Ο «Όμιλος» προχωρά στη δημιουργία δυο λεσχών προβληματισμού, μια στην πόλη και μία στην Αντιμάχεια, ενώ ανακοινώθηκε ότι θα συμβάλει στο έργο της εκκλησίας για την υλοποίηση στέγης ηλικιωμένων.
- Κώστας Μποτόπουλος: «Η κοινωνία έχει αιτήματα, έχει ζωντάνια και έχει ρόλο να παίξει»
- Κώστας Καΐσερλης: «Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ο εφησυχασμός της κοινωνίας μας - Θεοδόση πες αλήθεια στην κοινωνία»
- Ντίνος Παπανικολάου: «Εάν δεν ενεργοποιηθεί η κοινωνία δεν πρόκειται να πάμε μπροστά»
- Θεοδόσης Νικηταράς: «Είμαστε υπό κηδεμονία στις λογικές και στις κατευθύνσεις του κεντρικού κράτους»
- Βασίλης Χατζηγιακουμής: «Ο μεγάλος ασθενής είναι το κράτος»
- Παναγιώτης Αβρίθης: «Η αφύπνιση έχει να κάνει με την έλλειψη πολιτικής στην Ευρώπη»
- Δημήτρης Χασαπλαδάκης: «Τι θεωρούμε ηγέτη στην Ελλάδα;»
Η πρώτη δημόσια συζήτηση του «Ομίλου για την Δημοκρατία και την Αυτοδιοίκηση» με θέμα, «Συστήματα Διακυβέρνησης στην χώρα μας, αιτίες, αποτελέσματα, αποχή των πολιτών και αναγκαίες αλλαγές» πραγματοποιήθηκε την Κυριακή, 29/9/2025 στο «Χάνι», με προσκεκλημένο τον συνταγματολόγο Κώστα Μποτόπουλο. Παρόντες και οι τέσσερις πρώην δήμαρχοι του νησιού μας, Κώστας Καΐσερλης, Μιλτιάδης Φάκκος, Βασίλης Χατζηγιακουμής, Ντίνος Παπανικολάου, καθώς και οι Μιχάλης Βογιατζής και Νίκος Ματζώνας, που αποτελούν το διοικητικό συμβούλιο του «Ομίλου», αλλά και ο δήμαρχος Κω Θεοδόσης Νικηταράς, ο πρώην βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Ηλίας Καματερός, ο μητροπολίτης Κω- Νισύρου Ναθαναήλ, κ.ά. Να σημειώσουμε πως ο έτερος προσκεκλημένος πολιτικός επιστήμονας Λευτέρης Κουσούλης δεν κατέστη δυνατόν να παραβρεθεί λόγω προβλήματος υγείας.
Κατά γενική ομολογία, η συζήτηση, η οποία διήρκεσε περίπου 2,5 ώρες, κρίνεται πολύ ενδιαφέρουσα, μιας και αποτελεί μια πρώτη προσπάθεια διαλόγου με τους πολίτες σε ένα θέμα υψίστης σημασίας, όπως είναι η συμμετοχική διαδικασία, η οποία δυστυχώς αναζητείται.
Δυστυχώς όμως, η συμμετοχή – κύρια νέων συμπολιτών μας - δεν ήταν η αναμενόμενη, παρά το ότι το θέμα αφορούσε και το παρόν αλλά και το μέλλον τους. Ίσως στην πορεία αυτό να αλλάξει, αφού ο «Όμιλος» είναι αποφασισμένος να συνεχίσει την προσπάθειά του όχι μόνο με συζητήσεις και καλεσμένους πολιτικούς και επιστήμονες, αλλά και με τη δημιουργία δυο λεσχών προβληματισμού, μια στην πόλη και μία στην Αντιμάχεια, καλώντας για πολλοστή φορά τους πολίτες του νησιού, ιδίως τους νέους επιχειρηματίες και μη, να συμμετάσχουν σε αυτό το εγχείρημα με τις παρατηρήσεις και τις προστάσεις τους.
Ο «Σ» παρουσιάζει τις τοποθετήσεις – απόψεις των ομιλητών της συζήτησης προκειμένου αυτές να συζητηθούν, να προβληματίσουν, να εμπλουτιστούν και να κριθούν, αποτελώντας ταυτόχρονα και «υλικό» για τους… ιστορικούς του μέλλοντος, διότι τα γραπτά μένουν.
Κώστας Καΐσερλης: «Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ο εφησυχασμός της κοινωνίας μας»
Στην τοποθέτησή του ο πρόεδρος του «Ομίλου» Κώστας Καΐσερλης, τόνισε πως, στόχος της συζήτησης ήταν, «η αναζήτηση απαντήσεων και προτάσεων ευαισθητοποίησης και κινητοποίησης της κοινωνίας μας για την συμμετοχή της στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική πορείας της».
