Ο επίτιμος πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων και CEO της Sani/Ikos Group, Ανδρέας Ανδρεάδης, σε πρόσφατη ανάρτησή του στο Twitter έκανε λόγο για 50.000 κενές θέσεις εργασίας, παρότι οι αμοιβές είναι σημαντικά υψηλότερες από τις κλαδικές συμβάσεις, επισημαίνοντας ότι οι ελλείψεις απειλούν τον ποιοτικό τουρισμό, όπως αναφέρει ρεπορτάζ της Μαίρης Λαμπαδίτη στην «Ημερησία».

Έλλειψη προσωπικού

«Δεν υπάρχουν σεφ ή μάγειρες ούτε για δείγμα», αναφέρει επιχειρηματίας που αναγκάστηκε φέτος να προσλάβει σεφ από το εξωτερικό. «Ένας μάγειρας για να φθάσει σε ικανοποιητικό επίπεδο χρειάζεται δύο χρόνια σπουδές και άλλα δύο-τρία προϋπηρεσία. Η χώρα δεν διαθέτει αρκετά τέτοια στελέχη για να καλύψει τις ραγδαία αυξανόμενες ανάγκες του τουρισμού της».

Το πρόβλημα εμφανίστηκε πέρυσι το καλοκαίρι, μετά τη μακρά περίοδο που παρέμεινε κλειστός ο κλάδος εξαιτίας της πανδημίας. Υπενθυμίζουμε ότι το 2020 λειτούργησε μόνο το 60% των ξενοδοχείων.

Φέτος το πρόβλημα διογκώθηκε και αν δεν ληφθούν μέτρα, όπως εκτιμούν παράγοντες του τουρισμού, του χρόνου θα είναι ακόμα οξύτερο.

Η συντριπτική πλειονότητα των μεγάλων εγχώριων ομίλων αναζητεί προσωπικό για την κάλυψη θέσεων σε όλη την Ελλάδα, με το μεγαλύτερο πρόβλημα να εντοπίζεται στους πιο δημοφιλείς προορισμούς όπου οι ελλείψεις σε προσωπικό για τη σεζόν του 2021 άγγιξαν ακόμη και το 30%.

Όπως ανέφερε πρόσφατα ο υπουργός Τουρισμού Βασίλης Κικίλιας, «πέρυσι μας έλειψαν 50.000 θέσεις εργασίας που δεν καλύφθηκαν από την εγχώρια αγορά». Μάλιστα προανήγγειλε σχέδιο για την απασχόληση Ουκρανών υπηκόων που θα καλύψουν τις κενές θέσεις στα ελληνικά ξενοδοχεία.

Έχει αλλάξει η ανθρωπογεωγραφία

Το σίγουρο είναι η τουριστική βιομηχανία «ταρακουνήθηκε» με αποτέλεσμα να αλλάξει η ανθρωπογεωγραφία των εποχικών που κάθε χρόνο τέτοια εποχή έφευγαν για «σεζόν». Αυτό δεν συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Φταίει η πανδημία που οδήγησε τους εποχικούς εργαζόμενους στον τουρισμό σε αλλαγή επαγγελματικής πλεύσης; Φταίνε τα εξοντωτικά ωράρια, χωρίς ρεπό, που πληρώνονται με χαμηλούς μισθούς; Φταίνε οι κακές συνθήκες διαβίωσης και η έλλειψη κινήτρων; Κάθε αιτία έχει το δικό της μερίδιο ευθύνης.

«Πολλοί εποχικοί εργαζόμενοι έφυγαν στο εξωτερικό, όπου οι μισθοί είναι καλύτεροι και χιλιάδες άλλοι βρήκαν δουλειά σε άλλους κλάδους της οικονομίας σε δουλειές 12μηνης λειτουργίας», επισημαίνει ο Γιώργος Χότζογλου, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Επισιτισμού-Τουρισμού. «Προσωπικά γνωρίζω πολλούς που δουλεύουν με 8μηνες συμβάσεις σε δήμους. Από σεφ έγιναν κηπουροί. Πολλοί έγιναν ντελιβεράδες, καθώς ο κλάδος έχει ανάπτυξη. Δεν μπορεί να αμείβονται με 700-800 ευρώ εξειδικευμένοι εργαζόμενοι με προϋπηρεσία και δύο-τρεις γλώσσες. Δουλεύουν εξοντωτικά ωράρια, πάνω από 12 ώρες, για 30 ημέρες χωρίς ρεπό. Όλο και περισσότεροι γυρίζουν την πλάτη στον τουρισμό, προτιμώντας να μοιράζουν φυλλάδια παρά να δουλεύουν σε ρυθμούς γαλέρας».

