Σταθμούληδες Σαβ 4 Απρ 2015

Γεια σας φίλοι μου

Λίγες ημέρεςμας χωρίζουν από την γιορτή της Ανάστασης, της πιο όμορφης ανοιξιάτικης γιορτής της χριστιανοσύνης. Εμείς θα προσπαθήσουμε να μάθουμε από τη λαογραφία μας τις έννοιες των λέξεων ή των εκφράσεων που χρησιμοποιούμε αυτή την περίοδο.

 

Ανάσταση

anastasi2

Ανάσταση σημαίνει έγερση και προέρχεται από το αρχ. Ανίσταμαι που θα πει επανέρχομαι στη ζωή. Για την Ορθόδοξη Εκκλησία αποτελεί κορυφαίο γεγονός, επειδή συνιστά την επαναφορά του ανθρώπου στην προ της πτώσεως κατάσταση. Με έξαρση, ενθουσιασμό, μεγαλοπρέπεια και ευφροσύνη γιορτάζεται η εξουδετέρωση της δύναμης του Άδη και η απαρχή της αιώνιας ζωής.

Ο χαιρετισμός μεταξύ των χριστιανών για σαράντα ημέρες μετά το Πάσχα είναι «Χριστός Ανέστη» με την ανταπάντηση «Αληθώς Ανέστη», έκφραση συμμετοχής του ανθρώπου στην Ανάσταση του Χριστού, δηλαδή στην καινούργια και μεταμορφωμένη ζωή της θεϊκής δόξας και λαμπρότητας.

Οι Έλληνες ποιητές και λογοτέχνες έχουν εμπνευστεί από τη νύχτα της Ανάστασης κι έχουν υμνήσει τα τρία παραδοσιακά της στοιχεία:

Τη θρησκευτική πίστη, τη χαρά της υπαίθρου και τον ιστορικό της συμβολισμό, αφού στα πικρά χρόνια της μακραίωνης δουλείας του Έθνους, η Ανάσταση του Χριστού, έδινε κάθε χρόνο την ελπίδα για την απελευθέρωση και συμβόλιζε την απολύτρωση των Ελλήνων από το μισητό οθωμανικό ζυγό.

Στην καθημερινότητά μας εκόμα και σήμερα χρησιμοποιούμε τη λέξη «Ανάσταση!» με την έννοια της λύτρωσης.

 

Λαμπρή

anastasi5

Η λέξη Λαμπρή εκλαμβάνεται ως ουσιαστικό, είναι όμως το θηλυκό του επιθέτου λαμπρός κατά παράλειψη του ημέρα (λαμπρή ημέρα, η γεμάτη λάμψη και ακτινοβολία).

Ο ελληνικός λαός ονόμασε το Πάσχα «Λαμπρή». Έτσι το ξέρει στην κουβέντα του, έτσι το τραγουδά στα τραγούδια του, έτσι το δίδαξε η ελληνική εκκλησία από τα πρώτα ακόμη χρόνια της ιστορίας της: «Εορτή και πανήγυρις λαμπρά!».

Στην πασχαλιάτικη υμνογραφία, τη γεμάτη από νικητήρια άσματα και θούρια εορταστικά, τα «λαμπρυνθώμεν» και τα «λαμπροφόρος» ακούγονται σαν τελετουργικές επιταγές. Ανακατεύονται στην εκκλησία με το φως των λαμπάδων «όπου κρατούν οι χριστιανοί στο χέρι», ανακατεύονται με τα γιορτινά ντυσίματα των πιστών, με το χαρούμενο βλέμμα τους, με το ελπιδοφόρο μήνυμα του «Χριστός Ανέστη» και πρωτοσυνθέτουν μέσα στο ναό την ελληνική Λαμπρή! Αλλά η Λαμπρή συνεχίζεται και έξω στην ύπαιθρο, στον αέρα της θάλασσας και του βουνού, στη φύση που ξυπνά από τη νάρκη του χειμώνα και λαμπροφορεί.

 

Πάσχα

anastasi4

Το Πάσχα είναι η μεγαλύτερη γιορτή του χριστιανισμού. «Εορτών εορτή και πανήγυρις εστί πανηγύρεων» λέει το τροπάριο.

