- «Σήμα κινδύνου» για την Κω: Κορεσμός, υπερτουρισμός και κοινωνικές ανισότητες στο επίκεντρο της διημερίδας
- Χαμηλή βαθμολογία στη βιωσιμότητα του νησιού από φορείς και πολίτες – Ζήτησαν αλλαγή του τουριστικού μοντέλου
- Υγεία, στερεά απόβλητα, διαχείριση του νερού και στρεβλώσεις στην αγορά εργασίας στις βασικές ανησυχίες των πολιτών
Με σημαντική συμμετοχή φορέων και πολιτών πραγματοποιήθηκε το περασμένο Σαββατοκύριακο, 29 και 30 Μαρτίου 2025, η διημερίδα που οργάνωσε το «κίνημα πολιτών Βιώσιμη Κως» στο ΧΑΝΙ με τίτλο «WhatNext? Η επόμενη μέρα για την Κω» και θέμα «Τι ανάπτυξη έχουμε; Τι ανάπτυξη θέλουμε;».
Η πρώτη μέρα της διημερίδας πραγματοποιήθηκε με την συμμετοχή περίπου 50 εκπροσώπων παραγωγικών, πολιτιστικών και πολιτικών φορέων.
Τον συντονισμό πραγματοποίησε η κα. Κατερίνα Παπαγιαννάκη, Ερευνήτρια ΕΛΕ Β' στο Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης, στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και Μέλος της Βιώσιμης Κω.
Το κύριο σκέλος της εκδήλωσης ανέλαβαν:
- Ο Ιωάννης Σπιλάνης, ομότιμος Καθηγητής του Τμήματος Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Εμπειρογνώμονας Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού σε θέματα Βιώσιμου Τουρισμού.
- Η Αναστασία Ψάλτη, Πολιτικός Μηχανικός, Μέλος συντονιστικού του «Δικτύου για τις Βιώσιμες Κυκλάδες».
Σύντομο χαιρετισμό στην έναρξη απηύθυνε ο Δήμαρχος Κω, Θεοδόσης Νικηταράς, ο οποίος τόνισε την σημαντικότητα του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου, η εκπόνηση του οποίου είναι σε εξέλιξη, αλλά και της μελέτης Φέρουσας Ικανότητας που έχει ανακοινώσει ο Δήμος ότι πρόκειται να υλοποιήσει.
Στη συνέχεια, τον λόγο έλαβε η Έπαρχος Ντίνα Σβύνου, η οποία μίλησε για το έργο της Περιφέρειας στον τομέα του τουρισμού και της βιώσιμης ανάπτυξης.
Το πρόγραμμα της ημέρας ξεκίνησε με την παρουσίαση του ομότιμου Καθηγητή του Τμήματος Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου, και εμπειρογνώμονα του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού σε θέματα βιώσιμου τουρισμού, κ. Ιωάννη Σπιλάνη, ο οποίος ανέλυσε τη μεθοδολογία της εκδήλωσης.
Οι συμμετέχοντες, χρησιμοποιώντας έξυπνες συσκευές (κινητά τηλέφωνα και τάμπλετ), απάντησαν σε δύο ερωτηματολόγια: ένα για την παρούσα κατάσταση και ένα για τον μελλοντικό σχεδιασμό, με τις απαντήσεις να προβάλλονται αυτόματα μέσω προτζέκτορα, ώστε να ακολουθήσει σχολιασμός.
Οι απαντήσεις ανέδειξαν πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία για το νησί και τον τρόπο με τον οποίο οι φορείς αξιολογούν την κατάσταση.
Για παράδειγμα, στην ερώτηση: «Θεωρείτε ότι υπάρχει υπερτουρισμός (δηλαδή μείωση της ικανοποίησης των επισκεπτών και της ποιότητας ζωής των ντόπιων) στο νησί σας;»:
• Το 86% των παρευρισκόμενων απάντησε είτε «Συμφωνώ απόλυτα» είτε «Συμφωνώ αρκετά».
• Μόνο το 7% διαφώνησε, ενώ το υπόλοιπο 7% παρέμεινε ουδέτερο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Έπαρχος (η οποία δήλωσε ότι εκπροσωπεί και το Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων ως πρόεδρος), καθώς και ο εκπρόσωπος του Επιμελητηρίου, κ. Σαράντης Δημήτρης, εξέφρασαν την διαφωνία τους στο ενδεχόμενο ύπαρξης υπερτουρισμού στην Κω.
