“Η διαχρονική εξαγγελία για οργανωμένη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (Π.Φ.Υ.), παραμένει μια... χαλαρή «δέσμευση» όλων των πολιτικών ηγεσιών του Υ.Υ., απαράδεκτα ανεκπλήρωτη”
“Η επιδημιολογική πληροφόρηση ήταν ελλιπής κι αυτό επέδρασε πιθανόν στον σχεδιασμό έγκαιρης αντιμετώπισης του δεύτερου κύματος”
“Η ολοκληρωτική κι απόλυτη ευθύνη του κράτους να προασπίσει την δημόσια υγεία με κάθε κόστος και να ενισχύσει το ΕΣΥ δεν μας απαλλάσσει από την ατομική μας ευθύνη”.
“Φοβάμαι ότι η ολοκληρωμένη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας στο νησί θα παραμείνει μια υπόσχεση –δέσμευση πολλών ακόμη ερχομένων πολιτικών (με μικρό και κεφαλαίο π). Μακάρι να διαψευστώ...”
“Κατά την άποψη μου, η έλλειψη σεκιούριτι είναι εξίσου σοβαρή έλλειψη, αν όχι στην τρέχουσα συγκυρία σοβαρότερη, με την έλλειψη του λοιπού προσωπικού”
“Ανώφελα τα χειροκροτήματα και τα στομφώδη λόγια για τους ήρωες των νοσοκομείων αν δεν τηρούμε τις οδηγίες και τα μέτρα”
“Σύμφωνα με έγκυρη έρευνα, 1 στους 4 Έλληνες δεν προτίθεται να κάνει το εμβόλιο κατά του νέου κορονοϊού όταν αυτό θα είναι διαθέσιμο, ενώ μόνο λίγο περισσότεροι από τους μισούς (58%) είναι πρόθυμοι να κάνουν το εμβόλιο όταν εγκριθεί και οι υπόλοιποι δηλώνουν αναποφάσιστοι”
“Προφανώς η επίκληση του εμβολίου δίνει ελπίδα στις εξουθενωμένες χώρες, μειώνοντας την μήνι του κόσμου για αποτυχημένες πολιτικές διαχείρισης”
Πολλά και άκρως ενδιαφέροντα είναι όσα αναφέρει η Δρ Έλλη Καρανίκα, Συντονίστρια Διευθύντρια Αναισθησιολογικού τμήματος και Ιατρείου Πόνου, Διευθύντρια Ιατρικής Υπηρεσίας και Εκπρόσωπος Γιατρών στο Δ.Σ. του Νοσοκομείου Κω στη συνέντευξη που παραχώρησε στον “Σ”. Την κατάσταση την ζει εκ των έσω, άρα, γνωρίζει τι ακριβώς συμβαίνει, ενώ παράλληλα με την ιδιότητα της ειδικού, εκφράζει την άποψή της για σειρά ζητημάτων που απασχολούν την τοπική μας κοινωνία και όχι μόνο.
Εκτιμά πως, “παρά την καθημερινή ανησυχία μας, η τελική αποτίμηση είναι ότι το άνοιγμα του τουρισμού στο νησί μας δεν συνέβαλε σε επέκταση της πανδημίας”, μας μιλά για το ξενοδοχείο “καραντίνα” και τη συνεργασία του με το νοσοκομείο, δηλώνει πως, από την εμπειρία του πρώτου “κύματος” της νόσου, “το βασικό που επετεύχθη με τον σχεδιασμό και την πρακτική μας είναι το ότι κρατήθηκε το Νοσοκομείο «καθαρό» για το προσωπικό και τους ασθενείς. Επιπλέον καταφέραμε την εμπέδωση ομαδικού πνεύματος συνεργασίας στο προσωπικό, όλων των βαθμίδων και ειδικοτήτων”. Μας αναφέρει τα μέτρα που έχουν ληφθεί, τις δυνατότητες του νοσοκομείου, καθώς και το plan B σε περίπτωση που αγριέψει η κατάσταση (ζήτησαν εγγράφως από το δήμαρχο τη διερεύνηση δυνατότητας για παράταση της λειτουργίας του ξενοδοχείου καραντίνα για συμπολίτες μας, εάν κι εφόσον υπερκεραστεί η χωρητικότητα του νοσοκομείου), ενώ τονίζει πως “θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμη σήμερα η ανάπτυξη της Κατ΄ Οίκον Νοσηλείας, με επέκταση και της Βοήθειας στο Σπίτι, ιδιαίτερα στις ευαίσθητες ομάδες ασθενών και βέβαια η ανάπτυξη της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας”.
Αναφερόμενη στις προσλήψεις, σημειώνει ότι, “ήταν ελάχιστες”, μιλά για τα νέα μηχανήματα και τις δωρεές, για τον αριθμό των τεστ, για την τήρηση των μέτρων από το υγειονομικό προσωπικό, για την σχεδόν ανύπαρκτη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) την οποία εξακολουθεί να παρέχει το νοσοκομείο, ενώ τονίζει πως, “η συνένωση όλων των δομών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας σήμερα είναι αναγκαία όσο ποτέ, με στόχο την αποσυμφόρηση του νοσοκομείου από μεγάλο αριθμό προσερχομένων για Π.Φ.Υ. καθώς και την εκπλήρωση της αποστολής των Κέντρων Υγείας”, προσθέτοντας: “Η οργανική συνένωση Κ.Υ. – ΤΟΜΥ στις λειτουργικές εγκαταστάσεις του πρώην ΙΚΑ, με ενίσχυση σε αναγκαίες ειδικότητες και σε βασικό εξοπλισμό έχει εκτιμηθεί ως ένα εφικτό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Σε αυτό έχει εισηγηθεί και ο Διοικητής θετικά στην ΔΥΠΕ και συναινεί και το Δ.Σ. Οι αρμόδιοι επιτελικοί, θα γνωρίζουν καλύτερα τους λόγους της μη υλοποίησης, πέραν των προφανών που αφορούν τις εσωτερικές αντιδράσεις από τους ιδίους τους γιατρούς πρωτοβάθμιας φροντίδας και την πρακτική της Πολιτείας ... μην θίγετε τα κακώς κείμενα”.
