται η τεκμηρίωση του μοναδικού αυτού μνημείου του 5ου-6ου αιώνα. 

Δυτικός αρχαιολογικός χώρος

Στη σύσκεψη της Τετάρτης (χθες, 7/10/2020) στην Αθήνα, θέμα προς συζήτηση  (όπως προανήγγειλε η υπουργός) ήταν και η μελέτη αποκατάστασης του Νοτίου τμήματος της Αρχαίας Αγοράς Κω, ενώ για το Δυτικό Αρχαιολογικό Χώρο απαιτείται στρατηγικό σχέδιο. Αποφασίστηκε η σύσταση επιστημονικής ομάδας εργασίας με τη συμμετοχή του Πανεπιστημίου του Μπάρι, το οποίο ενεργοποιείται επιστημονικά στο χώρο καθώς και μελετητών που ειδικεύονται σε αναστηλώσεις μνημείων. Να θυμίσουμε ότι έχουν πέσει από το σεισμό τρία από τα τέσσερα συνολικά τμήματα κιονοστοιχιών, ενώ ο χώρος παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα αναγνωρισιμότητας.

Τέμενος Χασάν Πασά (Πλατάνι)

Το Τέμενος Χασάν Πασά στο Πλατάνι, προϋπολογισμού 275.000 ευρώ, δημοπρατείται από τις υπηρεσίες της Περιφέρειας ως το τέλος Οκτωβρίου με ορίζοντα ολοκλήρωσης το φθινόπωρο του 2021. 

Τέμενος Γαζή Χασάν (Λότζια)

Η αποκατάσταση του Τεμένους Γαζή Χασάν στην Λότζια, ήταν ένα από τα θέματα της σύσκεψης της Τετάρτης, προκειμένου  να αποσαφηνιστούν τεχνικά ζητήματα. Δεδομένου ότι το συγκεκριμένο τέμενος μετά την αποκατάστασή του θα λειτουργήσει ως επισκέψιμο μνημείο, ενώ οι ισόγειοι χώροι του, που μέχρι τον σεισμό στέγαζαν εμπορικές χρήσεις, προβλέπεται να φιλοξενήσουν αρχαιολογικές εκθέσεις, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου ανέλαβε να εκπονήσει τη μελέτη συντήρησης του διακόσμου του τεμένους και τις αναγκαίες μουσειολογικές και μουσειογραφικές μελέτες.

«Σε δυσλειτουργία των υπηρεσιών του γενικού λογιστηρίου της περιφέρειας Δωδεκανήσου οφείλεται η καθυστέρηση πληρωμής των αρχαιοφυλάκων»

«Τον Οκτώβρη θα ψηφιστεί στη βουλή νομοθετική ρύθμιση»

Σε δυσλειτουργία των υπηρεσιών του Γενικού Λογιστηρίου στη Περιφέρεια Δωδεκανήσου απέδωσε την καθυστέρηση της απόδοσης των δεδουλευμένων των αρχαιοφυλάκων η υπουργός Πολιτισμού απαντώντας σε σχετικό ερώτημα, διαβεβαιώνοντας ότι μέσα στον Οκτώβριο θα ψηφιστεί Νομοθετική ρύθμιση στη Βουλή προκειμένου να πληρωθούν οι εργαζόμενοι.

«Σε όλη την Επικράτεια» υποστήριξε η κ. Μενδώνη, «προσελήφθησαν 1600 αρχαιοφύλακες και προσωπικό εκ των οποίων ένα μικρό μέρος (120 στη Ρόδο και 23 σε Κω, Αστυπάλαια, Κάλυμνο) είναι απλήρωτοι και συμβαίνει να είναι οι άνθρωποι της Δωδεκανήσου».

Υποστήριξε ότι, στα Δωδεκάνησα η αρμόδια υπηρεσία είχε κάποιο θέμα (θεωρούσε διαφορετική την αρμοδιότητα από τις οδηγίες που είχαν δοθεί από το ΥΠΠΟ) και «ενώ χρησιμοποίησαν όλους τους νόμιμους τρόπους προκειμένου να αποδοθούν οι μισθοί τριών και τεσσάρων μηνών, οι υπηρεσίες του Λογιστηρίου δεν το έκαναν»  υπογράμμισε η υπουργός χωρίς ωστόσο να αναφέρει τον ακριβή χρόνο πληρωμής των δεδουλευμένων των 143 αρχαιοφυλάκων στα Δωδεκάνησα.

Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:

«Αυτοψία της Υπουργού Λίνας Μενδώνη στα μνημεία της Κω που επλήγησαν από το σεισμό του 2017»

«Αυτοψία στα μνημεία της Κω, τα οποία επλήγησαν από το σεισμό, τον Ιούλιο του 2017, πραγματοποίησε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, την Παρασκευή 2 Οκτωβρίου. Η Λίνα Μενδώνη με τον Γ.Γ. Πολιτισμού Γιώργο Διδασκάλου, την Έφορο Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου Μάνια Μιχαηλίδου, τον προϊστάμενο της Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων Γιώργο Καρυδάκη, τους αρμόδιους Διευθυντές των Κεντρικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, Έλενα Κουντούρη, Ιουλία Παπαγεωργίου, Θεμιστοκλή Βλαχούλη και κλιμάκιο υπηρεσιακών παραγόντων του ΥΠΠΟΑ, περπάτησε ένα προς ένα τα πληγέντα μνημεία του νησιού, τα οποία παραμένουν για περισσότερα από τρία χρόνια υποστηλωμένα. Με έκπληξη διαπιστώθηκε ότι τρία γλυπτά, που την ώρα του σεισμού έπεσαν από τα βάθρα τους, δεν έχουν αποκατασταθεί. Η Υπουργός έδωσε κατευθύνσεις και οδηγίες ώστε να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για τις μελέτες και να ξεκινήσουν, επιτέλους, τα έργα αποκατάστασης. Στις αυτοψίες τη συνόδευαν και ο βουλευτής Γιάννης Παππάς, ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου Γιώργος Χατζημάρκος, ο έπαρχος Κω Γιάννης Καμπανής, ο δήμαρχος Θεοδόσης Νικηταράς, ενώ στις επισκέψεις στα μουσουλμανικά τεμένη παρούσα ήταν και η πρόεδρος του Βακούφ Κω Ελβάν Κοτζαογλάν. Τα πληγέντα μνημεία, στα οποία έγινε η αυτοψία, είναι η Πύλη του Φόρου, οι Μεσαιωνικές οχυρώσεις, το Κάστρο Νερατζιάς, το Νότιο τμήμα της Αρχαίας Αγοράς, ο Δυτικός Αρχαιολογικός Χώρος και το Παλαιοχριστιανικό συγκρότημα του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου («Επτά Βήματα»), καθώς και τα οθωμανικά τεμένη Ντεφτερντάρ, Γαζή Χασάν στη Λότζια και Γαζή Χασάν, στο Πλατάνι.​

Όπως δήλωσε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λίνα Μενδώνη: «Έχουμε τεράστια υποχρέωση να αποκαταστήσουμε τα μνημεία που επλήγησαν από το σεισμό. Τρεισήμισι χρόνια μετά, θλίβομαι για την κατάσταση της απόλυτης απραξίας που αντικρύζουμε. Από τον Ιούλιο του 2017 που συνέβη ο σεισμός έως τον Ιούλιο 2019 δεν είχε δοθεί καμία κατεύθυνση στις αρμόδιες υπηρεσίες για συγκεκριμένες μελέτες αποκατάστασης. Ουσιαστικά, όλα ξεκίνησαν το Μάρτιο 2020, όταν με εντολή μου ο Γενικός Γραμματέας Πολιτισμού και υπηρεσιακά στελέχη του ΥΠΠΟΑ ήρθαν στη Κω και αποτίμησαν την κατάσταση. Δρομολογήθηκαν οι μελέτες, οι οποίες τώρα ωριμάζουν. Είμαστε εδώ για να επιταχύνουμε τις διαδικασίες, να βάλουμε συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, προκειμένου το καλοκαίρι ´21 να αρχίσει η αποκατάσταση των πληγέντων μνημείων. Σήμερα τα φθαρμένα ξύλα των υποστηλωμάτων και τα σκουριασμένα σίδερα της στήριξής τους λειτουργούν εις βάρος τους. Προχωρήσαμε σε κατανομή εργασιών ανάμεσα στις κεντρικές υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού, ιδιαίτερα τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων, και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου, ως προς τις συμπληρωματικές μελέτες που πρέπει άμεσα να γίνουν. Οι πόροι χρηματοδότησής τους είναι απολύτως εξασφαλισμένοι. Επομένως, είναι θέμα διαδικασιών και αποφασιστικὠν ενεργειών. Στόχος και επιθυμία μας είναι το καλοκαίρι να έχουμε εργοτάξια στα περισσότερα από τα πληγέντα μνημεία». Την Τετάρτη 7 Οκτωβρίου με απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα ευρεία σύσκεψη υπό τον Γενικό Γραμματέα Πολιτισμού, προκειμένου να εξεταστούν και να ελεγχθούν οι μελέτες των έργων αποκατάστασης, να συμπληρωθεί όπου απαιτείται το αντικείμενό τους και να αποσαφηνιστούν τυχόν τεχνικά ζητήματα που έχουν προκύψει. Θα συμμετάσχουν η Έφορος Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου με τους συνεργάτες της, οι Διευθυντές των κεντρικών υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ, ο Δήμαρχος Κω, η πρόεδρος του Βακούφ, καθώς και ο μελετητής, στον οποίο το Βακούφ Κω έχει αναθέσει την αποκατάσταση των οθωμανικών Τεμένων. Η τεχνική σύσκεψη κρίθηκε αναγκαία, προκειμένου να επιλυθούν κάποια θέματα, ώστε το σύνολο των ωρίμων μελετών να εισαχθεί, για την κατά νόμο γνωμοδότηση, στην τελευταία συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου τον Οκτώβριο. Παράλληλα, θα καθοριστεί το φυσικό αντικείμενο της Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και του Δήμου Κω για έργα καθαρισμών και αποκαταστάσεων σε μνημεία –εκτός των σεισμοπλήκτων- εντός της πόλης της Κω.