Αναλυτικά, στη σύντομη τοποθέτησή του, ανέφερε τα εξής:
«Ποιος είναι ο Όμιλος - Οι στόχοι που θέσαμε
Υπάρχουν συμπατριώτες μας που νομίζουν ότι οι απόμαχοι της ζωής δεν πρέπει να νοιάζονται για το μέλλον της πατρίδας τους. Κάνουν λάθος γιατί αγνοούν ότι αυτή η έννοια είναι άρρηκτα συνυφασμένη και δικαιολογημένη με το μέλλον των δικών τους ανθρώπων. Ιδιαίτερα γι’ αυτούς που αφιέρωσαν ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής τους για την πρόοδο του νησιού μας αυτό το ενδιαφέρον είναι μέρος της ζωής τους και της αγάπης τους για τον τόπο τους. Είναι ένα ενδιαφέρον που περιορίζεται στην κατάθεση των εμπειριών τους, που όπως λέει ο ποιητής είναι το μυστρί για να προχωρήσουν οι νέοι στο χτίσιμο του δικού τους πλέον σπιτιού που είναι η αυριανή Κως. Αυτά μας έκαναν να ενώσουμε τις μικρές δυνάμεις μας και να δημιουργήσουμε τον Όμιλο μας.
Τι κάναμε μέχρι σήμερα
Αναλύσαμε την κατάσταση που βρίσκεται σήμερα η Κως. Προσδιορίσαμε τα κενά και τις ελλείψεις της. Καταθέσαμε απόψεις και προτείναμε λύσεις που είχαν συγκεκριμένους στόχους. Δημοσιοποιήσαμε τις απόψεις μας με σκοπό να μεταλαμπαδεύσουμε στους νεότερους τις γνώσεις και τις εμπειρίες μας για την αντιμετώπιση των δύσκολων συγκυριών της σημερινής εποχής μας, κυρίως με ιεράρχηση των δράσεων της κοινωνίας και του Δήμου μας ως του μοναδικού αυθεντικού έχοντος την ευθύνη εκπροσώπου της.
Ποιο είναι το κυριότερο συμπέρασμα του Ομίλου μας που έχουμε υποχρέωση να διερευνήσουμε. Να σταθούμε και να ρωτήσουμε γιατί. Να δώσουμε απαντήσεις.
Πιστεύουμε ότι δεν είναι οι ελλείψεις στα έργα υποδομής, ούτε οι δυσκολίες της ζωής, ούτε τα προβλήματα της καθημερινότητας, ούτε ο τουριστικός κορεσμός. Είναι ο εφησυχασμός της κοινωνίας μας και η αποχή από την συμμετοχή της στα κοινά προβλήματα μας. Είναι η αδρανοποίηση ενός τεράστιου κεφαλαίου που είναι η ανθρώπινη δύναμη δημιουργίας. Είναι η «Αποχή» που οδηγεί στον ατομικισμό και σε ζούγκλα, και για την οποία οι πολιτικοί μας και οι επιστήμονες ψάχνουν να βρουν την αιτία, ενώ αυτή είναι μπροστά μας, αλλά δεν λένε την αλήθεια. Ή την μεταθέτουν στους πολίτες.
Διαπιστώνουμε όλοι μας ότι τα τοπικά κόμματα, δηλαδή τα θεμέλια της δημοκρατίας μας είναι ανύπαρκτα. Ο Δήμος και το Επαρχείο τα κύτταρα του κράτους μας ανενεργά, χωρίς την παραμικρή δύναμη και ελευθερία δράσης και δημιουργίας. Οι παραγωγικοί και επιστημονικοί φορείς μας αδρανοποιημένοι και οι τοπικοί βουλευτές μας διαμεσολαβητές αιτημάτων και προβλημάτων στους υπουργούς.
Αυτή η κοινωνία που οι παραπάνω τοπικοί ηγέτες της δεν έχουν τα μέσα και την ευθύνη να επιλύουν τα δικά της προβλήματα, την υγεία, την εκπαίδευση, την ποιότητα της ζωής της και του περιβάλλοντος και την κοινωνική μέριμνα, ώστε η κοινωνία να κρατιέται ζωντανή, να σκέπτεται, να ευαισθητοποιείται και να κινητοποιείται για την επίλυση τους, αυτή δυστυχώς η κοινωνία για να μπορέσει να επιβιώσει εθίζεται στην τεχνητή επιβίωση της αδράνειας της αφασίας και της αναμονής προστασίας από σωτήρες. Στο ωχ αδελφέ. Στην επιβίωση του ατόμου.