Η κα Καρανίκα εκφράζει την άποψή της για το θέμα της Μονάδας Εντατικής θεραπείας, λέγοντας πως “Εντατική Μονάδα δεν είναι ένας χώρος με μηχανήματα αλλά κυρίως με εξειδικευμένο και έμπειρο Προσωπικό”, δίνοντας τις απαραίτητες εξηγήσεις, απαντά στο τι σημαίνει ατομική αλλά και κρατική ευθύνη, καθώς και σε όσα γράφονται ή ακούγονται για το περιβόητο εμβόλιο. “Σύμφωνα με έγκυρη έρευνα, 1 στους 4 Έλληνες δεν προτίθεται να κάνει το εμβόλιο κατά του νέου κορονοϊού όταν αυτό θα είναι διαθέσιμο, ενώ μόνο λίγο περισσότεροι από τους μισούς (58%) είναι πρόθυμοι να κάνουν το εμβόλιο όταν εγκριθεί και οι υπόλοιποι δηλώνουν αναποφάσιστοι… Προφανώς η επίκληση του εμβολίου δίνει ελπίδα στις εξουθενωμένες χώρες, μειώνοντας την μήνι του κόσμου για αποτυχημένες πολιτικές διαχείρισης”. Ενώ καταλήγει λέγοντας: “Η ολοκληρωτική κι απόλυτη ευθύνη του κράτους να προασπίσει την δημόσια υγεία με κάθε κόστος και να ενισχύσει το ΕΣΥ δεν μας απαλλάσσει από την ατομική μας ευθύνη”.
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Ερ: Κυρία Καρανίκα, βρισκόμαστε, όπως λέτε εσείς οι ειδικοί, στο δεύτερο “κύμα” covid. Τι έχει αλλάξει από το πρώτο “κύμα” μέχρι σήμερα;
Ε.Κ.: Έχουν γίνει πολλές αναλύσεις από ειδήμονες και μη. Δεν θα προσθέσω κάτι νέο. Στο πρώτο κύμα, ο φόβος μπρος στις εικόνες που βλέπαμε στην Ευρώπη βοήθησε στην τήρηση των περιοριστικών μέτρων και στην επίτευξη μιας θελκτικής εικόνας της χώρας μας ώστε να θεωρηθεί παράδεισος ασφάλειας για τους επισκέπτες. Την αρχική επιτυχία στην διαχείριση ακολούθησε ένα ανορθολογικό κλίμα αισιοδοξίας και χαλάρωσης της συμπεριφοράς μας σε ατομικό και πολιτειακό επίπεδο, βοηθούντος του ένθεου μποεμισμού που διαχέει το ελληνικό καλοκαίρι. Η μετάλλαξη του ιού όμως είχε ήδη προαναγγελθεί παρότι η συμπεριφορά του μεταλλαγμένου στελέχους δεν ήταν δυνατόν να προβλεφτεί στο εργαστήριο
Ερ: Με δεδομένη την “εικόνα” που έχουμε μέχρι σήμερα για την Κω, γιατί μπήκε και το νησί μας στο “κόκκινο”; Σε τι εξυπηρετεί αυτή η απόφαση;
Ε.Κ.: Δεν ήταν κόκκινο αλλά το χρώμα της... «φαιδράς πορτοκαλέας», όπως έλεγε ο Α. Βλάχος προ 100ετίας. Κατά την εκτίμησή μου, οι αρμόδιοι πολιτειακοί φορείς σε συνεννόηση με την Επιστημονική Επιτροπή των Ειδικών είχαν εργαλεία εκτίμησης της τρέχουσας και της προδρομικής κατάστασης. Μπορεί να μην είχαμε υψηλό αριθμό κρουσμάτων αλλά θα δεχόμασταν μεγάλο αριθμό επισκεπτών και μάλιστα τουριστών από χώρες του εξωτερικού με βεβαρυμμένο επιδημιολογικό προφίλ. Επιπλέον, οι τουρίστες δεν είχαν υποχρεωτικά αρνητικό τεστ πριν την είσοδο στην χώρα, όπως είχε προταθεί και απορριφθεί αλλά γινόταν μόνον δειγματοληπτικό τεστ στο αεροδρόμιο και όχι σε όλους τους επιβάτες της πτήσης –έστω μόνον τσάρτερ. Παρά την καθημερινή ανησυχία μας, η τελική αποτίμηση είναι ότι το άνοιγμα του τουρισμού στο νησί μας δεν συνέβαλε σε επέκταση της πανδημίας. Η συνεργασία του Νοσοκομείου με το ξενοδοχείο καραντίνα ήταν αποτελεσματική παρότι δεν διέθετε υπεύθυνο γιατρό σε όλη την διάρκεια λειτουργίας του. Κάποιες ελάχιστες απαράδεκτες αυθαιρεσίες που συνέβησαν, παραπεμφθήκαν στα αρμόδια όργανα. Πρόσφατα έγινε και έλεγχος με rapid test του προσωπικού του ξενοδοχείου και ήταν αρνητικός.
Ερ: Ας μας δώσετε, λοιπόν, την “εικόνα” στο ΓΝΚΥΚΩ από την αρχή της πανδημίας έως τώρα.
Ε.Κ.: Στο Νοσοκομείο, όπως και σε άλλους εργασιακούς χώρους, μετά το πρώτο κύμα, κερδίσαμε χρόνο κριτικής αξιολόγησης της μέχρι τότε πρακτικής μας, αποκτήσαμε εμπειρία στην διαχείριση ποικίλων καθημερινών προβλημάτων, συνεκπαιδευτήκαμε σε ρόλους που επέβαλαν οι οδηγίες, επεκτείναμε τις παραγγελίες, συνεργαστήκαμε με άλλα νοσοκομεία διαχείρισης ασθενών covid, μελετήσαμε πολύ την σχετική βιβλιογραφία για να προσαρμόσουμε τα πρωτόκολλα του ΕΟΔΥ στις τοπικές συνθήκες, αναπροσαρμόσαμε κι επεκτείναμε τον χωροταξικό σχεδιασμό μας, βάλαμε σε εφαρμογή και τα rapid test όπου κρίναμε, οργανώθηκε πρόγραμμα ημερήσιας νοσηλείας από νοσηλευτές κοβιτ κλπ. Εντατικοποιήθηκε η δουλειά της Επιτροπής Λοιμώξεων στην οποία μετέχω ως ΔΙΥ. Τόσο ο Πρόεδρος κ. Ν. Μαυροειδής όσο και η Νοσηλεύτρια κ. Ε. Νόμπιλε είναι άτομα που δεν κάνουν εύκολα εκπτώσεις σε όσα πρέπει να γίνονται ώστε να είναι αποτελεσματική η συνεργασία μας. Η συνταξιοδότηση της παλιάς Διευθύνουσας Νοσηλευτικής Υπηρεσίας κ. Ο. Ιωαννίδου είναι μια απώλεια όχι μόνο για την Επιτροπή αλλά και για το Νοσοκομείο. Θα ήθελα να την ευχαριστήσω δημόσια για την πολυετή συνεργασία και συμπαράσταση για κάθε καλή προσπάθεια στην βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Ευτυχώς η αντικαταστάτριά της, η κ. Β. Λέχου έχει ευοίωνες προϋποθέσεις, να δώσει στην θέση το κύρος που αναλογεί, με την επιστημονική της κατάρτιση και την κοινωνική της ευαισθησία.
