«Η Ιπποκράτειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Κω, παρά τις λειτουργικές αδυναμίες στην εικοσαετή διαδρομή της, δεν έχει ξεφύγει από τον κυρίαρχο στόχο της, αυτόν της προώθησης της φιλαναγνωσίας, της επικοινωνίας του πολίτη με το Βιβλίο. Το «όραμα» όμως είναι αναμφίβολα η Βιβλιοθήκη μας από τοπική - επαρχιακή να ενταχθεί στο Εθνικό Δίκτυο Ψηφιοποιημένων Βιβλιοθηκών»
Η Δημοτική Βιβλιοθήκη Κω, εγκαινιάστηκε τον Οκτώβρη του 2003 από τον τότε δήμαρχο Μιλτιάδη Φάκκο. Η λειτουργία της όμως, δεν ήταν συνεχής. Είχε αρκετά σκαμπανεβάσματα. Πέρασε από «φουρτούνες» και «μπουνάτσες»… Τον Μάρτη του 2020, σχεδόν με την εμφάνιση της πανδημίας, ξεκίνησε να επαναλειτουργεί με υπεύθυνο τον Ντίνο Γιαννάκο.
Καθόλου εύκολη υπόθεση της αναδιοργάνωσής της. Όμως, μέσα σε ένα χρόνο, η «εικόνα» της άλλαξε και σιγά - σιγά διαμορφώνεται σε έναν ζεστό και φιλόξενο χώρο. «Φιλοδοξία όλων, ήταν και παραμένει, να αγκαλιάσουν το χώρο οι πολίτες της Κω και να τον μετατρέψουν σε ένα ζωντανό κύτταρο γνώσης, καλλιέργειας του πνεύματος και δημιουργίας» δηλώνει στον «Σ» ο κ. Γιαννάκος.
Μας ενημερώνει πως, έχουν πάρει Καταγραφικό Αριθμό 7.000 Βιβλία διαφόρων ειδών και θεματολογίας, παραμένει αχαρτογράφητος και μη καταγεγραμμένος ένας μεγάλος ακόμα αριθμός, ενώ στην αίθουσα του «Ιστορικού Αρχείου» φυλάσσεται ένας ανεκτίμητος θησαυρός. Βιβλία ιστορικής αξίας (14ου και 15ου αιώνα) που περιμένουν για την αναγκαία συντήρησή τους ώστε να πάρουν και αυτά τη θέση τους στα ράφια ή σε προστατευτικές προθήκες και να καταστούν διαθέσιμα σε ένα πιο εξειδικευμένο αναγνωστικό κοινό, αυτό της έρευνας.
Διαθέτει μια πολύ ενημερωμένη Παιδική Βιβλιοθήκη που αριθμεί περίπου 500 τίτλους των πιο γνωστών έργων που απευθύνονται στους νέους και έφηβους φίλους του Βιβλίου, έχει – προς το παρόν – 1.900 εγγεγραμμένα μέλη, στους κατάλληλα διαμορφωμένους χώρους της διοργανώνονται εκπαιδευτικά προγράμματα, λειτουργεί ως δανειστική για τα μέλη της, αλλά και ως χώρος ανάγνωσης για μελετητές, ερευνητές, μεταπτυχιακούς φοιτητές, σπουδαστές, πανεπιστημιακές εργασίες, κλπ.
«Βασικός στόχος της Ιπποκράτειας Δημοτικής Βιβλιοθήκης είναι αρχικά η σταθερή και μόνιμη λειτουργία της» σημειώνει ο κ. Γιαννάκος, προσθέτοντας πως, εφόσον επιτευχθεί αυτό, «μπορεί να επιτελέσει τους στόχους της που δεν είναι άλλοι από την ενεργή παρουσία της στα πολιτιστικά πράγματα μέσα από τη διοργάνωση εκδηλώσεων και να καταστεί ένα ζωντανό κύτταρο, ανοιχτή πύλη του πνεύματος και του Πολιτισμού που αποτελούν και δύο από τους καταστατικούς μας στόχους».
