Βλεμματική επαφή. Γιατί είναι τόσο σημαντική στην επικοινωνία;

Αμαλία Ανδρουλάκη

       Όταν μιλάμε με κάποιον δεν χρησιμοποιούμε μόνο την γλώσσα για να επικοινωνήσουμε. Χρησιμοποιούμε επίσης μέσα από την γλώσσα του σώματος, μέσα από χειρονομίες, μέσα από εκφράσεις του προσώπου και τέλος μέσα από την βλεμματική επαφή. Βλεμματική επαφή με απλά λόγια είναι όταν κοιτάζουμε τον άλλο στα μάτια όταν του μιλάμε.

        Γιατί όμως η βλεμματική επαφή είναι τόσο σημαντική και κρίσιμη ιδιαίτερα στην ανάπτυξη του λόγου και της επικοινωνίας του παιδιού; Πολύ συχνά για να εντοπίσουμε που έχει στραμμένη την προσοχή κάποιος αρκεί μόνο να παρακολουθήσουμε το βλέμμα του. Το να παρακολουθούμε λοιπόν το βλέμμα κάποιου μας βοηθάει να ακολουθήσουμε και την συζήτηση. Αυτό βοηθάει πολύ περισσότερα τα μικρά παιδιά όπου αν ακολουθούν το βλέμμα μας, και στρέφουν την προσοχή τους όπου είναι και η δική μας τότε μπορούν να ακολουθήσουν πολύ καλύτερα την συζήτηση μας και να κατανοήσουν περισσότερο τι τους λέμε. Επιπλέον όταν κοιτάζουμε τον άλλο κατά τη διάρκεια της συζήτησης του δείχνουμε ότι πραγματικά μας ενδιαφέρει αυτό που μας λέει. Επιπλέον η σωστή βλεμματική επαφή βοηθάει πολύ και την άρθρωση ενός παιδιού. Ένα παιδί για παράδειγμα που δυσκολεύεται να προφέρει ένα φώνημα όπως το /σ/ πρέπει απαραίτητα να μας κοιτάζει στον πρόσωπο όταν του δείχνουμε τη σωστή θέση άρθρωσης του /σ/. Το πρώτο βήμα λοιπόν όταν δουλεύουμε την άρθρωση είναι η εγκαθίδρυση της βλεμματικής όταν βέβαια αυτή δεν συμβαίνει. 

        Είναι χαρακτηριστικό ότι πολλά παιδιά δυσκολεύονται να αποκτήσουν και να διατηρήσουν την βλεμματική επαφή με το συνομιλητή τους. Παιδιά που μπορεί να είναι ντροπαλά, να έχουν άγχος όταν βρίσκονται με άλλους ανθρώπους, όπως επίσης και παιδιά με αυτισμό, τραυλισμό και άλλες αναπτυξιακές διαταραχές δυσκολεύονται πάρα πολύ να αποκτήσουν βλεμματική επαφή. Αν το παιδί λοιπόν δυσκολεύεται να μας κοιτάζει στα μάτια και το αποφεύγει μπορούμε να το βοηθήσουμε να το κάνει.

          Όταν μιλάτε με το παιδί σας φροντίστε να είστε απέναντι του έτσι ώστε να του δώσετε την ευκαιρία να σας κοιτάζει. Φροντίστε επίσης να είστε στο επίπεδο του να μην κάθεστε για παράδειγμα κάπου ψηλά και το παιδί σας είναι κάτω γιατί αυτό δεν διευκολύνει την βλεμματική επαφή. Πολύ σημαντικό επίσης είναι να μην υπάρχει ανοιχτή τηλεόραση όταν παίζεται με το παιδί σας έτσι ώστε να μην αποσπάται η προσοχή του. Αν το παιδί σας  δυσκολεύεται στην βλεμματική επαφή προσπαθήστε να κάνετε διάφορες γκριμάτσες ή αλλάξτε τον τόνο της φωνής σας έτσι ώστε να στρέφει την προσοχή του στο πρόσωπο σας.