Στην ουσία η κοινωνία ως κομμάτι ενός μεγάλου οργανισμού βρίσκεται στην εντατική ενός κρατικού νοσοκομείου. Σε αυτό το τεράστιο πρόβλημα που αφορά την διαφαινόμενη σήψη όχι μόνο των κυττάρων αλλά όλου του οργανισμού και του συνόλου του πολιτικού μας συστήματος ευθύνονται οι πολίτες; οι τοπικοί τους ηγέτες; ή οι πολιτικές και κομματικές ηγεσίες. Ή μήπως το πολιτικό μας σύστημα και τα συστήματα διακυβέρνησης είναι παρωχημένα και θα πρέπει να αναθεωρηθούν γενναία με στόχο την θεσμική κατοχύρωση της αποδυνάμωσης της κεντρικής συγκεντρωτικής εξουσίας και της ενίσχυσης της συμμετοχής των πολιτών και των τοπικών κοινωνιών, των Δήμων, στην επίλυση των τοπικών τους υποθέσεων. Και ποιοι είναι αυτοί που ευθύνονται ή που θα αναλάβουν να κάνουν αυτές τις αλλαγές.
Αυτοί είναι οι προβληματισμοί μας και αυτές τις απαντήσεις θα επιδιώξουμε να ερευνήσουμε και να μάθουμε αυτόν τον Χειμώνα ξεκινώντας από σήμερα έναν διάλογο με τους συμπατριώτες μας και μάλιστα με την τιμητική και ουσιώδη για μας παρουσία του φίλου της Κω κ. Κώστα Μποτόπουλου συνταγματολόγου και ενεργού πολίτη.
Σας ενημερώνουμε ότι ο Όμιλος μας αποφάσισε να συνεχίσουμε τις προσκλήσεις πολιτικών και επιστημόνων στην Κω για τον εμπλουτισμό των σκέψεων και των θέσεων μας. Αποφάσισε επίσης να δημιουργήσουμε δύο λέσχες προβληματισμού και διαλόγου στην πόλη και στην Αντιμάχεια με αποκλειστικό σκοπό τον εμπλουτισμό των γνώσεων όσων συμπατριωτών μας το επιθυμούν στα θέματα της δημοκρατίας και της αυτοδιοίκησης. Και σας καλούμε να δείξετε ενδιαφέρον, ιδίως τους νέους επιχειρηματίες μας, ώστε να προγραμματίσουμε μαζί σας τις λεπτομέρειες της οργάνωσης.
Και τελευταίο αποφασίσαμε να συμβάλουμε και να προωθήσουμε πιλοτικά ένα μεγαλόπνοο και υπεραναγκαίο έργο της εκκλησίας μας, προωθώντας μαζί της στην πράξη και στην κοινωνία μας την διερεύνηση, την υποστήριξη και την υλοποίηση της λειτουργίας σύγχρονης στέγης των ηλικιωμένων συμπατριωτών μας που ολοένα και περισσότερο θα καθίσταται η ύπαρξη και η λειτουργίας της αναγκαία τα προσεχή χρόνια».
Ντίνος Παπανικολάου, πρώην δήμαρχος Ηρακλειδών: «Εάν δεν ενεργοποιηθεί η κοινωνία δεν πρόκειται να πάμε μπροστά»
Στη συνέχεια, το λόγο πήρε ο πρώην δήμαρχος Ηρακλειδών Ντίνος Παπανικολάου.
«Το ότι σήμερα σαν τοπική κοινωνία του νησιού μας καθόμαστε και συζητάμε με ανθρώπους που έχουν διαχειριστεί πράγματα και δραστηριότητες των πρώην κοινοτήτων και του δήμου πριν σαράντα χρόνια, στην πολιτική ζωή του τόπου μας θεωρείται υγεία. Καλό είναι να υπάρχει και συνέχεια και συνέπεια, γιατί θεωρώ ότι αυτά τα δύο θέματα μας έχουν λείψει και κάποτε πρέπει να εκτιμήσουμε κι αυτά που κατακτήσαμε γιατί δυστυχώς, φτάνουμε σε ένα σημείο να τα ξεχνάμε πολύ εύκολα» είπε στην εισαγωγή του, ενώ στη συνέχεια αναφέρθηκε στις δραστηριότητες που αναπτύχθηκαν την περίοδο των πέντε κοινοτήτων, επί Κώστα Κιαπόκα, Γαληνού Φλάσκου, Νίκου Ζερβού και Κώστα Παναγιώτου, ανθρώπων που βοήθησαν στα πρώτα αυτοδιοικητικά χρόνια του νησιού.