«Στο Ηράκλειο, οι κενές θέσεις εργασίας φθάνουν τις 3.000», τονίζει ο πρόεδρος των ξενοδοχοϋπαλλήλων Ν. Ηρακλείου Νίκος Κοκκολάκης. «Γνωρίζω πολλούς εργαζόμενους στον τουρισμό που στράφηκαν στον κατασκευαστικό κλάδο ο οποίος βρίσκεται σε άνθιση προκειμένου να ζήσουν τις οικογένειές τους. Υπάρχει μεγάλο ποσοστό ανασφάλιστης ή υποδηλωμένης εργασίας στον τουρισμό. Πήγαμε αυτές τις ημέρες σε ξενοδοχεία που άνοιξαν με τους επιθεωρητές του ΣΕΠΕ. Σε ένα συγκεκριμένο ξενοδοχείο εντοπίστηκαν εννέα ανασφάλιστοι που πηδούσαν από τα παράθυρα, όπως τους είχαν δασκαλέψει».

Ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης θα μπορούσε εύλογα να λύσει το πρόβλημα των κενών θέσεων. Για να προσελκύσουν οι επιχειρήσεις προσωπικό πρέπει να δώσουν υψηλότερους μισθούς και να εξασφαλίσουν καλύτερες συνθήκες εργασίας.

Μάλιστα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε πρόσφατη ομιλία του στη Βουλή αναφέρθηκε στο πρόβλημα τονίζοντας: «Η απάντησή μου σε εργοδότες, που μας λένε πως δεν βρίσκουμε να προσλάβουμε, είναι πως η αύξηση του μισθού είναι ο καλύτερος τρόπος για να προσελκύσετε εργαζόμενους στις επιχειρήσεις σας».

Καταγγελίες εναντίον εργοδοτών

Δεν είναι λίγοι όμως και οι εργοδότες που στηλιτεύουν τους «κακούς» συναδέλφους τους οι οποίοι προσφέρουν «στέγη» χειρότερη από τρώγλη, αποφάγια για τροφή και συμπεριφέρονται βάναυσα στο προσωπικό.

Σύμφωνα με τις καταγγελίες που έχει καταγράψει η Ομοσπονδία Επισιτισμού - Τουρισμού:

• Μερίδα εργοδοτών δεν εφαρμόζει την κλαδική σύμβαση που προβλέπει μισθούς από 792 έως 864 ευρώ και έχει κηρυχθεί υποχρεωτική. Ένας εργαζόμενος στη Μύκονο για να κάνει καταγγελία για τη μη εφαρμογή της σύμβασης πρέπει να πάει στη Σύρο.
• Στις περισσότερες περιπτώσεις αγνοούν την κλαδική σύμβαση κλείνοντας συμφωνίες-πακέτο για τη σεζόν. Υπάρχουν συμφωνίες για σερβιτόρους που προβλέπουν τρεις ώρες δουλειά το πρωί, τρεις ώρες το μεσημέρι και τρεις ώρες το βράδυ. Οι εργαζόμενοι καταγγέλλουν ότι το σπαστό ωράριο τους εξαντλεί και η αμοιβή είναι ψίχουλα.
• Μερίδα εργοδοτών δηλώνει ψευδώς στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ ότι απασχολεί και ασφαλίζει  τον εργαζόμενο για 5ωρο, ενώ στην πραγματικότητα τον απασχολεί για 12 ώρες.