Οδικός χάρτης για τα έργα

Το απόγευμα της Παρασκευής στο Δημαρχείο Κω πραγματοποιήθηκε ευρεία σύσκεψη υπό την Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού όπου συζητήθηκαν ένα προς ένα τα έργα αποκατάστασης, καθώς και οι συμπληρωματικές μελέτες που τις επόμενες ημέρες πρέπει να αναθέσει η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου. Συγκεκριμένα, επείγει η ανάθεση μελέτης εφαρμογής για την αποκατάσταση της Πύλης του Φόρου, της μνημειακής  εισόδου στην ανατολική πλευρά του περιμετρικού τείχους της Χώρας. Μέχρι το τέλος του χρόνου θα πρέπει να ολοκληρωθεί και εγκριθεί η μελέτη, προκειμένου να δημοπρατηθεί το έργο, αρχές του 2021. Οι επαγγελματίες της περιοχής έθεσαν στην Υπουργό τον προβληματισμό τους για την ύπαρξη εργοταξίων κατά τη θερινή περίοδο. «Το θέμα αυτό θα το αντιμετωπίσουμε με τον προσφορότερο τρόπο. Μας ενδιαφέρει μέχρι τον Ιούνιο του 2021 να έχουμε ανάδοχο για την Πύλη του Φόρου. Την έναρξη των εργασιών θα την δρομολογήσομε έτσι, ώστε να μην δημιουργείται πρόβλημα στην λειτουργία των επιχειρήσεων» απάντησε η κ. Μενδώνη.
Στις 14 Οκτωβρίου αναδεικνύεται ο ανάδοχος της μελέτης αποκατάστασης των ετοιμορροπιών στο Κάστρο Νερατζιάς. Το Κάστρο κτίστηκε από τους ιππότες του Τάγματος του Αγίου Ιωάννου της Ιερουσαλήμ μεταξύ του 14ου και του 16ου αιώνα. Το εμβληματικό τοπόσημο της Κω, το οποίο αποτελεί προορισμό για χιλιάδες επισκέπτες, παραμένει κλειστό από το καλοκαίρι του 2017.  Η Λίνα Μενδώνη ζήτησε, την 1η Απριλίου 2021, να ανοίξει το Κάστρο στο κοινό. Η Εφορεία ανέλαβε να ορίσει τις ασφαλείς διαδρομές για τους επισκέπτες. Παράλληλα  έλαβε οδηγία να εκπονήσει τις αναγκαίες μελέτες, ώστε οι αποθήκες μαζί με τους ημιυπαίθριους χώρους, όπου βρίσκονται γλυπτά, βωμοί και επιγραφές να είναι επισκέψιμα για το κοινό. Η αποκατάσταση του κτηρίου των αποθηκών ξεκινά τις επόμενες εβδομάδες. Η Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων ανέλαβε την εκπόνηση των αναστηλωτικών επεμβάσεων στο Κάστρο Νερατζιάς. 

Για την αποκατάσταση του ανατολικού προμαχώνα των μεσαιωνικών οχυρώσεων η μελέτη ολοκληρώνεται. Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου έλαβε οδηγία να  αναθέσει άμεσα τη στατική και την αρχιτεκτονική μελέτη και για το υπόλοιπο τμήμα των οχυρώσεων το οποίο δεν έχει συμπεριληφθεί στην υπό εκπόνηση μελέτη. 