Γενικότερα, οι φορείς με τις απαντήσεις τους έδειξαν ότι, στην πλειοψηφία τους, θεωρούν το νησί κορεσμένο ως προς τη φέρουσα ικανότητά του. Ανησυχούν κυρίως για τις ελλείψεις στον τομέα της υγείας, την υπερεξάρτηση από το ισχύον τουριστικό μοντέλο, τις δυσκολίες στις μεταφορές και στην διαχείριση των στερεών αποβλήτων.
Παράλληλα, απέδωσαν στην τουριστική ανάπτυξη και άλλα προβλήματα, όπως η διαθεσιμότητα νερού, η περιβαλλοντική ρύπανση και το κυκλοφοριακό, ενώ βαθμολόγησαν τη βιωσιμότητα του νησιού σε χαμηλό επίπεδο.
Όσον αφορά τους στόχους τους, στις πρώτες θέσεις των προτεραιοτήτων ήταν:
- Η βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων.
- Η διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος.
- Ο περιορισμός της δημιουργίας νέων τουριστικών μονάδων.
Τη δεύτερη ημέρα, η διαδικασία με τα ερωτηματολόγια επαναλήφθηκε με περίπου 100 συμμετέχοντες πολίτες του νησιού.
Τα αποτελέσματα ήταν παρόμοια με την πρώτη ημέρα, ωστόσο οι τοποθετήσεις των πολιτών ήταν ακόμη πιο αυστηρές όσον αφορά τον υπερτουρισμό και τη βιωσιμότητα του νησιού.
Επιπλέον, οι πολίτες ανέδειξαν έντονα τα προβλήματα της αγοράς εργασίας, εστιάζοντας στην έλλειψη ποιοτικών θέσεων εργασίας και στις χαμηλές αμοιβές.
Εκφράστηκε επίσης ανησυχία για τη διεύρυνση των οικονομικών ανισοτήτων στο νησί, καθώς και για τη συγκέντρωση των τουριστικών εσόδων σε λίγους επιχειρηματίες, με ταυτόχρονη διαρροή κεφαλαίων εκτός Κω.
Σύμφωνα με την ομάδα της «Βιώσιμης Κω», το ερωτηματολόγιο θα εμπλουτιστεί περαιτέρω και θα διαμοιραστεί σε όσο το δυνατόν περισσότερους κατοίκους του νησιού, ώστε να συγκεντρωθεί μεγαλύτερος αριθμός απαντήσεων.
Αφού αναλυθούν οι απαντήσεις, τα συμπεράσματα θα μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά τόσο στον σχεδιασμό του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου όσο και στη γενικότερη στρατηγική για το μέλλον της Κω.
Τέλος, ο εκπρόσωπος του ΤΕΕ, κ. Χρυσουλάκης Γιώργος, υπενθύμισε ότι η πλατφόρμα διαβούλευσης για το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο παραμένει ανοιχτή στη διεύθυνση https://polsxedia.ypen.gov.gr, τονίζοντας τη σημασία της κατάθεσης προτάσεων από όλους τους φορείς και τους πολίτες του νησιού.
Να σημειώσουμε ότι, το παρών έδωσαν, ο δήμαρχος Κω Θεοδόσης Νικηταράς, η έπαρχος Κω Νισύρου Ντίνα Σβυνου, οι Αντιδήμαρχοι Γεωργία Κασσιώτη και Κατερίνα Χατζηθωμά, ο Επικεφαλής της Δύναμης Αλλαγής Ηλίας Σιφάκης, η δημοτική σύμβουλος Βάσω Πη, ο π. Βουλευτής Δωδεκανήσου Ηλίας Καματερός, η περιφερειακή σύμβουλος Διονυσία Κασσιώτη, η δημοτική σύμβουλος Σέβη Βλάχου, ο Πρόεδρος της ΔΕΥΑΚ Κώστας Ζαχαρός, ο Δημήτρης Σαράντης από το Επιμελητήριο, ο Γιώργος Χρυσουλάκης από το ΤΕΕ, ο πρόεδρος των αγροτών, ο πρόεδρος των κτηνοτρόφων, η κα Τσαμπουνιάρη (επιχείρηση ανακύκλωσης), ο Γιώργος Σεγραίδος από ΣΕΠΕ ΚΩ, ο Μηνάς Χατζηαντωνίου από την Φαιναρέτη κ.ά.
Ρεπορτάζ: Χρήστος Μπάρδας