Η έλλειψη κινήτρων για το «κυνήγι» του ενσήμου από την πλευρά των εργαζομένων είναι, σύμφωνα με τους συνδικαλιστές, ο βασικός λόγος που «ανθίζουν» οι εργοδοτικές αυθαιρεσίες. Με το δεύτερο μνημόνιο το επίδομα ανεργίας των εποχικών διαρκεί τρεις μήνες, ενώ παλαιότερα ήταν τετράμηνης-πεντάμηνης διάρκειας και δινόταν αναλογικά με τις ημέρες ασφάλισης που συμπλήρωσε ο εποχικός. Τώρα το επίδομα εξασφαλίζεται με τη συμπλήρωση 100 ενσήμων. Οπότε στη συνέχεια ο εργαζόμενος δεν έχει κίνητρο για να κυνηγήσει το ένσημο.

Επιπλέον, το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας δεν έχει ακόμα «σταθεί στα πόδια» του μετά την πρόσφατη  μετατροπή του σε Ανεξάρτητη Αρχή, με αποτέλεσμα οι έλεγχοι να έχουν ατονήσει. 

Τι δείχνουν τα στοιχεία

Πάντως κενές θέσεις υπήρχαν και προ πανδημίας. Με βάση τα επίσημα στοιχεία του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος και του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ), το 2019, χρονιά-ρεκόρ του ελληνικού τουρισμού, ποσοστό 27% ή αλλιώς κοντά στις 6.000, από τις επιπλέον ζητούμενες θέσεις εργασίας στον κλάδο, ουδέποτε καλύφθηκαν.

Παράλληλα ο αριθμός των απασχολούμενων στον κλάδο στο peak της σεζόν τον Αύγουστο 2021 ήταν στις 175.741, από 186.575 που ήταν δύο χρόνια πριν, έχοντας σημειώσει πτώση κατά 5,8%.

Τα συμπεράσματα της πρόσφατης μελέτης του ΙΤΕΠ δίνουν κάποιες απαντήσεις στο ερώτημα «γιατί φυλλορροούν οι εποχικοί εργαζόμενοι;».

Ενδεικτικά αναφέρουμε:

• Ο τουρισμός (και προ πανδημίας) δεν αποτελεί ιδιαίτερα επιθυμητό τομέα απασχόλησης, ειδικά ανάμεσα σε νέους με ανταγωνιστικές σπουδές και δεξιότητες. Συχνά αποτελεί λύση ανάγκης και μια πρόσκαιρη φάση στην καριέρα του εργαζόμενου.
• Η εκπαίδευση που παρέχεται από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα δεν ανταποκρίνεται πάντα στις πραγματικές ανάγκες της αγοράς.
• Η εποχική λειτουργία της πλειονότητας των ξενοδοχείων καθιστά ιδιαίτερα απαιτητική την απασχόληση στον κλάδο, ενώ η διασπορά των ξενοδοχείων στους νησιωτικούς προορισμούς της χώρας, μακριά από τα μεγάλα αστικά κέντρα, την κατατάσσει χαμηλά στις προτεραιότητες των εργαζομένων.

Μία ακόμη διαπίστωση από τα τμήματα ανθρωπίνου δυναμικού των μεγάλων μονάδων είναι ότι η απασχόληση στον ξενοδοχειακό κλάδο εξακολουθεί -και αυτό παρά τη μεγάλη συμβολή του τουρισμού στο ΑΕΠ- να έχει χαμηλή κοινωνική αποδοχή, καθώς δεν φαίνεται να έχει ξεπεραστεί το σύνδρομο «γκαρσόνια της Ευρώπης», όπως προκύπτει από την έρευνα του ΙΤΕΠ.

Σημείωση:

Τα μέτρα για πλήρωση των κενών θέσεων εργασίας με ανέργους που αποφασίστηκαν σε σύσκεψη με τη συμμετοχή Χατζηδάκη, Κικίλια και ΣΕΤΕ

Τουρισμός: Μέτρα για πλήρωση των κενών θέσεων εργασίας με ανέργους

Τι αποφασίστηκε σε σύσκεψη με τη συμμετοχή Χατζηδάκη, Κικίλια και ΣΕΤΕ

Δέσμη πρωτοβουλιών για την άμβλυνση του προβλήματος της έλλειψης εργαζόμενων στον τομέα του τουρισμούκαι την διασφάλιση της τήρησης της εργατικής νομοθεσίας στον ευρύτερο χώρο των τουριστικών υπηρεσιών, σε σχέση τόσο με τις συνθήκες εργασίας όσο και με τις αμοιβές, αποφασίστηκαν σε σύσκεψη την Τρίτη, 10/5/2022, στην οποία συμμετείχαν οι υπουργοί Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστής Χατζηδάκης, Τουρισμού Βασίλης Κικίλιας, μέλη της ηγεσίας των δύο υπουργείων, και εκπρόσωποι του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, αναφέρει ανακοίνωση που εκδόθηκε από τα Γραφεία Τύπου των Υπουργείων Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και Τουρισμού.