Το βασικό που επετεύχθη με τον σχεδιασμό και την πρακτική μας είναι το ότι κρατήθηκε το Νοσοκομείο «καθαρό» για το Προσωπικό και τους ασθενείς. Επιπλέον καταφέραμε την εμπέδωση ομαδικού πνεύματος συνεργασίας στο Προσωπικό, όλων των βαθμίδων και ειδικοτήτων. Προσωπικά ευχαριστώ όλους του εργαζόμενους για την φιλότιμη ανταπόκριση τους στο κάλεσμα των ημερών
Ερ: Ας έρθουμε στα μέτρα που έχετε λάβει. Ποια είναι αυτά; Έχουν γίνει αλλαγές σε χειρουργεία, ραντεβού σε εξωτερικά ιατρεία, επισκεπτήριο κλπ;
Ε.Κ.: Τα χειρουργεία σε εμάς δεν ελαττώθηκαν ουσιαστικά παρά την εντολή μείωσης μέχρι 80%, διότι μπορούσαμε να ανταποκριθούμε. Το επισκεπτήριο απαγορεύεται. Ένας συνοδός ανά ασθενή επιτρέπεται να παραμένει σε νοσηλευόμενο ασθενή όταν αυτός δεν είναι παιδί, ΑΜΕΑ ή υπερήλικας και μάλιστα οφείλει να έχει έγγραφη ατομική άδεια από τον θεράποντα ιατρό.
Ο λόγος είναι η παρεμπόδιση διάδοσης της πανδημίας. Το να διαδραματίζονται διαπληκτισμοί συχνά με απαράδεκτες εκατέρωθεν εκφράσεις ή να γίνονται λαθραίες είσοδοι από αφύλακτα σημεία δεν εξυπηρετεί ούτε τους ασθενείς ούτε την διαχείριση των ελλείψεων του νοσοκομείου, που είναι η πρόσληψη φυλάκων. Τα ραντεβού στα Εξωτερικά Ιατρεία περιορίζονται 1 κάθε μισή ώρα ώστε να μην συγκεντρώνονται οι ασθενείς στην αναμονή. Επανεξέταση χειρουργημένων, αφαίρεση ραμμάτων, βιοψίες, ογκολογικά κλπ, γίνονται εκτός ραντεβού. Στο εξεταστήριο εισέρχεται μόνον ο ασθενής ενώ ο συνοδός περιμένει εκτός. Συστήνεται να μην προσέρχονται οι πολίτες για ψιλοπράγματα στο νοσοκομείο για την αποφυγή αναμονής, λόγω των μέτρων, όχι επειδή... κινδυνεύουν από τον κορονοϊό! Στην πρώτη καραντίνα, λόγω αυτού του φόβου, αυξήθηκε πολύ η νοσηρότητα ιδιαίτερα των χρονίως πασχόντων (καρδιοπαθών, αναπνευστικών, διαβητικών κλπ). Πρέπει οι ασθενείς να ζητούν ιατρική βοήθεια όταν την χρειάζονται είτε από τον ιδιώτη γιατρό τους είτε σε επικοινωνία με τον νοσοκομειακό γιατρό για περαιτέρω οδηγίες ή εισαγωγή. Θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμη σήμερα η ανάπτυξη της Κατ΄ Οίκον Νοσηλείας, με επέκταση και της Βοήθειας στο Σπίτι, ιδιαίτερα στις ευαίσθητες ομάδες ασθενών και βέβαια η ανάπτυξη της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Ερ: Ποια είναι σήμερα η δυνατότητα του νοσοκομείου μας και πείτε μου εάν υπάρχει plan B σε περίπτωση που αγριέψει η κατάσταση.
Ε.Κ.: Η τωρινή δυνατότητα μας αφορά 2 δίκλινους θαλάμους νοσηλείας ασθενών covid στο ισόγειο, 1 θάλαμο για διασωληνωμένο και 2 isobox. Ο εξοπλισμός είναι βασικός και δεν καλύπτει τις επιθυμητές παροχές, όμως προέχει το εφικτό. Με την αντικατάσταση του μεγάλου οικίσκου με ένα μικρότερο (κιόσκι) για την παραμονή του φύλακα, ο μεγαλύτερος μετατρέπεται σε εξεταστήριο πιθανών κρουσμάτων δίπλα στο τμήμα επειγόντων ώστε να μην μετακινούνται γιατρός και ασθενής στο παλιό εξεταστήριο, δίπλα στην είσοδο του νοσοκομείου από την Βενιζέλου. Έτσι απελευθερώνεται και αυτός ο χώρος και διατίθεται για την νοσηλεία ασθενή covid. Να ευχαριστήσω εδώ την κα. Διονυσία Τελή, Πρόεδρο της ΚΕΚΠΑΠΥΑΣ για την πρόθυμη κι άμεση ανταπόκρισή της.
Το plan B προβλέπει την μετατροπή 2 ακόμη γραφείων ισογείου σε θαλάμους και ο μη γένοιτο σε μεγαλύτερη ανάγκη νοσηλείας, την μετατροπή της παθολογικής κλινικής σε κλινική covid με μεταφορά των ασθενών της σε άλλες κλινικές. Έχουμε κάνει πρόγραμμα ημερησίας νοσηλείας αποκλειστικά για πιθανούς ασθενείς covid με προσωπικό που δεν εχει παράλληλα κι άλλες υποχρεώσεις στις κλινικές. Η συστράτευση όλων των ειδικοτήτων, όλου του προσωπικού, σε μια τέτοια κατάσταση έκτακτης ανάγκης θεωρείται δεδομένη. Έχουμε ήδη προχωρήσει στην επικαιροποίηση του Σχεδίου Εκτάκτων Αναγκών του Νοσοκομείου μας, για επικείμενη άσκηση, εντάσσοντας και την διαχείριση ασθενών covid στις λοιπές καταστροφές. Επίσης ζητήσαμε από τον κ. Δήμαρχο, με έγγραφό μας, την διερεύνηση δυνατότητας για παράταση της λειτουργίας του ξενοδοχείου καραντίνα για συμπολίτες μας, εάν κι εφόσον υπερκεραστεί η χωρητικότητα του ΓΝΚΩ.