Η Λίνα Μενδώνη ζήτησε να γίνει άμεσα η επικαιροποίηση της υφιστάμενης μελέτης για το Ναό του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου. Την επικαιροποίηση ανέλαβε η Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων. Συγχρόνως, η Εφορεία ανέλαβε την επικαιροποίηση της μελέτης συντήρησης. Κρίσιμη θεωρείται η τεκμηρίωση του μοναδικού αυτού μνημείου του 5ου-6ου αιώνα. 

Στη σύσκεψη της Τετάρτης θα συζητηθεί και η μελέτη αποκατάστασης του Νοτίου τμήματος της Αρχαίας Αγοράς Κω, ενώ για το Δυτικό Αρχαιολογικό Χώρο απαιτείται στρατηγικό σχέδιο. Αποφασίστηκε η σύσταση επιστημονικής ομάδας εργασίας με τη συμμετοχή του Πανεπιστημίου του Μπάρι, το οποίο ενεργοποιείται επιστημονικά στο χώρο καθώς και μελετητών που ειδικεύονται σε αναστηλώσεις μνημείων. Να θυμίσουμε ότι έχουν πέσει από το σεισμό τρία από τα τέσσερα συνολικά τμήματα κιονοστοιχιών, ενώ ο χώρος παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα αναγνωρισιμότητας.

Το Τέμενος Χασάν Πασσά στο Πλατάνι, προϋπολογισμού 275.000 ευρώ, δημοπρατείται από τις υπηρεσίες της Περιφέρειας ως το τέλος Οκτωβρίου με ορίζοντα ολοκλήρωσης το φθινόπωρο του 2021. Η αποκατάσταση του Τεμένους Γαζή Χασάν στην Λότζια, είναι ένα από τα θέματα που θα απασχολήσουν την σύσκεψη της Τετάρτης στην Αθήνα. Θα συμμετάσχει και ο μελετητής του έργου προκειμένου  να αποσαφηνιστούν τεχνικά θέματα. Δεδομένου ότι το συγκεκριμένο τέμενος μετά την αποκατάστασή του θα λειτουργήσει ως επισκέψιμο μνημείο, ενώ οι ισόγειοι χώροι του, που μέχρι τον σεισμό στέγαζαν εμπορικές χρήσεις, προβλέπεται να φιλοξενήσουν αρχαιολογικές εκθέσεις, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου ανέλαβε να εκπονήσει τη μελέτη συντήρησης του διακόσμου του τεμένους, και τις αναγκαίες μουσειολογικές και μουσειογραφικές μελέτες».

Οργάνωση Μελών Κω ΣΥΡΙΖΑ:

«Πολλά ψέματα, πολλά λόγια, αόριστες υποσχέσεις και μηδενικό έργο!»

«Η παρουσία της κ. Μενδώνη στην Κω δεν ξέφυγε από την πεπατημένη των περιοδειών στο νησί μας των υπολοίπων υπουργών της κυβέρνησης της ΝΔ.

Η ίδια υπουργός, που τον περασμένο Μάρτιο δήλωνε από τη Ρόδο για άμεση επανεκκίνηση των έργων αποκατάστασης των μνημείων της Κω από τις σοβαρές ζημιές του σεισμού, διαψεύδεται από την πραγματικότητα.

Ενάμιση χρόνο από τις εκλογές δεν έχουν βάλει πέτρα στην πέτρα.

Ούτε μια μελέτη δεν τελείωσαν, κανένα έργο δεν ενεργοποίησαν.

Το ίδιο και ο επί επταετία Περιφερειάρχης, που λειτουργεί ως κυβερνητικός επίτροπος. Δεν μπορεί να κοροϊδεύει άλλο τους Κώους πολίτες. Αντί να αναλάβει τις ευθύνες του για τις ανεκπλήρωτες υποσχέσεις του στην αποκατάσταση των θρησκευτικών μνημείων του νησιού μας ψάχνει ψεύτικες δικαιολογίες.

Δεν τον πιστεύει κανείς πια.

Την ώρα που οι συνδημότες μας βλέπουν να τελειώνει η επισκευή του λιμανιού, έργο δεκάδων εκατομμυρίων που δρομολόγησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, συνεχίζουν να αντικρίζουν κατεστραμμένες τις εκκλησίες, που ο ίδιος είχε υποσχεθεί ότι θα επισκευάσει.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε εξασφαλίσει 1.200.000 ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για την αποκατάσταση των ζημιών σε συγκεκριμένα μνημεία της Κω. Αυτοί τι έκαναν; Οφείλουν απαντήσεις.