«Η περίοδος εκείνη, ήταν για εμάς μια επανάσταση» είπε, αναφερόμενος στη συνέχεια σε συγκεκριμένα θέματα, όπως η απόφαση για τη δημιουργία της ΕΚΟΤΑ, του ΧΥΤΑ, της ΑΝΕΜ, εταιρικά σχήματα με τη συμμετοχή κοινοτήτων και δήμου στο 51%, όπως επίσης το λατομείο και η ΒΙΜΕΛ. Μένοντας ιδιαίτερα στην ΕΚΟΤΑ και στην ΑΝΕΜ, ανέφερε τη συμμετοχή της κοινωνίας. «Η δυναμική της κοινωνίας, δεν ήταν δυναμική ούτε του Ν. Παπανικολάου, ούτε του Κ. Καΐσερλη, ούτε κανενός μας. Ήταν δική της» είπε χαρακτηριστικά. Προχωρώντας, αναφέρθηκε στη μαρίνα και στις υπέρμετρα μεγάλες προσπάθειες του τότε δημοτικού συμβουλίου για να πετύχει το έργο, στην κατασκευή του ΙΚΑ, στην επέκταση του νοσοκομείου, στην κατασκευή του επαρχιακού δρόμου, «η κατάσταση του οποίου σήμερα θα ήταν πολύ χειρότερη εάν τότε δεν έμπαινε ο δήμος σε αυτό το κομμάτι. Καταφέραμε τότε να συμμετάσχει η κοινωνία χωρίς να γίνει καμία απαλλοτρίωση». Δεν παρέλειψε να αναφερθεί στα Συμβούλια Περιοχής μέσω των οποίων «δόθηκαν τεράστιες λύσεις στα σκουπίδια, στην καθαριότητα, στις παραλίες με την αγορά μηχανημάτων», όπως επίσης στον Αναπτυξιακό Σύνδεσμο όπου ξεπέρασαν τις όποιες διαφωνίες προκειμένου να παραχθεί έργο. «Αυτά όλα όσα είπαμε, ας αποτελέσουν μια σύνθεση κάποιων πραγμάτων ώστε να μπορέσει η κοινωνία μας να τα αφουγκραστεί και να μπορέσει να λειτουργήσει» τόνισε και κατέληξε λέγοντας: «Εάν οι κυβερνήσεις δεν καταλάβουν κάποια στιγμή ότι πρέπει να απελευθερώσουν τους δήμους και στη συνέχεια οι τοπικοί άρχοντες να μπορέσουν να ενεργοποιήσουν την κοινωνία τους, δεν υπάρχει περίπτωση να πάμε μπροστά».
Κώστας Μποτόπουλος: «Η κοινωνία έχει αιτήματα, έχει ζωντάνια και έχει ρόλο να παίξει»
«Η βασική μας αναζήτηση είναι κατά πόσο λειτουργούν σήμερα οι θεσμοί, μέσα από τις αλλαγές και τις διακυμάνσεις που έχουν υποστεί μέσα στο χρόνο» είπε ξεκινώντας την τοποθέτησή του ο κ. Μποτόπουλος, αναρωτώμενος, όλα αυτά που ανέφερε ο κ. Παπανικολάου, γιατί δεν μπορούν να γίνουν σήμερα; Φταίνε μόνο οι θεσμοί ή υπάρχουν κι άλλα πράγματα;
Προκειμένου να γίνει κατανοητό το πώς οδηγηθήκαμε στο σήμερα, ο ομιλητής ανέλυσε τρεις βασικές «σκέψεις»: ότι, α) ο τόπος μας και οι τόποι του έχουν τεράστια δυναμική που όμως αυτή τη στιγμή είναι κλειδωμένη, β) οι θεσμοί έχουν πάρα πολύ μεγάλο ρόλο σε όλα αυτά, αλλά οι αλλαγές πρέπει να είναι ουσίας, λίγες και χρήσιμες και γ) η κοινωνία έχει ακόμα αιτήματα, έχει ζωντάνια και έχει ακόμα ρόλο να παίξει.
Ανοίγοντας την «μεγάλη εικόνα των θεσμών», οι οποίοι «έχουν ένα μερίδιο ευθύνης αρκετά σημαντικό, στο ότι κρατάνε κλειδωμένες αυτές τις μεγάλες δυνάμεις που έχουμε ως κοινωνία και ως τοπικές κοινωνίες» όπως είπε, αναφέρθηκε στο Σύνταγμα, το οποίο έχει κάποιο ρόλο, παρά το ότι άντεξε αλλαγές – αναθεωρήσεις προς όλες τις κατευθύνσεις (από τις αρχές του ’80 μέχρι το 2019, επί όλων των κυβερνήσεων). «Οι θεσμοί, ακόμα κι ο ανώτατος, το Σύνταγμα, χρειάζονται διορθώσεις, αλλά ουσιαστικές διορθώσεις, όχι μηχανιστικές» σημείωσε. Εκτιμά πως, «η κυβέρνηση προχωρά στην αναθεώρηση του Συντάγματος για κάποιο λόγο μακριά από την ουσία που ενδιαφέρει τους πολίτες και την ποιότητα ζωής τους, μόνο και μόνο για να περάσει τη μεταρρύθμιση του περίφημου άρθρου 16 και να εισαχθεί και συνταγματικά η δυνατότητα των ιδιωτικών πανεπιστημίων, αντί να δούμε το πώς είναι δυνατόν να ξαναπάρει δύναμη και την τύχη στα χέρια του το ζωντανό κομμάτι, το ζωντανό κύτταρο της ελληνικής κοινωνίας».