Ερ: Το αρμόδιο υπουργείο μιλά συνεχώς για προσλήψεις κ.λ.π. Στο νοσοκομείο μας από την έναρξη της πανδημίας έως και σήμερα, τι έχει αλλάξει; Ρητορικό φαντάζει το ερώτημα, αλλά οφείλω να σας το θέσω. Έχει έρθει λ.χ. νέο προσωπικό;
Ε.Κ.: Οι προσλήψεις στο νοσοκομείο μας ήταν ελάχιστες: 1 οφθαλμίατρος κι 1 ορθοπεδικός ήρθαν μέσω ΕΣΠΑ για την αντιμετώπιση του covid, 4 νοσηλεύτριες και 2 τραυματιοφορείς. Άγονη πάλι η προκήρυξη της μόνιμης θέσης 3ου Παθολόγου. Σε εξέλιξη η προκηρύξεις για Νεφρολόγο, Ακτινολόγο, ΩΡΛ. Παραμένουμε χωρίς Πνευμονολόγο, με 1 Παιδίατρο, 2 Καρδιολόγους (ο ένας επικουρικός) και προς το παρόν με 2 Ακτινολόγους και έναν μόνιμο Μικροβιολόγο (συν 2 επικουρικούς) που καλούνται να καλύψουν όλο το 24ωρο όλο τον μήνα. Η Διοικητική Υπηρεσία είναι κάτω από το όριο. H Τεχνολογική Υπηρεσία κάτω από το αναγκαίο (χωρίς βιοτεχνολόγο), το Βοηθητικό Προσωπικό, επίσης. Οι εναπομείναντες δύο μονιμοι τραυματιοφορείς ξεχασαν τι θα πει άδεια (ευχαριστούμε Βαλάντη, Γιάννη).
Επιπρόσθετα, διαθέτουμε πλήρωμα για την κίνηση ενός μόνον ασθενοφόρου για όλα τα περιστατικά, επείγοντα ή ημιεπείγοντα, για μεταφορές ασθενών στο σπίτι τους μετά το εξιτήριο ή στο αεροδρόμιο για διακομιδή, μεταφορές από hot spot, μεταφορές υπόπτων περιστατικών covid κλπ. Δεν χρειάζεται σχολιασμός για τις δημόσιες δηλώσεις όλων των πολιτικών που πέρασαν σχετικά με τις δεσμεύσεις τους για την ... άμεση στελέχωση 2ου ασθενοφόρου!
Ερ: Ήρθαν νέα μηχανήματα, υπήρξαν δωρεές…
Ε.Κ.: Πήραμε το μηχάνημα PCR για την διενέργεια του μοριακού διαγνωστικού τεστ από την 2η ΔΥΠΕ, 2 μηχανήματα αναπνευστικής υποστήριξης από την Περιφέρεια και το Ινστιτούτο Ελληνισμού "ΕΥΝΟΜΙΑ (για βοήθεια σε υπνική άπνοια και για ενίσχυση αναπνοής σε χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια, αντίστοιχα, δεν είναι αναπνευστήρες για κατασταλμένους ασθενείς ή μεταφορά). Οι δικές μας παραγγελίες, τα πάγια αιτήματα για προμήθεια τεχνολογικού εξοπλισμού, μέσα στην πανδημία, είναι ευνόητο ότι επαναξιολογούνται. Διαφορετική κάλυψη αναγκών ιεραρχεί η πανδημία. Επιπλέον επειδή η ζήτηση των αναγκαίων συσκευών είναι μεγάλη σε εθνικό αλλά και πανευρωπαϊκό επίπεδο η προμήθεια γίνεται πιο δύσκολη. Προηγούνται τα κεντρικά Νοσοκομεία αναφοράς που περιθάλπουν τον μεγάλο αριθμό ασθενών σε θαλάμους και ΜΕΘ.
Ο Δήμος, μας παραχώρησε για προσωρινή χρήση τους δυο οικίσκους στην είσοδο. Σε τοπικό επίπεδο είχαμε βοηθηθεί πολύ από τις χορηγίες ιδιωτών στο πρώτο κύμα που μειώθηκαν στην δεύτερη φάση της επιδημίας. Μέσα σε τέτοια οικονομική ανασφάλεια και μείωση του τζίρου, δεν είναι ανεξήγητο. Παρόλα αυτά δεν σταμάτησαν οι αποδείξεις έμπρακτης κοινωνικής αλληλεγγύης Συμπολιτών μας. Αναφέρω επιγραμματικά δυο μικροσκόπια από κ.κ. Παρθενιάδου και Σοφού, έναν ατμοκαθαριστή από τον κ. Δ. Kώστογλου (Stωr gas), καλοριφέρ από τον όμιλο Κουλιά, κλπ. Σε αυτές θα αναφερθεί η Διοίκηση συγκεντρωτικά στο άμεσο μέλλον.
Ερ: Πόσα τεστ έχουν γίνει στο νοσοκομείο μας, πόσα θετικά και πόσα αρνητικά, πόσα χρειάστηκε η μεταφορά των ασθενών σε νοσοκομεία αναφοράς; Ο ΕΟΔΥ ή η Πολιτική Προστασία σας ενημέρωνε για τον αριθμό των ελέγχων ή των κρουσμάτων;
Ε.Κ.: Έχουμε κάνει περίπου 400 τεστ PCR και 100 rapid test, τηρώντας τις συστάσεις και προϋποθέσεις. Νοσηλεύσαμε 9 ασθενείς με μέτριας βαρύτητας συμπτώματα και 2 με βαρύτερα που διακομιστήκαν με κάψουλα, το ένα διασωληνωμένο. Δεν υπολογίζονται οι ασθενείς που παρέμειναν σε απομόνωση στο νοσοκομείο υπό ιατρονοσηλευτική φροντίδα στην αρχική φάση μέχρι να γίνει η διάγνωση (περίπου 15).
Το Νοσοκομείο ενημερωνόταν από την Πολιτική Προστασία μόνο στην περίπτωση τουριστών που βρέθηκαν με τεστ θετικό και μεταφέρονταν στο Πανόραμα, όπου είχαμε την ευθύνη παρακολούθησης της κατάστασης τους. Δεν ενημερωνόμαστε για άλλα θετικά κρούσματα σε ιδιωτικά εργαστήρια του νησιού ή όσα έγιναν από τις ΚΟΜΥ. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο ΕΟΔΥ ενημερώνει απευθείας τον/την ασθενή και η Πολιτική Προστασία έχει την ευθύνη επίβλεψης της καραντίνας των.