 Οι στόχοι

Στόχος, ενόψει της θερινής περιόδου είναι η κάλυψη των αναγκών των επιχειρήσεων, η επιστροφή στην αγορά εργασίας για ανέργουςπου είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ), αλλά και η διασφάλιση της ποιότητας του τουριστικού προϊόντος και κατ’ επέκταση της εικόνας της χώρας στη διεθνή αγορά.

 Τα μέτρα

Στην σύσκεψη αποφασίστηκαν τα εξής:

1. Οι τουριστικές επιχειρήσεις θα υποβάλουν μέχρι τις 31 Μαΐου τις κενές θέσεις και σχετικές ειδικότητες στην πλατφόρμα της ΔΥΠΑ. Κατόπιν οι εργασιακοί σύμβουλοι της ΔΥΠΑ θα υποδείξουν τους ανέργους που πληρούν τις σχετικές προϋποθέσεις στις επιχειρήσεις, για την κάλυψη των θέσεων μέχρι τις 15 Ιουνίου. Ήδη ο ΣΕΤΕ απέστειλε στα μέλη του οδηγίες για την υποβολή θέσεων στην πλατφόρμα της ΔΥΠΑ. Στόχος είναι να διασυνδεθούν άμεσα όσοι αναζητούν εργασία στον τουριστικό τομέα με τις αντίστοιχες επιχειρήσεις που αναζητούν προσωπικό.

2. Θα προγραμματιστούν κλαδικές ημέρες καριέρας και άλλες συναφείς εκδηλώσεις σύζευξης για τον τουρισμό. Παράλληλα, η Μονάδα Εξυπηρέτησης Μεσαίων και Μεγάλων Επιχειρήσεων (ΜΕΜΜΕ) της ΔΥΠΑ θα παρέχει απευθείας υπηρεσίες εύρεσης και προεπιλογής προσωπικού σε επιχειρήσεις με 50 και άνω υπαλλήλους, μέσω του πανελλαδικού δικτύου των 117 Κέντρων Προώθησης Απασχόλησης (ΚΠΑ2) της ΔΥΠΑ και θα υπάρξει στοχευμένη συνεργασία των κατά τόπους υπηρεσιών της ΔΥΠΑ με τις τοπικές τουριστικές ενώσεις και επιχειρήσεις.

3. Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί από το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, το ΣΕΠΕξεκινά άμεσα στοχευμένους ελέγχους στους τουριστικούς προορισμούς. Οι έλεγχοι δεν αφορούν μόνο τα ξενοδοχεία αλλά και την εστίαση και συνολικά τους κλάδους που εντάσσονται στις τουριστικές υπηρεσίες. Στόχος είναι η διασφάλιση της τήρησης της νομοθεσίας σε ό,τι αφορά την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, την αδήλωτη και υποδηλωμένη εργασία, τις αμοιβές και το χρόνο εργασίας.

4. Σε ό,τι αφορά ειδικότερα το θέμα των αμοιβών, επισημαίνεται ότι η Συλλογική Σύμβαση Εργασίας για τους εργαζόμενους στα ξενοδοχεία η οποία ισχύει ως το τέλος του 2022, με απόφαση του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστή Χατζηδάκη έχει κηρυχθεί υποχρεωτική για όλους τους εργοδότες και εργαζόμενους του κλάδου. Η κυβέρνηση ενθαρρύνει εργαζόμενους και εργοδότες σε όλους τους κλάδους που σχετίζονται με την παροχή τουριστικών υπηρεσιών, να προχωρήσουν σε αντίστοιχες Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας και, με βάση τη σύσταση του πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη προς την εργοδοτική πλευρά, να αυξηθούν οι αμοιβές των εργαζομένων που δεν καλύπτονται από την πρόσφατη αύξηση του κατώτατου μισθού ή από εν ισχύι Συλλογικές Συμβάσεις, έτσι ώστε να καλυφθούν οι αυξημένες ανάγκες της παρούσας συγκυρίας χωρίς να παραγνωρίζεται φυσικά η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.