Προέρχεται από το εβραϊκό Πάσχα, που και αυτό έχει τις ρίζες του στην αρχαία Αίγυπτο. Με το «Πισάχ», λέξη που σημαίνει διάβαση, οι Αιγύπτιοι γιόρταζαν τη διάβαση του ήλιου από τον ισημερινό (εαρινή ισημερία), τη στιγμή δηλαδή του χρόνου που η ημέρα αρχίζει να γίνεται μεγαλύτερη από τη νύχτα, που το φως έχει νικήσει το σκοτάδι. Μαζί της γιόρταζαν λοιπόν και τον ερχομό της άνοιξης.

Οι Εβραίοι υιοθέτησαν τη γιορτή αυτή με την ονομασία «Πεσάχ» (διάβαση – υπέρβααση) σε ανάμνηση της Εξόδου τους, της απελευθέρωσης τους από τους Αιγυπτίους και της διάβασης της Ερυθράς θάλασσας. Παράλληλα όμως τη γιόρταζαν και για να χαιρετίζουν το τέλος του χειμώνα και την αρχή της άνοιξης.

Μετά το θάνατο του Ιησού παρέλαβε την εορτή και ο Χριστιανισμός, ενώ το συμβολισμό του Πάσχα ως ανάμνηση του θανάτου και της Ανάστασης του Ιησού, καθιέρωσε για πρώτη φορά ο Απόστολος Παύλος. Η Α’ Οικουμενική σύνοδος το 325 μ.Χ. όρισε να γιορτάζεται το χριστιανικό Πάσχα την πρώτη Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο της εαρινής ισημερίας.

 

Κατασκευή: Διακοσμητικά: Η κότα και η πασχαλίτσα

KATASKEUI

Υλικά: Χαρτί κανσόν, πούπουλα, μαρκαδόρος, κόλλα.

Κόβουμε κανσόν χαρτί και κάνουμε χωνάκια. Κόβουμε τα κεφάλια της κοτούλας και της πασχαλίτσας και τα κολλάμε στο πάνω μέρος από τα χωνάκια.

Σχηματίζουμε τα χαρακτηριστικά τους με μαρκαδόρους.

Διακοσμούμε το σώμα της κοτούλας με πούπουλα και της πασχαλίτσας με πουά μαύρα από κανσόν χαρτί

 

Συνταγή: Νηστίσιμες αγκινάρες γεμιστές με ρύζι

Sintagi Aginares gemistes2

Υλικά    

-8 αγκινάρες
-6 κρεμμυδάκια λεπτά φρέσκα ψιλοκομμένα
-1½ φλιτζάνι ρύζι καρολίνα
-1 ματσάκι άνηθο, ψιλοκομμένο
-1/2 φλιτζάνι φύλλα δυόσμου φρέσκου, ψιλοκομμένα
-2 ντομάτες ώριμες τριμμένες
-2 σκελίδες σκόρδο ψιλοκομμένο
-1 λεμόνι (τον χυμό)
-1 φλιτζάνι ελαιόλαδο
-αλάτι, πιπέρι

Καθαρίζουμε τις αγκινάρες και κόβουμε τα εξωτερικά σκληρά φύλλα και τα κοτσάνια, ώστε η βάση τους να είναι ίσια και με κουταλάκι αφαιρούμε το εσωτερικό χνούδι, δημιουργώντας κοίλωμα για τη γέμιση. Τις βυθίζουμε σε μπολ με νερό, αλάτι και τον χυμό ενός λεμονιού. Ζεσταίνουμε σε μεγάλο τηγάνι μερικές κουταλιές από το ελαιόλαδο και σοτάρουμε τα κρεμμύδια για 2 λεπτά. Προσθέτουμε το σκόρδο και το ρύζι, ανακατεύουμε για 2 λεπτά και ρίχνουμε την ντομάτα, τα μυρωδικά, αλάτι-πιπέρι και ανακατεύουμε ξανά. Αποσύρουμε από τη φωτιά και τοποθετούμε τις αγκινάρες σε φαρδιά, ρηχή κατσαρόλα και τις γεμίζουμε με το ρύζι. Τις ραντίζουμε με το υπόλοιπο λάδι και προσθέτουμε στην κατσαρόλα νερό μέχρι, περίπου, το ύψος τους. Σκεπάζουμε την κατσαρόλα και αφήνουμε να μαγειρευτούν μέχρι να μαλακώσουν και να μείνουν με το λάδι τους.

Zogas_dimitris