Ερ: Κάθε πότε κάνετε εσείς οι υγειονομικοί το τεστ;
Ε.Κ.: Εμείς κάνουμε τεστ μόνο όταν επιστρέφουμε από άδειες. Ο ΕΟΔΥ συστήνει να γίνονται τακτικά τεστ στο υγειονομικό προσωπικό ιδιαίτερα στα επιβαρυμένα τμήματα, καθώς και σε χώρους αυξημένου κινδύνου μετάδοση ( γηροκομεία, στρατόπεδα, φυλακές, καταυλισμοί ρομά, προσφύγων κ.α.). Πρόσφατα απευθύνθηκα στις ΚΟΜΥ για έγκριση διενέργειας τεστ σε όλο το προσωπικό, διότι τα τεστ που διαθέτει το νοσοκομείο προορίζονται για εξέταση υπόπτων κρουσμάτων ή υπερεπείγοντα περιστατικά που δεν προλαβαίνει να γίνει το μοριακό τεστ.
Ερ: Το υγειονομικό προσωπικό του νοσοκομείου μας τηρεί τα μέτρα; Το ρωτάω αυτό διότι έχουμε πληροφορηθεί πως υπήρξαν κρούσματα.
Ε.Κ.: Το προσωπικό γενικά τηρεί τα μέτρα, ιδιαίτερα σε ομαδικούς τομείς εργασίας: Επείγοντα, χειρουργείο, ΜΤΝ, νοσηλεία covid κλπ. Τακτική είναι και η επανεκπαίδευση στη λήψη μέτρων προστασίας από την νοσηλεύτρια της Επιτροπής Λοιμώξεων. Προφανώς η προσωπική στάση ζωής κάθε εργαζόμενου φαίνεται και στην συνέπεια τήρησης των οδηγιών. Δεν είχαμε ενδονοσοκομειακό κρούσμα, δηλαδή μόλυνση στον χώρο εργασίας. Το θετικό τεστ αφορούσε εργαζόμενη μετά από ταξίδι της και δεν ήρθε καθόλου στο νοσοκομείο μέχρι την αρνητικοποίησή του. Όσες φορές κάποιοι από το προσωπικό τέθηκαν σε καραντίνα ήταν για προφυλακτικούς λόγους, δεν νόσησαν.
Ερ: Οι συνοδοί των ασθενών κάνουν τεστ; Το ρωτάω διότι για παράδειγμα, σε μεγάλα νοσοκομεία της Αθήνας δεν το κάνουν… Δεν είναι παράδοξο;
Ε.Κ.: Με την αύξηση του αριθμού των ασυμπτωματικών φορέων το τεστ στους συνοδούς θα ήταν ένα ακόμη προστατευτικό μέτρο. Όμως, δεν κάνουμε τεστ στους συνοδούς, για να εξοικονομήσουμε τεστ για ασθενείς-ούτε έχουμε σχετική σύσταση. Γι’ αυτό ζητάμε να είναι ο ίδιος συνοδός σε κάθε νοσηλευόμενο ώστε να ελέγχεται καλύτερα μια πιθανή μόλυνση. Θεωρούμε ότι οι συνοδοί κατανοούν τον κίνδυνο για τους ασθενείς τους και το προσωπικό. Ανώφελα τα χειροκροτήματα και τα στομφώδη λόγια για τους ήρωες των νοσοκομείων αν δεν τηρούμε τις οδηγίες και τα μέτρα.
Δεν δικαιολογείται απόκρυψη εμπύρετου ή ύποπτου συμπτώματος, προκειμένου να τους επιτραπεί η είσοδος. Οφείλουν να φορούν μάσκα εντός νοσοκομείου, να προσέχουν τις επαφές τους εκτός νοσοκομείου και να αερίζουν συχνά τον θάλαμο όταν συνυπάρχουν και συνοδοί, των άλλων ασθενών. Δεν είναι καιροί να δείχνουμε με την παρουσία μας την αγάπη και την έγνοια στους αγαπημένους μας που νοσηλεύονται. Τους προστατεύουμε πιο πολύ με την διακριτική παρουσία μας ή κάποτε και με την απουσία μας! Έχει αντιστραφεί η κανονικότητα στην καθημερινότητά μας...
Ερ: Ποιοι ελέγχουν την είσοδο ασθενών, συνοδών κ.λ.π.; Διότι μη λησμονούμε πως, δυστυχώς θα έλεγα, το νοσοκομείο μας παρέχει και πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας.
Ε.Κ.: Δεν έχουμε σεκιούριτι. Κατά την άποψη μου είναι εξίσου σοβαρή έλλειψη, αν όχι στην τρέχουσα συγκυρία σοβαρότερη, με την έλλειψη του λοιπού προσωπικού. Η ανάθεση καθηκόντων έλεγχου στην είσοδο όχι σε επαγγελματίες στην φύλαξη αλλά σε εργαζόμενους που δεν μπορούν να είναι σε άλλες θέσεις ή και σε εθελοντές, είναι μια λύση ανάγκης που συχνά δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από όσα (φαίνεται) να λύνει. Δυστυχώς εκτός από δυσάρεστες σκηνές που διαδραματίζονται συχνά στην είσοδο με ανάρμοστους λεκτικούς διαξιφισμούς δεν υπάρχει έλεγχος στην είσοδο όλο το 24ωρο. Έτσι, είτε η πόρτα μένει κλειστή είτε ανοιχτή οπότε μπαίνει ανεξέλεγκτα ο καθένας. Οι νοσηλευτές που συχνά μπαίνουν αναγκαστικά για έλεγχο στην είσοδο, θα ήταν χρησιμότεροι στα τμήματα τους. Η επαγγελματική φύλαξη δεν προφυλάσσει απλώς τον χώρο και το προσωπικό από ανεπιθύμητα στοιχεία με παραβατική συμπεριφορά. Στην διάρκεια της επιδημίας οφείλει να εμποδίζει την είσοδο όσων δεν είναι αναγκαία. Η απόπειρα πρόσληψης μέσω ΟΑΕΔ δεν είχε αποτέλεσμα.
