Αφορμή για τη συνέντευξη με τον βουλευτή Δωδ/σου Μάνο Κόνσολα, αποτέλεσε το ότι, θα συζητηθούν στην Επιτροπή Περιφερειών της Βουλής επτά σημαντικά θέματα, μεταξύ των οποίων, η νέα αρχιτεκτονική στο πεδίο των αρμοδιοτήτων κράτους- περιφερειών και δήμων, κάτι που μας αφορά άμεσα. Κατά τα λοιπά, θα συζητηθούν θέματα που έχουν να κάνουν με την καταγραφή και αντιμετώπιση προβλημάτων, το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων καθώς και το πώς θα αξιοποιηθούν τα κονδύλια του ταμείου ανάκαμψης αλλά και κοινοτικών πόρων μέσω του ΕΣΠΑ, παράλληλα και με την κρατική χρηματοδότηση, η αξιολόγηση και αποτίμηση των κινήτρων που θέσπισε το υπουργείο Υγείας για να προσελκύσει ιατρικό προσωπικό στο ΕΣΥ, ιδιαίτερα σε νησιωτικές, ορεινές και δυσπρόσιτες περιοχές, όπως λ.χ. η Κως, αλλά και ένα επίσης θέμα που μας «ακουμπά», αυτό της ορθολογικής διαχείρισης των υδατικών πόρων για την απρόσκοπτη υδροδότηση των περιφερειών. Παράλληλα, η πορεία της ενεργειακής μετάβασης σε κάθε μία από τις 13 περιφέρειες και η αξιοποίηση των ακινήτων που διαχειρίζεται το Υπερταμείο στην περιφέρεια, κάτι που επίσης μας αφορά άμεσα.
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Ερ: Κύριε Κόνσολα και τα επτά θέματα τα οποία προτίθεστε να εντάξετε προς συζήτηση στην Επιτροπή Περιφερειών της Βουλής της οποίας προΐσταστε, εκτιμώ ότι είναι ιδιαιτέρως σημαντικά και μας «ακουμπάνε». Θα ήθελα να μου πείτε δυο λόγια παραπάνω για το καθένα από αυτά, έτσι ώστε να γίνουν κατανοητά τόσο ως προς το περιεχόμενό τους όσο και ως προς την ωφελιμότητά τους εφόσον βέβαια, ληφθούν αποφάσεις και εφαρμοστούν. Θέμα πρώτο, λοιπόν, «η νέα αρχιτεκτονική στο πεδίο των αρμοδιοτήτων Κράτους- Περιφερειών και Δήμων». Τι εννοείτε και πόσο θα ωφεληθούν οι δήμοι οι οποίοι έχουν φτάσει σε σημείο να είναι ο τελευταίος τροχός της αμάξης;
Μ.Κ.: Οι εποχές έχουν αλλάξει, υπάρχουν νέα δεδομένα, έχουμε καταγράψει προβλήματα και αβελτηρίες στο ποιος έχει κάθε φορά την αρμοδιότητα, με αποτέλεσμα ο χαμένος σε κάθε περίπτωση να είναι ο πολίτης. Όπως είπα, η αλλαγή των συνθηκών επιβάλλει να επαναπροσδιοριστούν, να αλλάξουν αρμοδιότητες ή και να επανεξεταστούν ανάμεσα σε κράτος, περιφέρειες και δήμους. Να διαμορφωθεί μια νέα αρχιτεκτονική αρμοδιοτήτων σε κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Η ανάγκη αυτή διατυπώνεται από όλους. Η Επιτροπή Περιφερειών της Βουλής μπορεί να ανοίξει τη σχετική συζήτηση καλώντας την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών, την Επιτροπή Περιφερειών και την ΚΕΔΕ προκειμένου να τεθεί το ζήτημα και να ακουστούν οι απόψεις όλων.
Σε αυτή τη συζήτηση θα προσέλθω και εγώ με προτάσεις. Πιστεύω στην ανάγκη ενίσχυσης των αρμοδιοτήτων της αυτοδιοίκησης, σε ένα μοντέλο πολυεπίπεδης διακυβέρνησης. Πρακτικά, αυτό σημαίνει, ότι ο πρώτος και ο δεύτερος βαθμός αυτοδιοίκησης πρέπει να έχουν ουσιαστικές και αποφασιστικές αρμοδιότητες για τον χωροταξικό, αλλά και για τον αναπτυξιακό σχεδιασμό σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Πιστεύω, επίσης, ότι έχει έρθει η ώρα να δούμε το ζήτημα της φορολογικής αποκέντρωσης, στην κατεύθυνση της διασφάλισης ενός υψηλού επιπέδου οικονομικής αυτοδυναμίας και αυτοτέλειας για την αυτοδιοίκηση, συγκλίνοντας με όσα ισχύουν στις ευρωπαϊκές χώρες.