Ο κ. Μποτόπουλος αναφέρθηκε στο πρωθυπουργοκεντρικό σύστημα, που θέλει όλη η εξουσία να είναι μαζεμένη στα χέρια του πρωθυπουργού, χαρακτηρίζοντας το μη υγιές. Πώς μπορεί να σπάσει αυτό; αναρωτήθηκε. «Μια ιδέα που μοιράζομαι με τον Όμιλο, είναι να σπάσουμε το δεσμό ανάμεσα στους υπουργούς και στους βουλευτές. Να μην επιτρέπεται, όπως γίνεται σε πολλές άλλες χώρες του κόσμου, στους υπουργούς να είναι και βουλευτές και να μην επιτρέπεται στους βουλευτές να είναι υπουργοί, να παραιτηθούν εάν είναι υπουργοί. Αυτό θα αλλάξει τη ροή της ευθύνης και της λογοδοσίας, γιατί θα ξεκινάει από τη βουλή που θα ψηφίζει το νόμο χωρίς το “καμτσίκι” του υπουργού ο οποίος είναι και βουλευτής, γιατί τώρα αυτό γίνεται» είπε, ενώ στηλίτευσε το γεγονός πως, πολλοί βουλευτές ψηφίζουν χωρίς καν να έχουν διαβάσει τα νομοσχέδια.
Αναφερόμενος στα κόμματα, στο «οξυγόνο της δημοκρατίας, στον πυρήνα του πολιτικού συστήματος», μίλησε για εσωκομματικές διαδικασίες, αναρωτώμενος εάν ο τρόπος να εκλέγονται οι αρχηγοί από τη βάση είναι ο καλύτερος δυνατός, εάν φέρνει την άμεση δημοκρατία, όντας χωρίς ένα σταθερό εκλογικό σώμα, «που σημαίνει πρώτον, ότι, ο σύνδεσμος με τους πολίτες είναι πολύ ασθενής και δεύτερον, σταματάει εκεί. Ψηφίζουν και τέλειωσαν». «Πρέπει, λοιπόν, και τα κόμματα να ανοίξουν στο εσωτερικό τους, να συνδεθούν με τις κοινωνίες, αν οι κοινωνίες ενδιαφέρονται, αλλά τουλάχιστον ας το προσπαθήσουμε» πρόσθεσε, για να καταλήξει λέγοντας: «Το κομματικό μας σύστημα πέρασε από πάρα πολλά ζητήματα, ουσιαστικά διαλύθηκε το 2012 και, επιτρέψτε μου αυτή την αλήθεια, παραμένει διαλυμένο».
Και συνέχισε ο κ. Μποτόπουλος, αναφερόμενος στα «θεσμικά αντίβαρα» που υπάρχουν στο σύστημα μας και βρίσκονται κάτω από τα κόμματα, δηλαδή, στους θεσμούς, πέραν της αμιγούς πολιτικής, οι οποίοι ασκούν έλεγχο στην εξουσία, όπως είναι η Δικαιοσύνη που είναι η τρίτη εξουσία, ο Τύπος που είναι η τέταρτη εξουσία, η Κοινωνία των Πολιτών και οι Ανεξάρτητες Αρχές. «Αν δεν αφήσουμε τον ανεξάρτητο να είναι ανεξάρτητος, αν δεν αφήσουμε τη Δικαιοσύνη να κάνει τη δουλειά της (επαρκείς πόροι, παραδικαστικά κυκλώματα, κ.λ.π.), ο Τύπος που έχει εξαφανιστεί ο ρόλος του ως ελεγκτής της εξουσίας γιατί όταν όλη η συζήτηση στον Τύπο γίνεται μέσα από το διαδίκτυο και μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δεν είναι πολιτικός έλεγχος και πολιτική συζήτηση, χάνεται κάθε έννοια τέτοιου ελέγχου. Δεν μπορούν να παίξουν ρόλο θεσμικού αντιβάρου τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το λέει και η λέξη, για να κάνουμε παρέα. Πώς θα ασκήσεις έλεγχο στην εξουσία όταν ο ρόλος σου είναι να κάνεις παρέα, να βγεις για πάρτυ; Διαστρεβλώνουμε τους ρόλους και γι αυτό τίποτα δεν λειτουργεί σωστά».