Ερ: Είναι δεδομένο ότι, στο ήδη «φορτωμένο» νοσοκομείο μας προστέθηκε και το βάρος αντιμετώπισης του covid. Πόσο όλο αυτό σας επιβαρύνει; Πόσο «υγιεινό» είναι για τη δική σας αντοχή και κατ’ επέκταση ασφάλεια των ασθενών;
Ε.Κ.: Όσο για την δική μας κούραση, θα ήταν πρόκληση να μιλάμε εμείς για αντοχές, όταν βλέπουμε τι γίνεται στα νοσοκομεία της πρωτεύουσας και της συμπρωτεύουσας. Υποκλινόμαστε με σεβασμό και εκτίμηση μπροστά στην αυτοθυσία και την εξουθενωτική δουλειά των συναδέλφων μας στα νοσοκομεία αναφοράς και «χτίζουμε με περίσκεψη τα λόγια...», που λέει ο ποιητής. Μακάρι να μπορούσαμε να ακολουθήσουμε το παράδειγμα των εθελοντριών που πήγαν για βοήθεια κι ας δεχόμασταν ανάρμοστες «κατηγορίες» για τον εθελοντισμό μας. Αν όμως το οριακό προσωπικό του Νοσοκομείου μας δεν μπορεί να ακολουθήσει το παράδειγμα όσων εθελοντριών προσέτρεξαν για βοήθεια, προσπαθεί να κάνει με συνέπεια και επαγγελματισμό το καλύτερο που μπορεί στις τρέχουσες τοπικές συνθήκες. Αν πετυχαίνει να καλύπτει τις προσδοκίες των πολιτών, είναι εξάρτηση πολλών παραμέτρων και ζητάμε την κατανόηση σας. Στην συμπεριφορά του προσωπικού προς τους ασθενείς και αντιστρόφως καθώς και σε κάποια δυσάρεστα επεισόδια, θα επανέλθουμε άλλη στιγμή.
Ερ: Θα ήθελα την άποψή σας στην πρόταση του Βαγγέλη Τζόγια για παραμονή της Αιμοδοσίας στον πρώην ΙΚΑ.
Ε.Κ.: Είναι γνωστή η κοινωνική ευαισθησία του κ. Τζόγια, ιδιαίτερα στον τομέα της αιμοδοσίας. Η μεταφορά της Αιμοδοσίας στο πρώην ΙΚΑ είχε γίνει στο πρώτο κύμα μετά από πολλή προετοιμασία σε συνεργασία με την Δ/ντρια Αιμοδοσίας κ. Δ. Διονυσοπούλου η οποία οργάνωσε την μεταφορά, την ρύθμιση του χώρου, τον προγραμματισμό του Προσωπικού και λειτούργησε ένα διάστημα υπό την επίβλεψη της, παρά τα προβλήματα αποδυνάμωσης του τμήματος της στο Νοσοκομείο. Νομίζω ότι οι αιμοδότες δεν φοβούνται πια να έλθουν στο νοσοκομείο όπου άλλωστε τηρούνται οι όροι ασφαλείας. Αν όμως κριθεί απαραίτητο, θα αξιολογηθούν τα στοιχεία και θα γίνει πάλι το καλύτερο δυνατόν.
Ερ: Να συνεχίσω στο ίδιο κλίμα. Τι πρέπει να γίνει, επιτέλους, για να μεταφερθεί αλλού το Κέντρο Υγείας που «συγκατοικεί» με το νοσοκομείο δημιουργώντας πλείστα όσα προβλήματα και σε εσάς τους υγειονομικούς αλλά και στον κόσμο;
Ε.Κ.: Η διαχρονική εξαγγελία για οργανωμένη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (Π.Φ.Υ.), παραμένει μια... χαλαρή «δέσμευση» όλων των πολιτικών ηγεσιών του Υ.Υ., απαράδεκτα ανεκπλήρωτη. Η συνένωση όλων των δομών Π.Φ.Υ. σήμερα είναι αναγκαία όσο ποτέ, με στόχο την αποσυμφόρηση του νοσοκομείου από μεγάλο αριθμό προσερχομένων για Π.Φ.Υ. καθώς και την εκπλήρωση της αποστολής των Κ.Υ.: ενημέρωση και πρόληψη, παρακολούθηση και επανεκτίμηση χρονίως πασχόντων, συνταγογράφιση και μια ολόκληρη γκάμα λειτουργιών που προάγουν της ατομική και δημόσια υγεία. Η οργανική συνένωση Κ.Υ. – ΤΟΜΥ στις λειτουργικές εγκαταστάσεις του πρώην ΙΚΑ, με ενίσχυση σε αναγκαίες ειδικότητες και σε βασικό εξοπλισμό έχει εκτιμηθεί ως ένα εφικτό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Σε αυτό έχει εισηγηθεί και ο Διοικητής θετικά στην ΔΥΠΕ και συναινεί και το Δ.Σ. Οι αρμόδιοι επιτελικοί, θα γνωρίζουν καλύτερα τους λόγους της μη υλοποίησης, πέραν των προφανών που αφορούν τις εσωτερικές αντιδράσεις από τους ιδίους τους γιατρούς πρωτοβάθμιας φροντίδας και την πρακτική της Πολιτείας ... μην θίγετε τα κακώς κείμενα. Εφόσον όμως λειτουργούσε, βάσει Οργανισμού και το Κ.Υ. Αντιμάχειας, η ΠΦΥ στο νησί θα μπορούσε να έχει μια αποτελεσματική γεωγραφική κάλυψη και να εξυπηρετήσει τον πληθυσμό που δεν ξέρει πού να απευθυνθεί, ιδιαίτερα στην πανδημία, με δεδομένα τα μέτρα στα Νοσοκομεία. Φοβάμαι ότι η ολοκληρωμένη ΠΦΥ στο νησί θα παραμείνει μια υπόσχεση –δέσμευση πολλών ακόμη ερχομένων πολιτικών (με μικρό και κεφαλαίο π). Μακάρι να διαψευστώ...
Ερ: Έχετε επανειλημμένα τοποθετηθεί δημόσια για το θέμα της ΜΕΘ στο ΓΝΚΥΚΩ που έχει τεθεί στο πρώτο κύμα επιδημίας από τοπικούς άρχοντες (Δήμαρχο, Έπαρχο, τοπικούς βουλευτές κ.α.). Πείτε μας με δυο λόγια τον προβληματισμό σας.