Για παράδειγμα, η Ελλάδα είναι στις τελευταίες θέσεις μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ό, τι αφορά στο βαθμό φορολογικής αποκέντρωσης, που διασφαλίζει την οικονομική αυτονομία και αυτοτέλεια της αυτοδιοίκησης. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι στο 12,64%, ενώ στην Ελλάδα καταγράφεται το χαμηλότερο ποσοστό, η αυτοδιοίκηση έχει το 2,94% των εσόδων του κράτους
Ερ: Θέμα δεύτερο, «η πορεία της κτηματογράφησης στη χώρα και η καταγραφή και αντιμετώπιση προβλημάτων που υπάρχουν». Θέμα το οποίο ακούω χρόνια, αλλά… Σε ποιο σημείο βρίσκεται και ποια προβλήματα που θα ωφελήσουν τις τοπικές κοινωνίες θα επιλύσει;
Μ.Κ.: Τα τέσσερα τελευταία χρόνια υπάρχει σημαντική πρόοδος στο έργο της κτηματογράφησης. Πέρυσι περίπου τέτοια εποχή βρισκόμασταν στο 39% της κτηματογράφησης, φέτος έχουμε ήδη φτάσει στο 60% ενώ στο τέλος του 2025 θα έχουμε φτάσει το 100%. Θέλουμε να παρακολουθείται η πρόοδος και η εξέλιξη αυτής της διαδικασίας για να έχουμε εικόνα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο σχεδιασμός αποσκοπεί στο να γίνονται μέσα από το Κτηματολόγιο όλες οι συναλλαγές για τα ακίνητα και να διευκολύνεται ο πολίτης. Μάλιστα, σύντομα, θα τεθεί σε λειτουργία και μια νέα ψηφιακή εφαρμογή (12n.ktimatologio.gr) για υποβολή πράξεων και αιτήσεων πιστοποιητικών σε περιοχές κτηματολογικού κανονισμού Δωδεκανήσου, από συμβολαιογράφους, πολίτες ή δικηγόρους. Παράλληλα, θέλουμε να ελέγχουμε και να έχουμε ενημέρωση για την πορεία ψηφιοποίησης του υλικού που υπήρχε στα υποθηκοφυλακεία.
Ερ: Θέμα τρίτο, «η συμβολή του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων στην Περιφερειακή Ανάπτυξη». Όπως σημειώνετε, «εφόσον η αξιοποίησή του θα γίνει με κατεύθυνση τις υποδομές, την ενέργεια την υγεία, την παιδεία και την ψηφιακή ανάπτυξη, θα πρέπει να δούμε το αποτύπωμά του στην Περιφερειακή Ανάπτυξη και τη συμβολή του στις ελληνικές περιφέρειες». Επειδή εμάς όλα αυτά τα θέματα, όπως πολύ καλά γνωρίζετε, μας «καίνε», πόσο αισιόδοξος είστε ότι, στην Κω π.χ. θα λιγοστέψουν τα κοντέινερς και θα χτιστούν σχολεία; Και βέβαια, σε ποιο βάθος χρόνου;
Μ.Κ.: Για πρώτη φορά η Ελλάδα έχει ένα τόσο μεγάλο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων που το 2025 θα φτάσει τα 14,1 δισεκατομμύρια ευρώ.
Συνολικά θα έχουμε ένα πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων που θα υπερβεί τα 42 δις ευρώ αυτή την τριετία. Σε αυτό περιλαμβάνονται τα κονδύλια του ταμείου ανάκαμψης και κοινοτικοί πόροι μέσω του ΕΣΠΑ, παράλληλα με εγχώρια κρατική χρηματοδότηση. Πρέπει να αξιοποιηθούν αυτοί οι πόροι αλλά και να υπάρξει μόχλευση και άλλων κεφαλαίων για να στηριχθεί ο στόχος της ισόρροπης και πολυκεντρικής περιφερειακής ανάπτυξης.