Όσον αφορά στην Ευρώπη, επιγραμματικά να αναφέρουμε ότι, ο κ. Μποτόπουλος αναφέρθηκε στη συμμετοχή μας στην Ε.Ε. και στα λεφτά που πήρε η χώρα μας, αλλά και ότι, μας έδειξε ότι, δεν είμαστε μόνοι μας. Σημείωσε όμως πως, υπάρχουν εντός της χώρες που δεν αγαπούν την ελευθερία. «Και η Ευρώπη δυστυχώς έχει χάσει τον δυναμισμό της, ειδικά δε, στο ζήτημα της τοπικής εξουσίας όπου παίζει έναν αμφίσημο ρόλο. Δίνει πολλά λεφτά αλλά τα λεφτά αυτά θέλει να πηγαίνουν στο λεγόμενο τρίτο επίπεδο. Η Ευρώπη θέλει περιφέρειες, δεν θέλει μικρές οντότητες και η Ελλάδα είναι η χώρα των σχετικά μικρών οντοτήτων. Η χώρα μας που θέλει έμφαση στη μικρή οντότητα, τον πρώτο βαθμό αυτοδιοίκησης, δεν βρίσκει στήριξη από την Ευρώπη, γιατί η Ευρώπη πάει στην περιφέρεια, θέλει Καταλονίες, θέλει να μιλάει με Καταλονίες, δεν της κάνει το νησί, η μικρή κοινωνία, η αίσθηση του κυττάρου, ενώ για την Ελλάδα, το κύτταρο είναι ο πρώτος βαθμός.
Για το «κύτταρο», ο ομιλητής αναφέρθηκε στο άρθρο 102 του Συντάγματος το οποίο αναθεωρήθηκε το 2001, σύμφωνα με το οποίο, ο νομοθέτης υποχρεώθηκε να φτιάξει δύο βαθμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, να τους δώσει αυτοτέλεια και οικονομικούς πόρους.
Ο κ. Μποτόπουλος, αναφέρθηκε στις αρμοδιότητες που ορίζει το κράτος, ήτοι, 17.500 έχει το ίδιο το κράτος, 1.750 περίπου οι δήμοι και 500 οι περιφέρειες οι οποίες συμπεριλαμβάνουν και αυτές των δήμων, με τις περισσότερες να ανήκουν και σε δήμο και σε περιφέρεια και σε κεντρικό κράτος… Τα δε χρήματα, να οριστεί από το Σύνταγμα, οι τοπικές κοινωνίες, α΄ και β΄ βαθμού να έχουν ίδιους πόρους «ώστε να μην είναι κάθε φορά στη διακριτική ευχέρεια της εκάστοτε εξουσίας να κάνει αυτή την κατανομή».
Καταλήγοντας ο κ. Μποτόπουλος, εκτιμά πως, αυτό το ασφυκτικό κλίμα, αφήνει κάποιες δυνατότητες στον πολίτη. «Αφήνει αυτό το συνέρχεστε και συναθροίζεστε» τόνισε.
Θεοδόσης Νικηταράς: «Είμαστε υπό κηδεμονία στις λογικές και στις κατευθύνσεις του κεντρικού κράτους»
«Κατ’ αρχήν θέλω να διαφωνήσω αγαπητέ πρόεδρε, με τον όρο απόμαχοι. Απόμαχος μπορεί να είναι ένας που παραιτείται και δεν μάχεται και στα 18 του και μάχιμος μπορεί να είναι ένας και στο ύστερο της ζωής του. Άρα, λοιπόν, το γεγονός ότι, όλοι εσείς, άνθρωποι που τις δύσκολες στιγμές της αυτοδιοίκησης υπήρξατε μπροστάρηδες και πετύχατε όλα αυτά που πολύ γλαφυρά και παραστατικά περιέγραψε ο Ντίνος Παπανικολάου και που σήμερα εκφράζετε την αγωνία σας για το τι μέλλει γενέσθαι, νομίζω ότι σας νομιμοποιεί στη συνείδηση της κοινωνίας και παρά τις όποιες διαφωνίες μπορεί να έχουμε και στα δημόσια κείμενά σας αλλά και στις θέσεις σας, δεν παύει να αποζητούμε και να αναζητούμε τις δικές σας θέσεις γιατί είναι ένα κύτταρο ουσιαστικά προβληματισμού για την εξέλιξη προς το μέλλον» είπε ο δήμαρχος Κω Θεοδόσης Νικηταράς, απευθυνόμενος στον πρόεδρο του «Ομίλου» Κώστα Καΐσερλη.
