Η ελευθερία σας

είναι στις σόλες των τρύπιων παπουτσιών μου[…]

αυτά τα παπούτσια

ποτέ δεν ξεκουράζονται και ούτε

βιάζονται

όταν εγώ καθαρίσω από εδώ

θα τα φορέσει ο Παύλος, η Μυρτώ

φοράμε το ίδιο νούμερο

δε λυώνουν όσες πρόκες και αν ρίχνετε

στο δρόμο.

                                    Κατερίνα Γώγου

            Ο  νέος κορονοϊός που εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην πόλη Γιουχάν στην Κίνα έχει αλλάξει τη ζωή και την καθημερινότητά μας ριζικά. Η βιολογική του υπόσταση και η διάδοσή του είναι μια πραγματικότητα και εξελίσσεται με δραματικές διαστάσεις στη χώρα μας και σχεδόν σε όλο τον κόσμο.

            Η πανδημία έφερε τα περισσότερα κρατικά συστήματα αντιμέτωπα με τις συνέπειες της μακροχρόνιας παραμέλησής τους. Στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες, για την αντιμετώπιση του ιού η κυβέρνηση επιβάλλει μέτρα  «προστασίας» όπως η μάσκα, το κλείσιμο των καταστημάτων, των σχολείων, η τηλεργασία και η απαγόρευση της κυκλοφορίας χωρίς την παραμικρή προσπάθεια για στελέχωση των νοσοκομείων, δημιουργία μονάδων ΜΕΘ και ενός σχεδιασμού με γνώμονα την πρόληψη, την φροντίδα και την στήριξη των μη εχόντων. Οι οικονομικοί πόροι εξαντλήθηκαν σε πολυδάπανα σποτάκια, στο λάδωμα των ΜΜΕ και των ιδιωτικών κλινικών, ενώ αστρονομικά ποσά δόθηκαν σε φαρμακοβιομηχανίες που προθυμοποιήθηκαν να συμμετάσχουν στον αγώνα παραγωγής του εμβολίου μόνο μετά τη μαζική εξάπλωση του ιού, υπολογίζοντας το προσδοκώμενο κέρδος και επιδιώκοντας να ξεπλύνουν το όνομά τους από τα σκάνδαλα. Εδώ φαίνεται πως στις λεγόμενες «υγειονομικές κρίσεις» το ζήτημα των πολιτικών ηγετών δεν είναι να διασώσουν τους πληθυσμούς τους από τις πανδημίες, αλλά να μην κατηγορηθούν ότι τους εγκατέλειψαν, να μην φανεί ότι δεν μπορούν να εγγυηθούν την Τάξη. Οι ηγεσίες και οι «Ειδικοί» αναλαμβάνουν τη διαχείριση της υγιειονομικής κρίσης, με γνώμονα την αντοχή των συστημάτων υγείας και όχι στο πλαίσιο της αξίας της ανθρώπινης ζωής και της προσπάθειας διάσωσής της.

            Στην κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η εκτελεστική εξουσία υπαγορεύει νόμους και αναγκαστικά μέτρα που δεν έχουν επικυρωθεί άμεσα από τα Κοινοβούλια. Στον εργασιακό τομέα, στη χώρα μας, εισάγεται στο Δημόσιο ο «ατομικός μισθός», μέσω ενός bonus που θα εξαρτάται από τις διαθέσεις του κάθε Διοικητή ή Υπουργού και το οποίο θα προστίθεται στον βασικό μισθό ανάλογα με την θέση από την οποία υπηρετεί ο υπάλληλος και από την συμμετοχή του σε διαδικασίες ατομικής Αξιολόγησης (!). Επίσης, το νέο νομοσχέδιο στα εργασιακά προστατεύει αποκλειστικά τα συμφέροντα των μεγάλων επιχειρήσεων και των πολυεθνικών και μεταξύ άλλων: κατοχυρώνει στους εργοδότες το δικαίωμα να αποζημιώνουν την εργασία με ρεπό και να διαχειρίζονται τον προσωπικό-εκτός ωραρίου- χρόνο των εργαζομένων όποτε τους χρειάζεται, προβλέπει 12 ώρες την εβδομάδα υπερωρίες, καθιστά προσβάσιμη από τους εργοδότες την πλατφόρμα ΕΡΓΑΝΗ, στην οποία δεν προαπαιτείται η οργάνωση σε 8ωρες βάρδιες, αφού ο εργοδότης, για να καλύπτει τις ανάγκες του, μπορεί να δηλώνει τον χρόνο εργασίας για τον οποίο χρειάζεται τον κάθε εργαζόμενο.