Όσο για τους «φιλόδοξους στόχους», όπως τους χαρακτηρίζει, «εντάσσεται η προσπάθεια δημιουργίας αποκεντρωμένων μικρών Βιβλιοθηκών σε Δημοτικές Κοινότητες του νησιού ώστε να φέρουμε το Βιβλίο κοντά στους συνδημότες μας των απομακρυσμένων περιοχών».
«… ως ουσιαστικό μελλοντικό σχέδιο θα έθετε κανείς την ανάγκη εξεύρεσης ενός χώρου που θα συνέβαλλε στην αποσυμφόρηση του σημερινού στον οποίο συστεγάζονται και το «Ιστορικό –Λαογραφικό Αρχείο» και τα γραφεία του «ΦΙΛΗΤΑ», ενώ μικρό μέρος χρησιμοποιείται ως αποθήκη διάφορου υλικού» σημειώνει, δίνοντας ιδιαίτερη σημασία στην πολύτιμη Βιβλιογραφία του Ιστορικού Λαογραφικού Αρχείου, το οποίο πρέπει να πάρει τη θέση που του αξίζει, καθώς επίσης και στην ψηφιοποίηση μεγάλου μέρους της βιβλιογραφίας της, που αποσκοπεί στη διάσωση πολλών πολύτιμων Βιβλίων ανεκτίμητης αξίας ώστε να καταστούν προσβάσιμα στο δικό τους ιδιαίτερο κοινό. «Άρα, απαιτούνται μεγαλύτεροι χώροι, επανασχεδιασμός με βάση τα τμήματα που θα λειτουργήσουν, ο συνεχής εμπλουτισμός της και το πέρασμα στην ψηφιοποίηση του υπάρχοντος υλικού της» τονίζει. Κλείνοντας τη συνέντευξή μας ο κ. Γιαννάκος, απαντώντας στο ερώτημα ποιο είναι το όραμά του, δηλώνει: «Η Ιπποκράτειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Κω, παρά τις λειτουργικές αδυναμίες στην εικοσαετή διαδρομή της, δεν έχει ξεφύγει από τον κυρίαρχο στόχο της, αυτόν της προώθησης της φιλαναγνωσίας, της επικοινωνίας του πολίτη με το Βιβλίο. Το «όραμα» όμως, όπως εσείς το προσδιορίζετε, είναι αναμφίβολα η Βιβλιοθήκη μας από τοπική - επαρχιακή να ενταχθεί στο Εθνικό Δίκτυο Ψηφιοποιημένων Βιβλιοθηκών. Αυτό, είναι όντως Όραμα!».
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Ερ: Κύριε Γιαννάκο, κατ’ αρχάς, θυμίστε μας, πότε δημιουργήθηκε η Δημοτική Βιβλιοθήκη;
Ν.Γ.: Η δημιουργία και λειτουργία της «Ιπποκρατείου Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κω – Ειδικό Ιστορικό Αρχείο», αποφασίσθηκε στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου στις 06/09/2002 και εγκαινιάσθηκε 19/10/2003 με Δήμαρχο τον κ. Μιλτιάδη Φάκκο. «Ένα όραμα της κοινωνίας μας, ένα πάγιο αίτημα που ωρίμασε και υλοποιήθηκε με την πρωτοβουλία και αρωγή του Δήμου μας και τη συμπαράσταση πολλών αξιόλογων συμπολιτών μας» δήλωσε τότε μεταξύ άλλων στην τελετή των εγκαινίων ο κ. Φάκκος. Φιλοδοξία όλων σε αυτό το εγχείρημα, ήταν και παραμένει, να αγκαλιάσουν το χώρο οι πολίτες της Κω και να τον μετατρέψουν σε ένα ζωντανό κύτταρο γνώσης, καλλιέργειας του πνεύματος και δημιουργίας.
Ερ: Αριθμητικά, πόσα είναι τα βιβλία που την κοσμούν;
Ν.Γ.: Στο αρχείο της Βιβλιοθήκης έχουν πάρει Καταγραφικό Αριθμό 7.000 Βιβλία διαφόρων ειδών και θεματολογίας, ενώ παραμένει αχαρτογράφητος και μη καταγεγραμμένος ένας μεγάλος ακόμα αριθμός. Μια διαδικασία που πραγματοποιείται σε καθημερινή βάση παράλληλα με τις λοιπές ασχολίες και τρέχουσες ανάγκες της Βιβλιοθήκης. Αξίζει να σημειώσουμε εδώ πως ακόμα ένα μεγάλο μέρος Βιβλίων είναι δωρεές συμπολιτών μας από την προσωπική ή οικογενειακή τους βιβλιοθήκη.