Τι μέρος των χρημάτων έχει εκταμιευθεί; Σε ποια έργα έχει δοθεί;

Όσον αφορά στον κυβερνητικό βουλευτή κ. Παππά καλό είναι να μην εκτίθεται με

υποσχέσεις και μεγαλοστομίες.

Προέχει να ξοφλήσει η κυβέρνησή του τα δεδουλευμένα στους εργαζόμενους συμπολίτες μας, συμβασιούχους της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου, που παραμένουν απλήρωτοι για μήνες».

«Ούτε ένα ευρώ δεν έβαλε η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας για την αποκατάσταση των ζημιών  από τον σεισμό»

Γράφει ο Ηλίας Καματερός

αρχιτέκτονας

τέως βουλευτής Δωδεκανήσου

«Η επίσκεψη της Υπουργού Πολιτισμού στην πόλη μας, υποτίθεται για την αποκατάσταση των ζημιών στα μνημεία μας από τον σεισμό της 21ης Ιουλίου 2017, θα μείνει στην ιστορία σαν μνημείο πολιτικού θράσους και πολιτικής απάτης.

Γιατί αποδείχθηκε ότι ούτε με ξένα κόλλυβα δεν μπορούν να κάνουν έργο.

Γιατί η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας δεν έχει βάλει ούτε ένα ευρώ για την αποκατάσταση των ζημιών στη Κω.

Τα βρήκε όλα υπερ-χρηματοδοτημένα, άλλα τελειωμένα, άλλα δρομολογημένα.

Αντίθετα αφαιρεί και εγκεκριμένους πόρους, όπως π.χ. από το λιμάνι και μάλλον και από τα μνημεία.

14 μήνες τώρα δεν έχει κάνει τίποτα και βρίσκει δικαιολογία ότι δεν βρήκε μελέτες.

Μόνο με ψέματα μπορεί να καλύψει την ανικανότητα της.

Γιατί η αλήθεια είναι ότι αμέσως μετά τον σεισμό το Υπουργείο Πολιτισμού διέθεσε τις απαιτούμενες δαπάνες για σωστικά μέτρα, στηρίξεις-αντιστηρίξεις με ειδικά συνεργεία από τη Ρόδο και σε λίγες μέρες αποκαταστάθηκε η λειτουργία της πόλης.

Το ίδιο έγινε με το Μουσείο και την Casa Romana. Σύντομα φέραμε επιτόπου την Υπουργό κυρία Κονιόρδου και διαθέσαμε 1.200.000 ευρώ από τις δημόσιες επενδύσεις για τα μνημεία.

Με ευθύνη της Εφορείας Αρχαιοτήτων άρχισαν οι μελέτες τμηματικά ανά μνημεία και έγιναν προσλήψεις μηχανικών και προσωπικού.

Πρόσθετα διετέθη για τα μνημεία το μεγαλύτερο ποσό από τα 2 εκατομμύρια που ενέκρινε η Ευρωπαϊκή Ένωση για την αποκατάσταση των ζημιών.

Προς τούτο η Εφορεία Αρχαιοτήτων συνέταξε τεχνικά δελτία για έγκριση μελετών και αποκατάσταση για την Αρχαία Αγορά, για την περιοχή Βωμού του Διονύσου, για τον δυτικό αρχαιολογικό χώρο, τις μεσαιωνικές οχυρώσεις και την Πύλη του Φόρου, και δόθηκε από το υπουργείο προτεραιότητα για την αποκατάσταση τμήματος του Κάστρου, ώστε να είναι επισκέψιμο.

Και όλα αυτά  δεν έγιναν από μόνα τους αλλά με καθημερινή απασχόληση, πίεση και συντονισμό των υπουργείων και υπηρεσιών και όχι με περαστικούς βουλευτές που έρχονται μόνο για φωτογραφίσεις.

Για αυτά τίποτα δεν είπε η υπουργός ούτε ο κύριος Περιφερειάρχης που το 2017 έδινε τα εύσημα στον κύριο Σπίρτζη για την άμεση ανταπόκριση του υπουργείου και τη λειτουργία του λιμανιού.

Τώρα θυμήθηκε ότι ευθύνεται ο …………. Σπίρτζης που δεν έχει προχωρήσει η αποκατάσταση των ζημιών στις εκκλησίες, που έχει αναλάβει αυτός και έχει την αποκλειστική ευθύνη;

Γιατί και με προσωπική πίεση υπογράφηκαν οι άδειες από το υπουργείο από το 2018 και δόθηκαν από το υπουργείο και οι πρώτες πιστώσεις (δεκάδες χιλιάδες ευρώ) για τα πρώτα έξοδα.