Όπως είχα επισημάνει και στην ομιλία μου για τον κρατικό προϋπολογισμό, η αξιοποίηση των πόρων του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων επικεντρώνεται σε τομείς όπως το περιβάλλον, οι μεταφορές, η ανταγωνιστικότητα, η ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού, η κοινωνική συνοχή, η ενέργεια, ο ψηφιακός μετασχηματισμός, η αυτοδιοίκηση, αλλά και η αντιμετώπιση των επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών. Παράλληλα, μέσα από το αναπτυξιακό πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων που ενισχύεται και με πόρους του ταμείου ανάκαμψης χρηματοδοτούνται έργα και δράσεις για:
– τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας με παρεμβάσεις στα οδικά δίκτυα
– την αναβάθμιση και δημιουργία ενεργειακά αποδοτικών τουριστικών λιμένων
– τη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος και την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου
– την υλοποίηση προγραμμάτων κατάρτισης εργαζομένων σε κλάδους αιχμής.
Σε ό, τι αφορά στην Κω, όλα αυτά αποτελούν πεδία προς αξιοποίηση. Προτάσεις χρειάζονται, μελέτες και κυρίως ένα πνεύμα συνεργασίας και συνεννόησης σε τοπικό επίπεδο.
Ερ: Θέμα τέταρτο, «η αξιολόγηση και αποτίμηση των κινήτρων που θέσπισε το Υπουργείο Υγείας για να προσελκύσει ιατρικό προσωπικό στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, ιδιαίτερα σε νησιωτικές, ορεινές και δυσπρόσιτες περιοχές της Ελληνικής Περιφέρειας». Κύριε Κόνσολα, είναι δεδομένο ότι, τα κίνητρα δεν έχουν «δουλέψει» για το νησί μας, όπως εκτιμώ και για άλλες περιοχές της χώρας μας. Εσείς τι προτείνετε και πόσο αισιόδοξος είστε ότι, η συζήτηση που θα κάνετε θα αποδώσει;
Μ.Κ.: Το υπουργείο Παιδείας θέσπισε κάποια κίνητρα. Οφείλουμε να δούμε τα αποτελέσματα με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας, να τα αξιολογήσουμε ή και να προτείνουμε τη διεύρυνση αυτών των κινήτρων. Θα δούμε την εικόνα, θα αποτιμήσουμε τα στοιχεία και στη συνέχεια θα μπορούν να κατατεθούν και νέες προτάσεις για να διευρυνθούν αυτά τα κίνητρα για να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα. Είναι γνωστό ότι έχω προτείνει μια συγκεκριμένη δέσμη κινήτρων, ειδικά για τους γιατρούς που θα υπηρετούν στα νησιά, η οποία περιλαμβάνει:
– Τον επανυπολογισμό του επιδόματος αγόνου που πρέπει να γίνει με βάση τους σημερινούς μισθούς και όχι του παρελθόντος. Το συγκεκριμένο επίδομα σήμερα είναι πολύ χαμηλό. Θα μπορούσαν, επίσης, να λαμβάνουν και οι ειδικευμένοι γιατροί που υπηρετούν στα νησιά το ειδικό επίδομα που λαμβάνουν οι αγροτικοί γιατροί.
– Την προσαύξηση της υπηρεσίας αλλά και της μοριοδότησης των γιατρών που υπηρετούν σε νησιά και δυσπρόσιτες περιοχές για τη μόνιμη πρόσληψη τους στο ΕΣΥ. Θα μπορούσαν να υπάρχουν, επίσης, βαθμολογικά κίνητρα για την εξέλιξη των γιατρών στο ΕΣΥ, με την προϋπηρεσία σε δομή δημόσιας υγείας σε νησιωτική και δυσπρόσιτη περιοχή να προσμετράται διπλή.
– Την παροχή δυνατότητας στους γιατρούς που θα υπηρετήσουν 18 μήνες σε νησιωτικές και δυσπρόσιτες περιοχές να ξεκινήσουν την ειδικότητά τους σε νοσοκομείο, εκτός επετηρίδας.