Και συνέχισε: «Θα έλεγα όμως ότι, όταν θέλουμε να επιλύσουμε μια εξίσωση θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ποιες είναι οι σταθερές και ποιες είναι και οι μεταβλητές. Η μόνη σταθερά διαχρονικά από τη μεταπολίτευση και ένθεν που υπάρχει σε αυτή την εξίσωση, είναι ίσως η δημοκρατία και ας της βάλουμε και αυτής αρκετά εισαγωγικά. Όλα τα άλλα είναι μεταβλητές. Ξέρετε, ξεκίνησα την αυτοδιοικητική μου διαδρομή στα 30 μου και εγώ συνοδοιπόρος με εσάς εκείνες τις όμορφες περιόδους της αυτοδιοίκησης. Η κοινότητα Ασφενδιού, μαζί με όλες τις κοινότητες, διέθετε μόνο έναν υπομηχανικό, ο οποίος ουσιαστικά υποκαθιστούσε τις τεχνικές υπηρεσίες. Τότε κάναμε πολλά περισσότερα από ότι σήμερα που μπορεί να είμαστε υποστελεχωμένοι στις τεχνικές υπηρεσίες, έχουμε γενικότερα υπηρεσίες. Άρα, λοιπόν, η δύναμη και η ορμή της αυτοδιοίκησης τότε, που ήταν όμως μία συνέπεια της εξέλιξης της μεταπολίτευσης, είχε μια άλλη διάσταση στην καθημερινότητά της.
Θεωρώ ότι ορόσημο για αυτό που ζούμε σήμερα, είναι το 2010. Είναι ο ερχομός της οικονομικής κρίσης, είναι τα μνημόνια, είναι οι δεσμεύσεις. Εάν δεν μπορείς να κατανοήσεις σήμερα που βρίσκεται η Ελλάδα ή εν πάση περιπτώσει που θέλουν να μας παρουσιάσουν ότι βρίσκεται η Ελλάδα, τότε δεν θα καταφέρεις να επιλύσεις επιτυχώς αυτό το πρόβλημα. Καμία απολύτως σχέση, όλα όσα ίσχυαν στην αυτοδιοίκηση προ της περιόδου του μνημονίου, προ του 2010 δηλαδή, και καμία απολύτως με αυτά που σήμερα ζούμε. Ξέρετε ότι σήμερα ο προϋπολογισμός ενός δήμου πρέπει να τεθεί υπόψη του Παρατηρητηρίου και αν δεν εγκριθεί και αν δεν έχουμε υποταχθεί, γιατί είμαστε υπό κηδεμονία ουσιαστικά στις λογικές και στις κατευθύνσεις του κεντρικού κράτους δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε. Αυτά τα πράγματα, ένας άνθρωπος που υπηρέτησε τις προηγούμενες δεκαετίες, τα ακούει και λέει, μα πώς; Δυστυχώς έτσι είναι.
Αγαπητοί συνάδελφοι συνοδοιπόροι στην αυτοδιοίκηση διαχρονικά, αυτό που θα έλεγα εγώ είναι ότι θα πρέπει να υπάρξει ένας μετασχηματισμός και ο μετασχηματισμός δεν έρχεται από τα πάνω προς τα κάτω. Πηγάζει μέσα από την κοινωνία. Όταν η κοινωνία μετεξελιχθεί, μετασχηματιστεί και αποτελέσει την προωθητική δύναμη, τότε στη συνέχεια θα προκύψει ως φυσική εξέλιξη και ο μετασχηματισμός του κράτους. Δεν υπάρχει περίπτωση το κράτος σε οποιαδήποτε μορφή και αν αυτό υφίσταται, να δώσει στην τοπική αυτοδιοίκηση αυτό που αναλογεί στις τοπικές κοινωνίες εάν οι κοινωνίες δεν είναι δυνατές για να το διεκδικήσουν» είπε και κατέληξε λέγοντας: «Μπήκε ένας κεφαλικός φόρος πριν από λίγα χρόνια, ο φόρος διαμονής. Σε όλα τα ευνομούμενα κράτη, σε όλη την Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο, αυτός ο φόρος εισπράττεται, επιβάλλεται από τις τοπικές κοινωνίες, δηλαδή από τους δήμους, και εισπράττεται από αυτούς και αποτελεί πραγματικά την προωθητική τους δύναμη για να ανταποκριθούν στις αυξημένες ανάγκες στις υποδομές και να απαντήσω και στο αίτημα για ανάπτυξη. Εδώ μας ήρθε από τα πάνω, εισπράχθηκε από τα πάνω, πάει σε ένα βαρέλι χωρίς πάτο και δεν αποδίδεται τίποτα στην τοπική αυτοδιοίκηση. 30 εκ. ευρώ είναι υπολογισμένα φέτος. Μετασχηματίστηκε και αυτό, συγκεκαλυμμένα ονομάζεται τέλος ανθεκτικότητας για να μην υποστεί τη βάσανο της ακύρωσης στο Συμβούλιο Επικρατείας.