Υπάρχουν οι πιστώσεις.

Αυτό μόνο έλεγε και ξαναέλεγε η κυρία υπουργός που όμως δεν έλεγε από πού και από ποιον υπάρχουν.

Ποιος άλλος λοιπόν μπορεί να είναι ο χαρακτηρισμός του θράσους και της πολιτικής απάτης;

Όταν είναι ανίκανοι να διαχειριστούν ότι βρήκαν έτοιμο και δρομολογημένο με εξασφαλισμένες πιστώσεις και αντί να τα αξιοποιήσουν τα ξηλώνουν και ταυτόχρονα ρίχνουν τις ευθύνες σε αυτούς που εξασφάλισαν όλα αυτά.

Όμως δεν είναι μόνο θέμα ανικανότητας.

Αυτή είναι η κοσμοθεωρία τους.

Το ενδιαφέρον τους για τον πολιτισμό είναι ίδιο με την απαξία τους στους γιατρούς και νοσηλευτές.

Είναι το ίδιο με την αδιαφορία τους για την παιδεία και την ασφάλεια μαθητών και εκπαιδευτικών.

Με την αδιαφορία τους για τα προβλήματα επιβίωσης των εργαζομένων και των μικρών επιχειρήσεων.

Τους ενδιαφέρει μόνο η εξυπηρέτηση των «ημετέρων», της ασυδοσίας των εργοδοτών και το «μπούκωμα» με δεκάδες εκατομμύρια του μιντιακού συστήματος για να τους υμνούν».

 

Σία Αναγνωστοπούλου, Τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ:

«Κυρία Μενδώνη, καιρός να αναλάβετε τις ευθύνες σας!»

«Δεκαπέντε μήνες έχουν περάσει από τις εκλογές του Ιουλίου 2019 και η υπουργός Πολιτισμού επιμένει να «αντιπολιτεύεται» την προηγούμενη κυβέρνηση όσον αφορά τα αναγκαία έργα στους αρχαιολογικούς χώρους και τα μνημεία της επικράτειας. Η τελευταία της παράσταση δόθηκε στην Κω, όπου σύμφωνα με το ΔΤ που εξέδωσε το ΥΠΠΟ, η υπουργός θλίβεται για την κατάσταση των μνημείων που επλήγησαν από τον ισχυρό σεισμό του 2017» αναφέρει η τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ, Σία Αναγνωστοπούλου, με αφορμή την επίσκεψη στην Κω της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη και συνεχίζει:

«Δεν θα απαντήσουμε αναλυτικά για τις ενέργειες που έγιναν από τον Ιούλιο του 2017 μέχρι τον Ιούλιο του 2019. Θα παραπέμψουμε όμως την κ. Μενδώνη στην αναφορά της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσων της 16ης Ιουνίου 2019, τρεις εβδομάδες πριν τις εκλογές («Ενημερωτικό σημείωμα για το έργο της ΕφΑ Δωδεκανήσου κατά τα έτη 2014-2019»). Εκεί θα ενημερωθεί, μεταξύ άλλων, για την άμεση ανταπόκριση της υπηρεσίας ώστε να γίνουν τα απαιτούμενα σωστικά μέτρα και να αποκατασταθεί τάχιστα η λειτουργία των μουσείων και αρχαιολογικών χώρων  – το Αρχαιολογικό Μουσείο της Κω, παραδείγματος χάρη, άνοιξε και πάλι για το κοινό σε χρόνο ρεκόρ μόλις 5 ημερών για το ισόγειο και 10 ημερών για τον όροφο. Θα πληροφορηθεί επίσης ότι εργασίες βρίσκονταν σε εξέλιξη, ενώ είχαν ήδη τότε εκπονηθεί μελέτες για μνημεία με την προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων να εκτιμά ότι, μετά την έγκρισή τους από το ΚΑΣ, τα σχετικά έργα θα μπορούσαν να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2019, κάτι που ωστόσο δεν συνέβη μετά τις εκλογές.

Εικάζουμε ότι τουλάχιστον έχει ήδη ενημερωθεί για τις προσλήψεις εξειδικευμένου προσωπικού και την εξασφάλιση σταθερής χρηματοδότησης επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ για την αποκατάσταση των μνημείων της Κω από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ύψους 1,2 εκ. ευρώ) και από ευρωπαϊκά κονδύλια (μέρος από τα 2 εκ. που ενέκρινε η ΕΕ για την αποκατάσταση των ζημιών) – την αναφέρει γενικόλογα στο χτεσινό ΔΤ κι ας μην την πιστώνει στην προηγούμενη πολιτική ηγεσία.