Ερ: Πέμπτο θέμα, εξίσου σοβαρό με τα προηγούμενα. «Η ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων για την απρόσκοπτη υδροδότηση των περιφερειών». Την «ορθολογική διαχείριση» των υδατικών πόρων την ακούω επί σειρά ετών αλλά φευ, έργα από κράτος, περιφέρεια και δήμο, δεν έχουν γίνει, με αποτέλεσμα να έχουμε φτάσει σε επικίνδυνο σημείο, κύρια λόγω του τουρισμού. Ποια είναι η δική σας πρόταση και πόσο δεσμευτική θα είναι έτσι ώστε άμεσα να ληφθούν μέτρα;
Μ.Κ.: Στα νησιά μας υπάρχει ήδη πρόβλημα που επιβαρύνεται και από τις κλιματικές συνθήκες. Η Επιτροπή μας θα καλέσει την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος, αλλά και ειδικούς επιστήμονες προκειμένου να συζητηθεί το ζήτημα της αντιμετώπισης της λειψυδρίας. Είναι δεδομένο ότι χρειαζόμαστε ένα εθνικό σχέδιο που πρέπει να διαμορφωθεί με βάση τις σημερινές συνθήκες και ανάγκες. Για παράδειγμα, υπάρχουν μονάδες αφαλάτωσης σε νησιά που έχουν κατασκευαστεί με δεδομένα της προηγούμενης δεκαετίας, τα οποία έχουν ανατραπεί. Υπάρχει η ανάγκη δημιουργίας νέων φραγμάτων, δικτύων και μικρών, φυσικών φραγμάτων στους χείμαρρους προκειμένου να ενισχυθεί ο υδροφόρος ορίζοντας.
Ερ: Θέμα έκτο, «η πορεία της ενεργειακής μετάβασης σε κάθε μία από τις 13 περιφέρειες αφού είναι σημαντικό να έχουμε μια πρώτη καταγραφή και αποτίμηση αυτής της πορείας σε κάθε μία από τις 13 περιφέρειες της χώρας και κατά πόσο έχουν αξιοποιηθεί ανανεώσιμες πηγές στην παραγωγή ενέργειας». Με δεδομένο ότι υπάρχουν διαφόρων ειδών ανανεώσιμες πηγές για την παραγωγή ενέργειας, για κάποιες από τις οποίες υπάρχουν αντιδράσεις, όπως λ.χ. αιολικά πάρκα, γεωθερμία, για την δική μας περιφέρεια ποια είναι η πρότασή σας;
Μ.Κ.: Δεν χρειάζονται ούτε φοβικά σύνδρομα, ούτε αφορισμοί. Η επιστημονική γνώση για την αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά και η ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος δεν είναι ασύμβατες έννοιες. Σε ό, τι αφορά στο ζήτημα της ενεργειακής μετάβασης των νησιών, διανοίγονται νέες προοπτικές μετά την εξαγγελία του πρωθυπουργού για τη δημιουργία ενός νέου ειδικού ταμείου για την απεξάρτηση των ελληνικών νησιών από τα ορυκτά καύσιμα και την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, προκειμένου να καλύπτονται οι ενεργειακές τους ανάγκες. Οι πόροι αυτού του ταμείου, που εκτιμώνται σε 1,6 δις ευρώ, θα διατεθούν για έργα και δράσεις που σχετίζονται με τη διασύνδεση των νησιών με το ηπειρωτικό δίκτυο, την αποθήκευση ενέργειας, αλλά και για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όπως και για την κατασκευή δεξαμενών νερού πολλαπλών χρήσεων.
Τονίζω, επίσης, κάτι εξίσου σημαντικό: το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εντάξει τα νησιά του Αιγαίου στις περιφέρειες που θα υποστηριχθούν από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης ενώ η ένταξη της πρωτοβουλίας GrecoIslands του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας στα εδαφικά σχέδια δίνει τη δυνατότητα στα μικρά νησιά να αναπτύξουν τον οικολογικό τουρισμό και την κυκλική οικονομία.
Ενδεικτικά, μπορούν να χρηματοδοτηθούν:
- Επιχειρηματικές προτάσεις στα νησιά με σημείο αναφοράς την καινοτομία, την μείωση του ενεργειακού κόστους στις τουριστικές εγκαταστάσεις με την υιοθέτηση πράσινων μορφών ενέργειας αλλά και την ενίσχυση του αγροτοδιατροφικού τομέα.
- Υβριδικοί σταθμοί παραγωγής ενέργειας, να στηριχθεί η κυκλική γεωργία, να αναπτυχθούν νέες ψηφιακές υποδομές.
- Υποδομές ηλεκτροκίνησης, ποδηλατόδρομοι αλλά και έργα αφαλάτωσης και διαχείρισης αποβλήτων με ΑΠΕ.