            Είναι προφανές ότι η αντιμετώπιση της πανδημίας μετατρέπεται όλο και περισσότερο σε ζήτημα πειθάρχησης. Η κυβέρνηση, για να προφυλάξει τα κέρδη των εργοδοτών, αποδυναμώνει κάθε μέσο προστασίας των εργαζομένων: την απεργία, τις συνελεύσεις, τις διαδηλώσεις. Με την ποινικοποίηση των διαδηλώσεων που έφερε η κυβέρνηση στο νέο συνδικαλιστικό νόμο, κανείς δε θα σηκώσει κεφάλι. Με ηλεκτρονική ψηφοφορία και ονομαστική συμμετοχή θα λαμβάνεται η απόφαση για απεργία, χωρίς τη γενική συνέλευση των εργαζομένων, την ανταλλαγή απόψεων και τη ζύμωση των ιδεών. Οι απεργοσπάστες θα μπορούν να καταψηφίζουν την πρόταση χωρίς ιδρώτα και με την προστασία της εργοδοσίας. Παράλληλα, ορίζεται προσωπικό ασφαλείας κατά τη διάρκεια της απεργίας, ώστε να προστατευτεί η επιχείρηση από την απεργιακή κινητοποίηση και ετοιμάζεται η νομιμοποίηση της - μέχρι σήμερα παράνομης- ανταπεργίας των εργοδοτών.

            Η ίδια κυβέρνηση, με θράσος και μέσα στις συνθήκες εγκλεισμού, καταθέτει για διαβούλευση πολυνομοσχέδιο και για την Παιδεία, το οποίο περιλαμβάνει σαρωτικές αλλαγές. Συρρικνώνει το Δημόσιο Δωρεάν Σχολείο, μειώνει τις κρατικές δαπάνες για τη Δημόσια Εκπαίδευση κι επιβάλλει πλαίσιο σκληρού ανταγωνισμού. Το πολυνομοσχέδιο γυρίζει το Σχολείο χρόνια πίσω, με την αύξηση αριθμού μαθητών ανά τμήμα και του αριθμού των εξεταζόμενων μαθημάτων, τη θεσμοθέτηση ξανά των πολυήμερων αποβολών σε μαθητές και την επαναφορά της διαγωγής! Το κράτος αποποιείται την ευθύνη για τη δημόσια παροχή εκπαίδευσης και παραχωρεί σε εταιρείες την εκπαιδευτική διαδικασία. Κατοχυρώνεται νομοθετικά η Τηλεκπαίδευση και η ύλη προχωρά μέσα από την οθόνη και μόνο για όσους διαθέτουν τα τεχνικά μέσα.  Η εκπαιδευτική εργασία τυποποιείται με ανούσια ποσοτικά κριτήρια και υπόκειται σε κεντρικό έλεγχο και αξιολόγηση τόσο από το Υπουργείο, που παρακολουθεί πάντοτε τα δεδομένα χρήσης της πλατφόρμας, όσο και από τον ιδιώτη πάροχο της πλατφόρμας. Σχολεία, εκπαιδευτικοί και μαθητές κατηγοριοποιούνται μέσω της αξιολόγησης, με ιδιωτικό-οικονομικά κριτήρια. Μέσα σε αυτό το κλίμα, ο εκπαιδευτικός καλείται να γίνει ο παιδονόμος που θα συνετίσει μαθητές και γονείς με το «καλό» ή με ποινές. Αυτή είναι η εκπαίδευση του φόβου, της καταστολής και των εισαγγελέων για όποιον αντιδρά, που ενισχύεται με άλλο αντιδραστικό νομοσχέδιο, με τίτλο «Δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις και άλλες διατάξεις», με το οποίο οι μηχανισμοί καταστολής μπορούν επίσημα να σηκώνουν τα χέρια τους σε μαθητές κι εκπαιδευτικούς για τη συμμετοχή τους σε καταλήψεις και διαδηλώσεις.