Η αντιπαραβολή της περσινής αναφοράς της Εφορείας και του χτεσινού ΔΤ του ΥΠΠΟΑ καθιστούν οφθαλμοφανές ότι τίποτα δεν έχει γίνει στο διάστημα που μεσολάβησε μετά τις εκλογές και ότι το χρονοδιάγραμμα που παρουσιάζει η υπουργός απλώς μεταθέτει για το επόμενο καλοκαίρι έργα που σε μεγάλο βαθμό θα μπορούσαν να έχουν ήδη ολοκληρωθεί, αν η ίδια δεν είχε αδρανήσει επί δεκαπέντε μήνες.

Η πολυπαιγμένη παράσταση της Υπουργού έχει καταλήξει φτηνή κωμωδία. Έχει τελειώσει προ πολλού η περίοδος χάριτος του «παραλάβαμε καμένη γη» και οφείλει πλέον να αναλάβει τις ευθύνες της. Πόσο ακόμη θα την ξελασπώνει η λάσπη που πετάει στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ;

Παρεμπιπτόντως, ο τοπικός Τύπος καταγγέλλει ότι η φράση που περισσότερο ακούστηκε στην επίσκεψή της στην Κω ήταν «κλείστε τις κάμερες;» και ότι δεν επιτράπηκε στη δημοτική τηλεόραση η είσοδος στο Κάστρο. Ευλόγως μας γεννιέται το ερώτημα: Τι ακριβώς ήθελε να κρύψει η υπουργός;».

Σημείωση:

Η κα Αναγνωστοπούλου συνοδεύει τη δήλωσή της με ενημερωτικό σημείωμα για το έργο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου κατά τα έτη 2014 – 2019, το οποίο δημοσιεύεται στο site της εφημερίδας stathmosnet.gr

 

Εργατικό Κέντρο Βορείου Συγκροτήματος Δωδεκανήσου προς την υπουργό Πολιτισμού:

«Να εξοφληθούν όλα τα δεδουλευμένα στους εποχικούς φύλακες αρχαιοτήτων»

«Το Εργατικό Κέντρο Βορείου Συγκροτήματος Δωδεκάνησου εκφράζει τη συμπαράστασή του στους 23 εποχικούς υπάλληλους που δουλεύουν στην περιοχή μας ως φύλακες αρχαιοτήτων στην ΕΦΑ Δωδεκάνησου από την 1η του Ιούλη oι  οποίοι διεκδικούν το αυτονόητο, την πληρωμή των μισθών τους.

Συγκεκριμένα, 21 άτομα στην Κω, 2 στην Κάλυμνο και 1 στην Αστυπάλαια παραμένουν απλήρωτοι για 3 μήνες όπως και οι 1.000 και πλέον εργαζόμενοι συμβασιούχοι συνάδελφοι τους σε διάφορες Εφορείες Αρχαιοτήτων Πανελλαδικά. Όλοι αυτοί οι εργαζόμενοι έχουν προσληφθεί ως εποχικό προσωπικό διαφόρων ειδικοτήτων (αρχαιολόγοι, φύλακες, καθαρίστριες, εργατοτεχνίτες κ.ά.) και παραμένουν απλήρωτοι από 3 έως 4 μήνες.

Θεωρούμε απαράδεκτο σε συνθήκες έξαρσης του covid-19 και σφοδρής οικονομικής κρίσης που πλήττει τις οικογένειες τους να εμπαίζονται οι παραπάνω εργαζόμενοι.

Ζητάμε τόσο από τις υπηρεσίες των τοπικών υπηρεσιών αλλά και από την υπουργό πολιτισμού κ. Μενδώνη:

  • Άμεσα να επιλυθεί τα όποιο πρόβλημα υπάρχει που καθυστερεί τις πληρωμές τους, και
  • Να εξοφληθούν τώρα τα δεδουλευμένα όλων των μηνών, σε όλους τους συμβασιούχους στις Εφορείες Αρχαιοτήτων, γιατί είναι χρήματα που έχουν δουλέψει».

 

Λαϊκή Συσπείρωση Νοτίου Αιγαίου:

«Αναπτυξιακός Οργανισμός ΠΝΑΙ στα μέτρα των απαιτήσεων των μεγαλοεπιχειρηματιών»

«Η περιφερειακή αρχή, προχωρά στην ίδρυση Αναπτυξιακού Οργανισμού δηλ. ανώνυμης εταιρείας στα πρότυπα που θέτει σχετικός νόμος,  ως εργαλείο για τον επιτελικό σχεδιασμό έργων στα νησιά με βάση την ιεράρχηση και τις επιδιώξεις μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων. Όπως για παράδειγμα, στη διαχείριση των απορριµµάτων, στις ανανεώσιµες ενέργειας, στο µεταφορικό έργο, τον τουρισμό, την αλλαγή στις χρήσεις γης κλπ.