Στην αίθουσα του «Ιστορικού Αρχείου» φυλάσσεται ένας ανεκτίμητος θησαυρός, Βιβλία ιστορικής αξίας (14ου και 15ου αιώνα) που περιμένουν για την αναγκαία συντήρησή τους ώστε να πάρουν και αυτά τη θέση τους στα ράφια ή σε προστατευτικές προθήκες και να καταστούν διαθέσιμα σε ένα πιο εξειδικευμένο αναγνωστικό κοινό, αυτό της έρευνας.
Ερ: Πόσους τίτλους βιβλία διαθέτει η δημοτική βιβλιοθήκη και ποιών κατηγοριών; φιλοξενούνται στα ράφια της;
Ν.Γ.: Το προφίλ της Ιπποκράτειας Βιβλιοθήκης μπορεί να διαιρεθεί σε διαφορετικές κατηγορίες βιβλιογραφίας με βάση το περιεχόμενό της. Διαθέτει ένα μεγάλο αριθμό Βιβλιογραφίας Κώων και Δωδεκανησίων λογίων, ακαδημαϊκών, ερευνητών της Ιστορίας, της Λαογραφίας & Παράδοσης, των Ηθών και Εθίμων από το παρελθόν στο σήμερα, της Μουσικής μας Παράδοσης μέσα και από οπτικοακουστικό υλικό. Για παράδειγμα θα αναφέρω τις σειρές σε τόμους «ΤΑ ΚΩΑΚΑ», τα «ΝΙΣΥΡΙΑΚΑ», τα «ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΙΑΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ», τα «ΚΑΛΥΜΝΙΑΚΑ», τα «ΑΝΤΙΜΑΧΕΙΑ ΚΩΑ» και τα Λεξικά Γλωσσικών Ιδιωμάτων πολλών από τα νησιά μας. Άξιες ιδιαίτερου λόγου είναι οι πολύτιμες δωρεές συμπατριωτών μας επιστημόνων που κοσμούν το Ιστορικό Αρχείο όπως ο Αναστάσιος Καραναστάσης, ο Βασίλης Σ. Χατζηβασιλείου, ο Αχιλλέας Κουτσουράδης, Αντώνης Πληθίδης και ο Χρήστος Μόσχος.
Άλλα είδη βιβλιογραφίας που στεγάζει η Βιβλιοθήκη μας είναι της Λογοτεχνίας με έργα Ελλήνων και ξένων συγγραφέων από την Κλασική έως τη Σύγχρονη Πεζογραφία και την Ποίηση, όπως επίσης Βιβλιογραφία των Επιστημών: Νομικής, Φιλοσοφίας, Κοινωνιολογίας, Θρησκειολογίας, Ψυχολογίας, Παιδαγωγικής, Φυσικών Επιστημών, Τεχνολογίας, Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, Μαθηματικών κλπ.
Πολύ ενημερωμένη και με μεγάλη ποικιλία θεματολογίας και συγγραφέων, Ελλήνων και ξένων είναι και η Παιδική μας Βιβλιοθήκη που αριθμεί περίπου 500 τίτλους των πιο γνωστών έργων που απευθύνονται στους νέους και έφηβους φίλους του Βιβλίου.
