Πώς; Η …εξίσωση κατά τους ειδικούς έχει ως εξής: οι πόλεις συμβάλλουν στην κλιματική αλλαγή μέσω των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου, η κλιματική αλλαγή αυξάνει τους κινδύνους για ακραία καιρικά φαινόμενα (όπως για παράδειγμα οι καύσωνες) που μπορεί να πλήξουν το αστικό περιβάλλον. Κι αυτό μεταφράζεται σε ισχυρότερες και πιο έντονες πυρκαγιές το καλοκαίρι και περισσότερες πλημμύρες το χειμώνα.
Και γιατί μιλάμε για εξίσωση; Επειδή, κατά τους ειδικούς, το πώς οργανώνεται η κάθε πόλη επηρεάζει την κατανάλωση ενέργειας και κατά συνέπεια την παράγωγη θερμότητας και αερίων του θερμοκηπίου.
Το δια ταύτα; Οι άνθρωποι με χαμηλά εισοδήματα είναι τα πρώτα θύματα της κλιματικής αλλαγής (!). Ναι, καλά διαβάσατε. Τα πρώτα θύματα…
Γιατί; Επειδή τα ελληνικά νοικοκυριά ( μελέτη της Τράπεζας Ελλάδας 2011) παρουσιάζουν – με κλιματική αναγωγή- τη μεγαλύτερη ενεργειακή κατανάλωση στην Ευρώπη: περίπου 30% μεγαλύτερη από την Ισπανία και περίπου διπλάσια από την Πορτογαλία. Επίσης η ενεργειακή κατανάλωση είναι σημαντικά μεγαλύτερη από τις σκανδιναβικές χώρες…
Σύμφωνα με τη μελέτης της Τράπεζας της Ελλάδος, σχεδόν το 65% των κτηρίων που διαθέτει η χώρα είναι κατασκευασμένα πριν από το 1980.
Ενεργειακά …σουρωτήρια
Και όσο λιγότερο «προστατευμένα» είναι τα κτήρια ( δεν έχουν για παράδειγμα μόνωση ή διπλά υαλοστάσια), οι ένοικοι καταβάλλουν περισσότερα χρήματα για ψύξη το καλοκαίρι και για ζέστη το χειμώνα. Όσο πιο παλιό είναι το κτήριο τόσο πιο ευπαθές είναι σε υψηλές θερμοκρασίες.
-«Στη μεγάλη συζήτηση που γίνεται για την κλιματική αλλαγή, πρωταγωνιστές είναι (και) οι πόλεις. Δεν είναι μόνο που όλο και περισσότεροι ευρωπαίοι πολίτες ζουν στις πόλεις (75 στους 100 κατά μέσο όρο το 2030) αλλά και ότι (οι πόλεις) συμβάλλουν στην κλιματική αλλαγή με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, αλλά και ότι είναι ευάλωτες στην αύξηση της θερμοκρασίας καθώς και στην αύξηση της έντασης και της συχνότητας εμφάνισης ακραίων καιρικών φαινομένων (συμπεριλαμβανομένων και των καυσώνων)», μου λέει ο καθηγητής και διευθυντής του τομέα Φυσικής Περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Κώστας Καρτάλης.
Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Αθηνών ( καθηγητές Μάνθος Σανταμούρης, Κώστας Καρατάλης), οι μετρήσεις της εσωτερικής θερμοκρασίας σε 60 κατοικίες χαμηλού εισοδήματος χωρίς μόνωση, διπλά τζάμια και κλιματισμό που πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους έδειξαν πως για το 50% του διαστήματος η εσωτερική θερμοκρασία ήταν άνω των 34 βαθμών Κελσίου, ενώ η θερμοκρασία έφτανε μέχρι τους 42 βαθμούς Κελσίου. Στο τέλος κάθε καύσωνα (ύστερα από μετρήσεις 145 ωρών άνω των 34 βαθμών) η εσωτερική θερμοκρασία έφτανε γύρω στους 38 βαθμούς Κελσίου (!).
Αλλαγή πλεύσης…
Εύλογα λοιπόν τίθεται το ερώτημα: και τώρα τί κάνουμε;
-«Από τις εκτιμήσεις των κλιματικών μοντέλων, προκύπτει ότι οι θερμικές πιέσεις στις ελληνικές πόλεις θα βαίνουν διαρκώς εντονότερες (υψηλότερες θερμοκρασίες, πιο συχνοί και έντονοι καύσωνες. Παραδοσιακές προσεγγίσεις (ένα σιντριβάνι εδώ, ένας πεζόδρομος εκεί…) δεν έχουν πλέον λόγο, και όσο επιλέγονται τόσο θα βαθαίνει το πρόβλημα. Χρειάζονται διακριτές λύσεις για κάθε πόλη, συχνά δε και για κάθε περιοχή χωριστά, αντί δηλαδή μιας λύσης «φασόν» που εφαρμόζεται παντού και αδιακρίτως. Με αυτό το σκεπτικό, η ενσωμάτωση της διάστασης της κλιματικής αλλαγής στα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια που δρομολογούνται, είναι απολύτως απαραίτητη», μου εξηγεί ο Κώστας Καρτάλης.
Συμπέρασμα: « φασόν» λύσεις τέλος…