Για να συσκοτιστεί η αντιλαϊκή του αποστολή, η περιφέρεια τον παρουσιάζει ως «... ένα νέο υπόδειγμα για την άσκηση αναπτυξιακών πολιτικών σε περιφερειακό, τοπικό επίπεδο, αναζητώντας τις καλύτερες δυνατές απαντήσεις για τις προκλήσεις και ανάγκες της εποχής, αντλώντας από την εμπειρία και τις καλές πρακτικές που εφαρμόζονται στο εξωτερικό...».

Ούτε νέο υπόδειγμα είναι, ούτε καινοτομία, ούτε και ανάγκες του λαού των νησιών θα καλύψει. Αντίθετα είναι παλιάς κοπής και έχει αποτύχει. Πρόκειται για εταιρείες που θα µοιράζουν χρήµατα κατά το δοκούν µακριά από το δηµόσιο λογιστικό και τη στοιχειώδη διαφάνεια και θα προσπερνούν τις υπάρχουσες υπηρεσίες.

Η χρεοκοπία πολλών αναπτυξιακών µέχρι σήµερα µε διασπάθιση του χρήµατος του ελληνικού λαού αποκαλύπτει πόσο ανυπόστατη είναι η επιχειρηματολογία.

Χρησιµοποιούνται ξανά τα γνωστά φθαρµένα υλικά που έχουν φορτώσει τον λαό µε χρέη.

Προωθείται ένας ευέλικτος µηχανισµός προθύµων που δεν θα αµφισβητεί ούτε τον σχεδιασµό και τις προτεραιότητες που τίθενται ούτε τις διαδικασίες, την αξιοπιστία και την αποτελεσµατικότητα των τεχνικών έργων.

Ανοίγονται, δηλαδή, όλοι οι δρόµοι της επιχειρηµατικής δραστηριότητας µέσω των συµπράξεων των κάθε λογής φορέων της τοπικής διοίκησης, οι οποίες µε τη σειρά τους µπορούν να µπαίνουν σε προγραµµατικές συµβάσεις µε το δηµόσιο, τα επιµελητήρια, τις τράπεζες, τους συνεταιρισµούς, τις εργοδοτικές οργανώσεις, τα πανεπιστήµια και πάει λέγοντας. Θα αναλαµβάνουν τη σύναψη, εποπτεία και επίβλεψη δηµόσιων µελετών και έργων από ΟΤΑ και την τεχνική διοικητική υποστήριξη για θέµατα που άπτονται αρµοδιοτήτων τεχνικών υπηρεσιών και υπηρεσιών δόµησης, ώστε να τρέξουν γρηγορότερα τα επιχειρηµατικά projects.

Την ίδια στιγµή, οι τεχνικές υπηρεσίες των ΟΤΑ θα συνεχίσουν να είναι αποδιοργανωµένες, χωρίς επαρκή  στελέχωση, εξοπλισµό και στήριξη, οι τεχνικοί χωρίς εργασιακά δικαιώµατα και µόνιµη δουλειά, µε το κόστος µελετών και έργων να πηγαίνει στα ύψη. Προβλέπονται ειδικές προσλήψεις στους αναπτυξιακούς οργανισµούς µε εντελώς αδιαφανείς διαδικασίες, που αν και είναι ανώνυµες εταιρείες, θα διαχειρίζονται δηµόσιες υποθέσεις.

Είµαστε κατηγορηµατικά αντίθετοι στην ιδιωτικοποίηση των αρµοδιοτήτων των τεχνικών υπηρεσιών και στη λειτουργία τους µε ιδιωτικοοικονοµικά κριτήρια, µε τη λογική κόστους-οφέλους. Στο σχεδιασµό των τεχνικών έργων, στην ιεράρχηση, εκπόνηση των µελετών και επίβλεψη πρέπει να μπαίνουν µπροστά οι λαϊκές ανάγκες σε υποδοµές, σε σχολεία, νοσοκοµεία, παιδικούς σταθµούς, έργα αντισεισμικής θωράκισης, αντιπυρικής και αντιπλημμυρικής προστασίας, υποδομές αθλητισμού, πολιτισμού».

πηγη ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΤΑΘΜΟΣ

Zogas_dimitris