Ερ: Ποιο το «προφίλ» των επισκεπτών της;
Ν.Γ.: Να ξεκινήσουμε λέγοντας πως τα εγγεγραμμένα μέλη της Βιβλιοθήκης μας πλησιάζουν τα 1.900, παρά το γεγονός ότι η λειτουργία της ήταν τα τελευταία χρόνια προβληματική (μεγάλα διαστήματα κλειστή, αβεβαιότητα για την πορεία της και πανδημία). Το μεγαλύτερο μέρος των μελών και επισκεπτών μας, κατέχουν οι γυναίκες – με διαφορά από τους άντρες. Η μέση ηλικία είναι τα 40-50 χρόνια, αλλά μας επισκέπτονται και συμπολίτες προχωρημένης ηλικίας με μεγάλο ενδιαφέρον και αγάπη για το Βιβλίο. Σημαντικό αριθμό κατέχουν και οι νέες μητέρες με τα παιδιά τους που τα φέρνουν σε επαφή με το χώρο του Βιβλίου, όπως και έφηβοι μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου – ιδιαίτερα ενδιαφέρον και ελπιδοφόρο στην αδιάκοπη προσπάθεια να μη χαθεί το Βιβλίο και να ενισχυθεί η φιλαναγνωσία. Το κοινό που τους συνδέει είναι η αγάπη για το Βιβλίο και θα έλεγα μάλιστα, κρίνοντας από τις επιλογές και τις αναζητήσεις τους, το ποιοτικό Βιβλίο. Μεγαλύτερη ζήτηση έχει η σύγχρονη Λογοτεχνία, τα Ιστορικά Αφηγήματα και τα Μυθιστορήματα σε συνδυασμό με την επιλογή του συγγραφέα προτίμησής τους. Στους χώρους της Βιβλιοθήκης μας διοργανώνονται και εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας, ενώ γίνονται κατά καιρούς και Βιβλιοπαρουσιάσεις.
Ερ: Είστε ικανοποιημένος από την επισκεψιμότητα;
Ν.Γ.: Βρέθηκα στη Βιβλιοθήκη σχεδόν με την εμφάνιση της πανδημίας, Μάρτιο του 2020. Αντιλαμβάνεστε τα συναισθήματα του κοινού. Από τη μια η χαρά που η κλειστή για μήνες Βιβλιοθήκη άνοιξε και από την άλλη πλευρά η επιβολή των μέτρων καραντίνας. Ο αρχικά μεγάλος αριθμός επιστροφής των μελών και οι νέες εγγραφές, έδωσαν τη θέση τους στην πιο συγκρατημένη επισκεψιμότητα, στην ολοένα μειούμενη κίνηση. Παρ’ όλα αυτά, η αγάπη των πολιτών για το Βιβλίο αλλά και η αναγκαστική πλέον παραμονή στο σπίτι και μακριά από το χώρο εργασίας έκανε τη στροφή- επιλογή στο Βιβλίο πιο επιτακτική. Με την άρση των αυστηρών μέτρων, σήμερα, άρχισε να διαφαίνεται ξανά μια κινητικότητα που (με την εφαρμογή και του θερινού προγράμματος λειτουργίας και την πρόσθεση απογευματινών ωρών) θέλουμε να ελπίζουμε πως θα συνεχιστεί με αυξητικούς ρυθμούς. Θα περάσουμε κι εμείς στην «κανονικότητα» της αναγνωστικότητας!
Ερ: Μπορεί κάποιος να δανειστεί ένα βιβλίο και για πόσο χρονικό διάστημα;
Ν.Γ.: Διευκρινίζουμε ότι ο δανεισμός χωρίς εγγραφή Μέλους δεν επιτρέπεται. Η εγγραφή μέλους είναι μια πολύ εύκολη διαδικασία και γίνεται δωρεάν. Με την εγγραφή του το κάθε μέλος έχει δικαίωμα δανεισμού έως τρία Βιβλία. Ένας γονιός όμως μπορεί να δανειστεί τρία Βιβλία για τον ίδιο και τρία παιδικά για το παιδί του με τη δική του κάρτα. Ο χρόνος δανεισμού είναι δύο εβδομάδες συν μία ως παράταση αν το ζητήσει ο ενδιαφερόμενος.