Ε.Κ.: Τα επιστημονικά όργανα του ΓΝΚΥΚΩ και η γράφουσα έχουμε εισηγηθεί επανειλημμένα (επί 20ετία και προ covid!) σε ΔΥΠΕ και Υ.Υ. για την αναγκαιότητα αναβάθμισης των παρεχόμενων υπηρεσιών επείγουσας και αυξημένης φροντίδας, με τήρηση όμως των βασικών προδιαγραφών ασφάλειας και ποιότητας που η Πολιτεία έχει θεσπίσει ώστε να είναι ασφαλής και βιώσιμη αυτή η απαιτητική δομή. Στα μικρά περιφερειακά νοσοκομεία ή όπου δεν εξασφαλίζονται επαρκώς οι ενδεδειγμένες προϋποθέσεις δεν μπορούν να αναπτυχθούν άμεσα και με «συνοπτικές διαδικασίες», παρά τις όποιες θεμιτές διεκδικήσεις και τις φιλότιμες προσπάθειες αρμοδίων και μη. Εδώ, σε καιρό πανδημίας και πάλι κάποιες κλίνες ΜΕΘ, ιδίως, σε περιφερειακά νοσοκομεία, μένουν ανενεργής λόγω έλλειψης εκπαιδευμένου προσωπικού και καλούνται φοιτητές και εθελόντριες για την κάλυψη! Επαναλαμβάνουν συνεχώς οι επιστήμονες στον καιρό της πανδημίας: «Εντατική Μονάδα δεν είναι ένας χώρος με μηχανήματα αλλά κυρίως με εξειδικευμένο και έμπειρο Προσωπικό». Ως γιατροί και ως πολίτες, ιδιαίτερα οι τοπικοί άρχοντες της Αυτοδιοίκησης-και των δυο βαθμίδων-προφανώς θα θέλαμε να λειτουργεί μια ΜΕΘ covid στο νοσοκομείο μαζί με άλλες εξειδικευμένες ιατρικές ΜΕΘ μη covid (επεμβατικής καρδιολογίας, νεογνολογική, αναπνευστική, τραυματιολογική κλπ).. Ιδιαίτερα, το προσωπικό του Αναισθησιολογικού τμήματος, που αδιάκοπα επιφορτίζεται την παροχή υπηρεσιών αυξημένης /εντατικής φροντίδας αναγκαστικά, αφού η ΜΑΦ που αναφέρεται στον Οργανισμό, είναι τμήμα-φάντασμα. Οι εικόνες που βλέπουμε από τον High tech, πολυπρόσωπο χώρο των ΜΕΘ αυτές τις ημέρες, σαν ταινία επιστημονικής φαντασίας, είναι ενδεικτικές για τις προϋποθέσεις που χρειάζονται για την λειτουργία τους. Εκτιμά κάποιος ότι μπορούν να εφαρμοστούν στο ΓΝΚΥΚΩ; Να χειροκροτήσουμε έναν τέτοιο βολονταρισμό στο όνομα των αναγκών μας, οφείλουμε όμως να μην αποκοπούμε από τον ορθολογισμό και την συγκριτική αξιολόγηση δυνατοτήτων. Ακόμη κι αν η Πολιτεία κάνει εκπτώσεις, στις προδιαγραφές ποιότητας μιας ΜΕΘ, λόγω κρίσιμων καταστάσεων, δεν δικαιούται να κάνει εκπτώσεις στην ασφαλή λειτουργία της, αφού αφορούν ανθρώπινες ζωές. Αυτό, όμως είναι ένα θέμα, που ούτε κατανοείται ούτε ολοκληρώνεται σε μια απάντηση.
Ερ: Τελειώνοντας θα ήθελα την γνώμη σας για την συζήτηση περί ατομικής και κρατικής ευθύνης και παράλληλα, για την ατομική ευθύνη στο δεύτερο κύμα.
Ε.Κ.: Η αλλοπρόσαλλη καλοκαιρινή συμπεριφορά μεγάλου τμήματος της κοινωνίας μας αλλά και οι διάφορες σουρεαλιστικές θεωρίες περί ανυπαρξίας/κατασκευής του ιού νομίζω έπαιξαν ρόλο στην επέκταση της πανδημίας. Η στοχοποίηση των νέων από μεγάλη μερίδα του κόσμου, δεν οφείλεται νομίζω σε ηλικιακό ρατσισμό, αλλά στην ακριβοδίκαιη απόδοση ευθυνών στα «παιδία»... 18-38 ετών, που επιδεικνύουν αντικοινωνικές, επιπόλαιες συμπεριφορές και δεν απαλλάσσονται των ευθυνών για πιθανή μεταφορά του ιού στην οικογένεια τους, γονείς και παππούδες. Εξαλλου, είδαμε τέτοιες δημόσιες συμπεριφορές κι από υψηλόβαθμους πολιτικούς ακόμη κι από τον Πρόεδρο Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών! Όταν η τήρηση των μέτρων γίνεται προφασίστηκα (μάσκα, μετακίνηση κλπ) για να αποφύγουμε το πρόστιμο κι όχι τον ιό, διαφαίνεται κούραση αλλά και ελλιπής κουλτούρα πρόληψης, έλλειψη εμπιστοσύνης πολίτη-κράτους που χαρακτηρίζει και άλλα πεδία στη χώρα μας-όχι πάντα αδίκως. Αν η μη τήρηση των επιβαλλομένων μέτρων για την Δημόσια Υγεία, θεωρείται αντίσταση στην καταπάτηση της ατομικής (αντίληψης) ελευθερίας, είναι θέμα που ξεπερνά το παρόν ερώτημά σας αλλά και την προσωπική μου κατανόηση. Η αντιμετώπιση κάθε κρίσης, όμως η πανδημία, προϋποθέτει εκτός από την κρατική δράση και την ατομική υπευθυνότητα.
Ερ: Ποιά η γνώμη σας για την κρατική ευθύνη;
Ε.Κ.: Παρά την σταδιακή αριθμητική αύξηση προσλήψεων υγειονομικών, την αναβάθμιση εξοπλισμού, την ανάπτυξη νέων κλινών ΜΕΘ στην διάρκεια της πανδημίας, υπάρχουν διαχρονικές καθυστερήσεις στην ενίσχυση του εθνικού συστήματος υγείας σε προσλήψεις /μονιμοποιήσεις ιατρονοσηλευτικού προσωπικού, σε εκπαίδευση του για έγκαιρη επέκταση ειδικών μονάδων (ΜΕΘ, ΜΑΦ) που δεν γίνεται να αναπληρωθούν σε διάστημα μηνών. Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι όσες κλίνες ΜΕΘ κι αν υπάρχουν σε μια πανδημία με εκατοντάδες διασωληνωμένους και νεκρούς καθημερινά, δεν επαρκούν. Άμα το κρούσμα καταλήξει στην ΜΕΘ η θνητότητα είναι πάνω από 40%. Δεν έγιναν εξ αρχής πολλά, μαζικά τεστ, εκτεταμένη ιχνηλάτηση και στην αυστηρή καραντίνα ή αυτοαπομόνωση, παρεμβάσεις σε γνωστούς θύλακες μόλυνσης, επιβολή μάσκας και σε εξωτερικούς χώρους, περιορισμό τελετών, τακτικούς ελέγχους σε μαζικούς κι ευαίσθητους εργασιακούς χώρους (νοσοκομεία, φυλακές, γηροκομεία, βιοτεχνίες κλπ), συνταγογράφηση του ακριβού μοριακού τεστ κλπ. Έτσι η επιδημιολογική πληροφόρηση ήταν ελλιπής κι αυτό επέδρασε πιθανόν στον σχεδιασμό έγκαιρης αντιμετώπισης του δεύτερου κύματος. Ήμασταν όμως έτοιμοι μετά το καλοκαίρι για ένα δεύτερο lockdown ώστε να προλάβουμε την έξαρση τι οικονομικές, κοινωνικές, ψυχολογικές επιπτώσεις να διαχειριστεί; Νομίζω ότι ούτε το θέμα ούτε η ώρα επιτρέπουν αντιπαραθέσεις αλλά μόνο συστράτευση όλων των δυνάμεων για τις μικρότερες απώλειες. «Τοις ένδον ρήμασι πειθόμενοι», πρότασσε ο Άρης Αλεξάνδρου.