            Κι όσο η κυβέρνηση και τα αφεντικά περνούν μέτρα που στοχεύουν στην καταστρατήγηση των ελευθεριών και των συλλογικών κεκτημένων, υπάρχουν και οι άνθρωποι που δεν έχουν κανένα δικαίωμα, αφού δεν νοούνται καν ως πολίτες. Είναι οι μετανάστες στα κλειστά κέντρα, οι φυλακισμένοι, οι έγκλειστοι στα ψυχιατρεία, οι τοξικοεξαρτημένοι, οι Ρομά στους καταυλισμούς, οι άστεγοι στους δρόμους, που δεν έχουν να «μείνουν σπίτι» και των οποίων οι συνθήκες καθημερινότητας επιδεινώνονται ραγδαία με την επιβολή καραντίνας. Πολιτικές συρρίκνωσης των ελευθεριών έχουν ήδη δοκιμασθεί και εφαρμοστεί με επιτυχία στους αιτούντες άσυλο. Πρόσφυγες και μετανάστες βρίσκονται υπό το καθεστώς της καραντίνας από τον Μάρτιο, επιβάλλοντάς τους να παίρνουν εξοδόχαρτα, για να μπορέσουν να μετακινηθούν για συγκεκριμένους λόγους, καθιστώντας την επιτακτική ανάγκη περιορισμού σε κανονικότητα. Τα μέτρα που ανακοινώνονται μέχρι τώρα για την κατάσταση στις φυλακές δε, είναι περισσότερο κατασταλτικού χαρακτήρα, παρά υγειονομικά. Ο τρόπος που επιλέγεται να «θωρακιστούν» οι φυλακές της χώρας ενάντια στον κορονοϊό είναι η κυριολεκτική θωράκιση των μέσα, ώστε η επικοινωνία τους με τον έξω κόσμο να είναι πρακτικά αδύνατη. Με την απαγόρευση ακόμη και του επισκεπτηρίου, οι κρατούμενοι απομονώνονται από τους οικείους τους, ενώ όλες οι δια ζώσης εκπαιδευτικές και θεραπευτικές δραστηριότητες αναβάλλονται. Οι κοινωνικές αυτές ομάδες οδηγούνται στην πλήρη απομόνωση και στοχοποίηση, ως πιθανοί φορείς του ιού a priori και σαφώς μολυσματικοί, σε αντιπαράθεση με τους τουρίστες, οι οποίοι ήταν καλοδεχούμενοι κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών. Εγκλωβισμένοι σε άκρως ακατάλληλους χώρους, χωρίς την άμεση πρόσβαση σε πλήρη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, χωρίς τη δυνατότητα νοσηλείας σε Μ.Ε.Θ, χωρίς τη δυνατότητα διαβίωσης σε αξιοπρεπείς συνθήκες, χωρίς να μπορούν να ακολουθήσουν το περίφημο «μένουμε σπίτι, μένουμε ασφαλείς» της κυβέρνησης και στην πλήρη αφάνεια, καθώς δεν εξυπηρετεί τους σκοπούς των δελτίων των 8, μετατρέπονται για ακόμα μια φορά σε θύματα των πολιτικών σκοπιμοτήτων, με ακραίο παράδειγμα το μέτρο που πέρασε στην Ιταλία με το πρόσχημα του κορωνοϊού, με το οποίο επιτρέπεται να σκοτώσεις αμέσως και ατιμώρητα 13 ή 14 άοπλους κρατούμενους!

            Το καλοκαίρι πέρασε - η Κως και άλλα νησιά δέχτηκαν από τα μεγαλύτερα ποσοστά τουριστών χωρίς καμία απολύτως πρόβλεψη σε μια ενδεχόμενη έξαρση  του ιού μες στο καλοκαίρι, με ένα διάχυτο συναίσθημα από όλους «να μην σου τύχει» και «θαύμα» όλο το καλοκαίρι δεν είχαμε ούτε ένα  κρούσμα - ο κορονοϊός θα φύγει αλλά τα κατασταλτικά μέτρα σε όλους τους παραπάνω τομείς έχουν μόνιμο χαρακτήρα και οι μηχανισμοί κοινωνικού ελέγχου θα μείνουν. Με τις τακτικές επιτήρησης, εκπειθάρχησης, καταστολής και αντιεξέγερσης, το διακύβευμα δεν μοιάζει να είναι καν η διατήρηση της τάξης τόσο όσο ακριβώς η ποιοτική και ποσοτική αναβάθμιση της ίδιας της καταστολής, η διάχυση του φόβου στους πολίτες, οι κάθε είδους περιφράξεις, η διαστολή του ορισμού του εγκλήματος, η περιθωριοποίηση και ποινική αντιμετώπιση, ένα δηλαδή μόνιμο «καθεστώς εξαίρεσης», η καταγραφή και παρακολούθηση του εκάστοτε «εσωτερικού εχθρού». Το καθεστώς κηρύσσει μια κατάσταση μόνιμης έκτακτης ανάγκης που διαχέει τον φόβο, θέτει τις κοινωνίες σε κατάσταση διαρκούς συναγερμού, κυβερνά με έκτακτα διατάγματα, τρέφεται και αναπαράγεται από κάθε είδους «κρίσεις», τις οποίες διαχειρίζεται προς όφελός του, αναδεικνύοντας την ανάγκη του μεγάλου προστάτη. Πρόκειται για  ένα σύστημα διακυβέρνησης που συνδυάζει την ουσία του ολοκληρωτισμού με τις διαδικασίες της δημοκρατικής διαχείρισης και τα προσχήματά της.

            Μέσα σε συνθήκες ασφυξίας, αυτό που μένει είναι να πάρουμε τη ζωή μας στα χέρια μας. Να συνεχίσουμε να περπατάμε στους δρόμους και να ανοίξουμε δρόμους ελευθερίας μέσα από τη συλλογικότητα. Να βγούμε δυνατότερες και δυνατότεροι από αυτό. Για να σωθούμε από την πανδημία, το πιο αποτελεσματικό εμβόλιο που έχουμε στα χέρια μας είναι οι αγώνες μας.