Ερ: Μπορεί κάποιος να την επισκεφθεί μόνο για μελέτη;
Ν.Γ.: Υπάρχουν Βιβλία στη Βιβλιοθήκη μας – όπως και σε πολλές άλλες - που δεν δανείζονται, με την έννοια ότι δεν επιτρέπεται να βγουν έξω. Πρόκειται για Βιβλία που αφορούν σε μελετητές, ερευνητές, μεταπτυχιακούς φοιτητές, σπουδαστές κλπ. Έτσι ο ενδιαφερόμενος μελετητής μπορεί να τα επιλέξει και να τα διαβάσει στο χώρο του Αναγνωστηρίου, κρατώντας σημειώσεις ή φωτογραφίζοντας τα κείμενα που τον ενδιαφέρουν. Λόγω όμως της πανδημίας και των μέτρων προστασίας κατά της διασποράς του covid-19 το Αναγνωστήριο δεν λειτουργεί αφού απαγορεύεται η παραμονή στους εσωτερικούς χώρους. Ελπίζουμε ότι σύντομα θα επανέλθει και αυτή η λειτουργία αφού - πρέπει να σας πω - είναι αρκετοί οι φοιτητές μας που ενδιαφέρονται να πραγματοποιήσουν εδώ τις Πανεπιστημιακές εργασίες τους. Τον τελευταίο χρόνο έχουμε εξυπηρετήσει οκτώ τέτοιες περιπτώσεις.
Ερ: Ιδιαίτερα σημαντική αυτή η δράση. Κύριε Γιαννάκο, ποιος ο στόχος της Δημοτικής μας Βιβλιοθήκης, πέρα από το προφανές, δηλαδή, την αύξηση της επισκεψιμότητας;
Ν.Γ.: Βασικός στόχος της Ιπποκράτειας Δημοτικής Βιβλιοθήκης είναι αρχικά η σταθερή και μόνιμη λειτουργία της. Εφόσον επιτευχθεί αυτό, η Ιπποκράτειος Δημοτική Βιβλιοθήκη μπορεί να επιτελέσει τους στόχους της που δεν είναι άλλοι από την ενεργή παρουσία της στα πολιτιστικά πράγματα μέσα από τη διοργάνωση εκδηλώσεων και να καταστεί ένα ζωντανό κύτταρο, ανοιχτή πύλη του πνεύματος και του Πολιτισμού που αποτελούν και δύο από τους καταστατικούς μας στόχους. Πιο πρακτικές επιδιώξεις θα λέγαμε είναι ο διαρκής εμπλουτισμός της Βιβλιογραφίας, η προσέλκυση όλο και περισσότερων ντόπιων διοργανωτών εκδηλώσεων από το χώρο της εκπαίδευσης, των γραμμάτων και των τεχνών καθώς επίσης η λειτουργία της Παιδικής Βιβλιοθήκης ως ιδιαίτερο τμήμα για την καλλιέργεια της επαφής και αγάπης του παιδιού με το Βιβλίο, ένα ανοιχτό και γόνιμο πεδίο. Στους φιλόδοξους στόχους εντάσσεται η προσπάθεια δημιουργίας αποκεντρωμένων μικρών Βιβλιοθηκών σε Δημοτικές Κοινότητες του νησιού ώστε να φέρουμε το Βιβλίο κοντά στους συνδημότες μας των απομακρυσμένων περιοχών.
Ερ: Με την κατάλληλη υποστήριξη, όλοι αυτοί οι στόχοι είναι εφικτοί. Πείτε μου όμως, ποια είναι τα μελλοντικά σχέδια;
Ν.Γ.: Οι στόχοι που έθετε στο ξεκίνημά της η Ιπποκράτειος Δημοτική βιβλιοθήκη του 2003, επιτεύχθηκαν σε ευρύτατη κλίμακα και έτυχαν της απόλυτης ανταπόκρισης των Δημοτών. Σήμερα, είκοσι σχεδόν χρόνια μετά, οι συνθήκες και οι απαιτήσεις διαμορφώνουν ένα νέο τοπίο στο οποίο πρέπει να αναπροσαρμόσουμε και εμείς τις στοχεύσεις μας. Οι βασικές αρχές και λειτουργίες της διατηρούνται ανέγγιχτες, με σεβασμό προς τα ιδρυτικά μέλη της.
Στο πλαίσιο αυτής της αναπροσαρμογής, ως ουσιαστικό μελλοντικό σχέδιο θα έθετε κανείς την ανάγκη εξεύρεσης ενός χώρου που θα συνέβαλλε στην αποσυμφόρηση του σημερινού στον οποίο συστεγάζονται και το «Ιστορικό –Λαογραφικό Αρχείο» και τα γραφεία του «ΦΙΛΗΤΑ», ενώ μικρό μέρος χρησιμοποιείται ως αποθήκη διάφορου υλικού.