Από την πλευρά της κυβέρνησης εκδηλώθηκε η πρόθεση, να πραγματοποιηθούν αντίστοιχες συσκέψεις με τους εκπροσώπους τόσο του κλάδου της εστίασης όσο και των εργαζόμενων στις επιχειρήσεις του τουριστικού τομέα.

«Σημαντικές προοπτικές απασχόλησης»

«Οι προσδοκίες αναφορικά με την τουριστική κίνηση το φετινό καλοκαίρι δημιουργούν σημαντικές προοπτικές απασχόλησης για χιλιάδες ανέργους που είναι εγγεγραμμένοι στα μητρώα της ΔΥΠΑ, σε θέσεις που αντιστοιχούν στα προσόντα, τις γνώσεις και τις ικανότητές τους», δήλωσε σχετικά ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστής Χατζηδάκης.

«Η κυβέρνηση θα προχωρήσει γρήγορα και συντεταγμένα, σε συνεργασία με τους φορείς της αγοράς στη λήψη όλων των απαιτούμενων μέτρων προκειμένου οι άνεργοι να βρουν δουλειά, οι επιχειρήσεις να καλύψουν τις ανάγκες τους, διατηρώντας ταυτόχρονα το ελληνικό τουριστικό προϊόν ανταγωνιστικό. Ελπίζουμε ότι η συνεργασία μεταξύ ΔΥΠΑ και ΣΕΤΕ θα οδηγήσει σε θετικά αποτελέσματα. Παράλληλα, είμαστε αποφασισμένοι να προχωρήσουμε στους ελέγχους για την τήρηση της νομοθεσίας μέσω του ΣΕΠΕ, όχι μόνο για να γίνουν σεβαστά τα δικαιώματα των εργαζομένων αλλά και για να προφυλαχθεί η εικόνα του ελληνικού τουρισμού», πρόσθεσε.

«Σεβασμός στους εργαζόμενους»

«Η κάλυψη των αναγκών των τουριστικών επιχειρήσεων σε εργατικό δυναμικό με σεβασμό στα δικαιώματα των εργαζόμενων και τήρηση της νομοθεσίας, αποτελεί προτεραιότητα σε μια χρονιά με πολύ θετικά μηνύματα για τον ελληνικό τουρισμό, αποτέλεσμα σκληρής προετοιμασίας και στοχευμένων ενεργειών», δήλωσε από την πλευρά του ο υπουργός Τουρισμού Βασίλης Κικίλιας. «Η πλειονότητα των επιχειρήσεων του κλάδου σέβεται τη νομοθεσία, τους εργαζόμενους και τους τουρίστες. Το σχέδιο για την κάλυψη των κενών θέσεων εργασίας στις τουριστικές επιχειρήσεις, από ανέργους εγγεγραμμένους στην ΔΥΠΑ θα προχωρήσει άμεσα», πρόσθεσε.

Στη σύσκεψη υπό τους δύο υπουργούς μετείχαν: η γενική γραμματέας Εργασιακών Σχέσεων Άννα Στρατινάκη, η γενική γραμματέας Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης Ολυμπία Αναστασοπούλου, ο Διοικητής της ΔΥΠΑ Σπύρος Πρωτοψάλτης, η προϊσταμένη της γενικής διεύθυνσης Τουριστικής Πολιτικής Παναγιώτα Διονυσοπούλου και από τον ΣΕΤΕ ο Πρόεδρος Γιάννης Ρέτσος, οι αντιπρόεδροι Γρηγόρης Τάσιος, Ευτύχιος Βασιλάκης, Λύσανδρος Τσιλίδης, ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας Γιάννης Παράσχης, η Γενική Διευθύντρια Μαρία Γάτσου και ο Γενικός Διευθυντής του ΙΝΣΕΤΕ Ηλίας Κικίλιας.

πηγη: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΤΑΘΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