Υπενθυμίζω, επίσης, ότι υλοποιείται ένα έργο για το οποίο, προσωπικά, έδωσα μεγάλη μάχη τα προηγούμενα χρόνια. Πρόκειται για το μεγάλο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Δωδεκανήσου με το ηπειρωτικό δίκτυο, συνολικού κόστους 2 δις ευρώ που θα έχει ολοκληρωθεί το 2029. Το έργο περιλαμβάνει τη διασύνδεση σε Υψηλή Τάση των νησιών Κω, Ρόδου και Καρπάθου και μέσω αυτών με διασυνδέσεις Μέσης Τάσης τα νησιά Κάσος, Χάλκη, Κάλυμνος, Ψέριμος, Τέλενδος, Νίσυρος, Τήλος, Λέρος, Λειψοί, Γυαλί, Πάτμος, Αρκιοί, Μαράθι και Σύμη.
Ερ: Και ερχόμαστε στο τελευταίο θέμα που θα συζητήσετε και αφορά στην «αξιοποίηση των ακινήτων που διαχειρίζεται το Υπερταμείο στην Ελληνική Περιφέρεια». Στην Κω, όπως πολύ καλά γνωρίζετε, υπάρχει θέμα. Στο χαρτοφυλάκιό του το Υπερταμείο έχει ακίνητη περιουσία και στο νησί μας, την οποία διεκδικούμε.
Για παράδειγμα, τα 70 στρέμματα πέριξ του ναυτικού ομίλου, τα οποία «κουρεύτηκαν»…, όπως και το κτίριο που φιλοξενούσε την 80 ΑΔΤΕ. Τι γνωρίζετε μέχρι στιγμής;
Μ.Κ.: Όλοι έχουμε ένα προβληματισμό για αυτό το ζήτημα. Γνωρίζετε ότι έχω αναδείξει καθυστερήσεις στην αξιοποίηση ακινήτων του δημοσίου στα Δωδεκάνησα. Πιστεύω ότι από τη στιγμή που δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική λύση ή πρόταση αξιοποίησης ακινήτων του δημοσίου που έχουν παραδοθεί στη φθορά του χρόνου, θα πρέπει να εξετάζονται άλλες εναλλακτικές λύσεις και συγκεκριμένα οι προτάσεις της αυτοδιοίκησης και τοπικών φορέων. Ο στόχος αυτής της πρωτοβουλίας μου στην Επιτροπή Περιφερειών είναι να έχουμε για πρώτη φορά στοιχεία για τα δημόσια ακίνητα στα Δωδεκάνησα, για τα οποία το Υπερταμείο ή οι θυγατρικές του, προχώρησαν ή πρόκειται να προχωρήσουν σε διαγωνισμούς για την πώληση ή την μακροχρόνια εκμίσθωσή τους και ενημέρωση για τα έσοδα που έχουν προκύψει από αυτά. Αλλά και να δούμε για ποια ακίνητα δεν υπάρχει σχεδιασμός ή ενδιαφέρον προκειμένου να αξιοποιηθούν για κοινωφελείς σκοπούς.
Ερ: Καταλήγοντας, πόσο αισιόδοξος είστε ότι αυτά τα θέματα δεν θα μείνουν σε επίπεδο συζήτησης ή διαπιστώσεων, «για να ‘χουμε να λέμε», σε θεωρητικό δηλαδή επίπεδο, όπως συχνά – δυστυχώς – συμβαίνει, αλλά θα προχωρήσουν μετεξελισσόμενα σε έργα;
Μ.Κ.: Κάθε διεκδίκηση ή κάθε προσπάθεια λύσης ενός προβλήματος χρειάζεται συγκροτημένη μεθοδολογία και τεκμηρίωση. Με αυτό τον τρόπο, υλοποιείται το μεγάλο έργο της διασύνδεσης των νησιών με το ηπειρωτικό δίκτυο που διασφαλίζει την απρόσκοπτη υδροδότηση των νησιών. Σε ό, τι με αφορά, έχω αποδείξει πιστεύω ότι λειτουργώ πάντα συγκροτημένα και με σοβαρότητα. Επιμένω και διεκδικώ.
Ερ: Κύριε Κόνσολα, υπάρχουν σειρά ζητημάτων για τα οποία θέλω να συζητήσουμε. Ευελπιστώ να τα πούμε «ενώπιος ενωπίω» την επόμενη φορά που θα έρθετε στο νησί μας.
Μ.Κ.: Με μεγάλη μου χαρά, κα. Αυγούλη. Γνωρίζετε ότι ποτέ δεν κρύβομαι στα δύσκολα.
ΠΗΓΗ: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΤΑΘΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