Ο ρόλος των σύγχρονων Βιβλιοθηκών σήμερα, είναι πιο σύνθετος και με μεγαλύτερες απαιτήσεις από το αναγνωστικό κοινό. Η αναζήτηση πληροφοριών από δυσεύρετες πηγές ή από την εξεζητημένη τοπική γραμματολογία όπως τα κατά τόπους γλωσσικά ιδιώματα, τοπωνύμια, ιστορικές καταγραφές – μαρτυρίες, αποτελούν αντικείμενο εργασιών πτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών που αναζητούν υλικό ιδιαίτερα από τις τοπικές Βιβλιοθήκες. Η στροφή και προς αυτή την κατεύθυνση είναι αναπόφευκτη και αναβαθμίζει το ρόλο της στο διαδικτυακό πλέγμα Βιβλιοθηκών πανελλαδικά.
Η πολύτιμη Βιβλιογραφία του Ιστορικού Λαογραφικού Αρχείου, μας υποχρεώνει στην ριζική αναμόρφωση του χώρου για τη συντήρηση και ανάδειξη του υπάρχοντος υλικού σε ειδικές προθήκες για την καλύτερη δυνατή απόδοσή τους στο κοινό σε μια επισκέψιμη Μουσειακή αίθουσα. Στα άμεσα μελλοντικά σχέδια τοποθετείται και η ψηφιοποίηση μεγάλου μέρους της βιβλιογραφίας της, που αποσκοπεί στη διάσωση πολλών πολύτιμων Βιβλίων ανεκτίμητης αξίας ώστε να καταστούν προσβάσιμα στο δικό τους ιδιαίτερο κοινό. Άρα, απαιτούνται μεγαλύτεροι χώροι, επανασχεδιασμός με βάση τα τμήματα που θα λειτουργήσουν, ο συνεχής εμπλουτισμός της και το πέρασμα στην ψηφιοποίηση του υπάρχοντος υλικού της.
Ερ: Κλείνοντας και αφού σας ευχαριστήσω για το χρόνο που διαθέσατε, πείτε μου, ποιο είναι το «όραμα»;
Ν.Γ.: Το όραμα ενός χώρου που στεγάζει το πνεύμα, τα γράμματα και τον Πολιτισμό στη γενικότερη θεώρησή του, δεν μπορεί να είναι άλλο από την λαϊκή αποδοχή και το θερμό αγκάλιασμα. Για την «Ιπποκράτειο Δημοτική Βιβλιοθήκη Κω» κάθε νέα εγγραφή μέλους, κάθε δημιουργική εκδήλωση, κάθε τηλεφώνημα για αναζήτηση υλικού, είναι μια επιβράβευση της προσφοράς και της αναγνώρισης του έργου της. Η Ιπποκράτειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Κω, παρά τις λειτουργικές αδυναμίες στην εικοσαετή διαδρομή της, δεν έχει ξεφύγει από τον κυρίαρχο στόχο της, αυτόν της προώθησης της φιλαναγνωσίας, της επικοινωνίας του πολίτη με το Βιβλίο. Το «όραμα» όμως, όπως εσείς το προσδιορίζετε, είναι αναμφίβολα η Βιβλιοθήκη μας από τοπική - επαρχιακή να ενταχθεί στο Εθνικό Δίκτυο Ψηφιοποιημένων Βιβλιοθηκών. Αυτό, είναι όντως Όραμα!
Πιστεύω ότι η σημερινή Δημοτική Αρχή έχει κατανοήσει το ρόλο που επιτελεί μια Βιβλιοθήκη στη ζωή της κοινωνίας που εκπροσωπεί και δηλώνει αρωγός κάθε προσπάθειας που συμβάλλει στην αναβάθμιση των παρεχόμενων προς τον δημότη υπηρεσιών και πάνω απ’ όλα στην αδιάκοπτη λειτουργία της.
ΠΗΓΗ: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΤΑΘΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