Ερ: Δεν είναι δυνατόν να μην ζητήσω τη ιατρική σας γνώμη για το εμβόλιο. Μέχρι σήμερα διαβάζαμε και ακούγαμε ότι, για να δημιουργηθεί ένα φάρμακο, απαιτούνται χρόνιες έρευνες, κλινικές μελέτες, πειράματα κ.λ.π. Για την αντιμετώπιση του covid όμως, θα είναι έτοιμο οσονούπω. Το σχόλιό σας.
Ε.Κ.: Αναμφίβολα, είναι ένα ελπιδοφόρο όπλο στην αντιμετώπιση της πανδημίας και θέλω να πιστεύω ότι θα είναι σύντομα προσιτό για όλους, παρά την αναμενόμενη ανάπτυξη γνώριμων σεναρίων αμφισβήτησης και ατεκμηρίωτων φόβων. Η έγκριση των εμβολίων γα τον covid είναι μια ασπίδα προστασίας για τον μέσο πολίτη και την κοινωνία. Όμως, παρότι πρόσφατα είδαμε και τα κέντρα εμβολιασμού στην χώρα μας (!), είναι μακρύς ο δρόμος μέχρι τον εμβολιασμό μας και πολλά ακόμη που δεν γνωρίζουμε: διάρκεια ανοσίας, αποτελεσματικότητα σε όλες τις ομάδες πληθυσμού, απώτερες παρενέργειες, αναγκαίες δόσεις, συνθήκες μεταφοράς και αποθήκευσης, κρίσιμη μάζα για την επίτευξη ανοσίας αγέλης (70%) κλπ .. Σύμφωνα με έγκυρη έρευνα, 1 στους 4 Έλληνες δεν προτίθεται να κάνει το εμβόλιο κατά του νέου κορονοϊού όταν αυτό θα είναι διαθέσιμο, ενώ μόνο λίγο περισσότεροι από τους μισούς (58%) είναι πρόθυμοι να κάνουν το εμβόλιο όταν εγκριθεί και οι υπόλοιποι δηλώνουν αναποφάσιστοι. Μπορεί να μην αποκτήσουμε άμεσα ανοσία στον κορονοϊό, αλλά έχουμε ελπίζω αποκτήσει (σχετική) ανοσία στην παραπληροφόρηση. Εξάλλου, όπως γράφει κι η Κ. Δημουλά, «Διάλεξε αυτό που σου προσφέρει η αβεβαιότητα. Σπανίως πέφτει έξω»-κάτι ξέρουν πάντα οι ποιητές!
Ας σημειώσουμε όμως και μια άλλη παράμετρο: Για τις πολυεθνικές του φαρμάκου, το εμβόλιο είναι σκληρός ανταγωνισμός που διεξάγεται σε βάρος της πλειοψηφίας του κόσμου για την κερδοφορία, επιστημονική αίγλη και γεωπολιτική επιρροή. Είδαμε ότι οι ανακοινώσεις της Pfizer έγιναν 3 ημέρες μετά τις αμερικάνικες εκλογές ενώ ήταν ήδη γνωστά τα αποτελέσματα των ερευνών κι οι χώρες άρχιζαν την επανέναρξη των δεύτερων lockdown. Προφανώς η επίκληση του εμβολίου δίνει ελπίδα στις εξουθενωμένες χώρες, μειώνοντας την μήνι του κόσμου για αποτυχημένες πολιτικές διαχείρισης.
Ερ: Κυρία Καρανίκα, ο επίλογος δικός σας.
Ε.Κ.: Τήρηση των μέτρων προστασίας, επαγρύπνηση, εύλογη υπομονή, συγκρατημένη αισιοδοξία, κοινωνική αλληλεγγύη (ο Π.Ο.Υ. στο τελευταίο του πόρισμα του γράφει, ότι, η πανδημία εκτός των άλλων τραγικών θα αφήσει και ογδόντα εκατομμύρια ανθρώπους, επιπλέον των ήδη υπαρχόντων, κάτω από το όριο της φτώχειας).
Δεν βλέπω καλύτερον επίλογο από τον παλαιό στίχο του Δ. Σαββόπουλου : «Τον χειμώνα ετούτο άμα τον πηδήσαμε γι' άλλα δέκα χρόνια άιντε καθαρίσαμε...». Θα ρωτήσεις γιατί όχι ένας πιο ρεαλιστικός, ... ιατρικός επίλογος, με μια παρότρυνση για τήρηση μέτρων, με επίκληση των ασθενών στις ΜΕΘ, με αναφορά στην ανεπάρκεια του συστήματος; Ας είναι απάντηση ο στίχος του Γ. Σεφέρη: «Κι αν σου μιλώ με παραμύθια και παραβολές είναι γιατί τ’ ακούς γλυκότερα, κι η φρίκη δεν κουβεντιάζεται γιατί είναι ζωντανή γιατί είναι αμίλητη και προχωράει».
«Θα 'ρθει καιρός που θα αλλάξουν τα πράγματα. Να το θυμάσαι Μαρία», έγραφε η Κ. Γώγου
Στην «αλλαγή των πραγμάτων» οφείλουμε να συμβάλλουμε όλοι μας. Η ολοκληρωτική κι απόλυτη ευθύνη του κράτους να προασπίσει την δημόσια υγεία με κάθε κόστος και να ενισχύσει το ΕΣΥ δεν μας απαλλάσσει από την ατομική μας ευθύνη.
πηγη: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΤΑΘΜΟΣ ΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