30 εκ, λοιπόν, εάν εμείς είχαμε, γιατί είναι τοπικός πλούτος και εδώ είναι το στρατηγικό ερώτημα που πρέπει να απαντήσουμε, ποια είναι η δύναμη των τοπικών κοινωνιών; Εμείς παράγουμε αυτό τον πλούτο, εμείς πρέπει να τον καρπωνόμαστε, εδώ λοιπόν αγαπητέ Κώστα θα διαφωνήσω λίγο μαζί σου ότι δεν έχουν ανάγκη τα χρήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εάν εμείς αυτόν τον πλούτο που παράγει αυτή η τοπική κοινωνία και η τοπική οικονομία, τον είχαμε διαθέσιμο, ουδεμία ανάγκη είχαμε να σκύβουμε τη μέση μας στους Ευρωπαίους.
Αυτός είναι ο πλούτος που κλέβουν, αυτός ο πλούτος πρέπει να γυρίσει ξανά σε μας, αυτός είναι ο ρόλος της κοινωνίας που διαπερνά όλα τα στρώματα της κοινωνίας, είτε στον ΣΥΡΙΖΑ ανήκει σήμερα κάποιος, είτε στο ΠΑΣΟΚ, είπε στον ευρύτερο προοδευτικό χώρο, ακόμα - ακόμα και στον χώρο της Νέας Δημοκρατίας, αλλά προβληματίζεται για τον τόπο του και την πατρίδα του. Εάν λοιπόν θέλουμε να έχουμε μέλλον, πρώτα μετασχηματίσουμε την κοινωνία και μετά πάμε το κράτος να μετασχηματιστεί διαμέσου της κοινωνίας».
Η «απάντηση» του Κ. Καΐσερλη: «Θεοδόση πες αλήθεια στην κοινωνία»
«Μου δίνει την αφορμή ο φίλος Θεοδόσης να πω κάτι που έχω την εντύπωση δίδει μια απάντηση στο γιατί η κοινωνία μας είναι εφησυχασμένη, γεγονός που το πιστεύω απόλυτα. Η τοπική ηγεσία, οφείλει να διαπιστώσει το ότι είναι σε ύπνωση αυτή η κοινωνία και να την ξυπνήσει. Και σήμερα για πρώτη φορά ακούω δημόσια τον Θεοδόση να μιλάει για την ωμή πραγματικότητα της κατάστασης που βρίσκεται η τοπική αυτοδιοίκηση, ο δήμος.
Δεν λέμε τις αλήθειες στους πολίτες. Οι πολίτες έχουν τεράστια δύναμη μέσα τους. Εάν πούμε την πραγματική αλήθεια της εικόνας της αυτοδιοίκησης και δεν φοβηθούμε τον περιφερειάρχη και δεν φοβηθούμε τον κάθε υπουργό, Θεοδόση να είσαι βέβαιος,
και το έχουμε γράψει δεκάδες φορές αλλά ίσως δεν το καταλαβαίνεις, ότι θα ήσουν
ένας πραγματικός ηγέτης αυτής της κοινωνίας. Η κοινωνία περιμένει αλήθειες.
Αλλά οι αλήθειες ξέρουμε πάρα πολύ καλά ότι πονάνε. Και εσύ υπηρετώντας το νησί μας, θεωρείς ότι πρέπει να κρύψεις κάποιες αλήθειες γιατί υπάρχει κίνδυνος να υποστείς συνέπειες. Αυτή είναι η πραγματικότητα για μένα, έτσι το έζησα όλα αυτά τα χρόνια.
Πες αλήθεια στην κοινωνία, ότι σε έχουν δέσει χειροπόδαρα, όχι μόνο εσένα, όλους τους δήμους της χώρας. Ότι ο περιφερειάρχης είναι το δεξί χέρι του πρωθυπουργού.
Ότι είναι ο δερβέναγας, είναι ο αφέντης αυτής της τοπικής κοινωνίας. Αν το πεις και αν σηκώσεις το ανάστημα, όχι το δικό σου που είναι υψηλό πιστεύω απόλυτα, αλλά της κοινωνίας, θα ανέβει η κοινωνία».
Βασίλης Χατζηγιακουμής: «Ο μεγάλος ασθενής είναι το κράτος»
«Χαίρομαι ιδιαίτερα που ο Όμιλος διοργάνωσε αυτή την ημερίδα. Όσοι από σας είστε μέλη του ομίλου, θα θυμάστε ότι στα μέσα Ιουλίου του 2023 είχα προτείνει στην πρώτη γενική συνέλευση, την διοργάνωση ημερίδας για τις προοπτικές και τις δράσεις του δήμου της Κω, η οποία είχε ψηφιστεί ομόφωνα. Αυτή θα γίνονταν το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου 2023, δηλ. πριν από περίπου να χρόνο. Όμως η ημερίδα δεν προετοιμάστηκε και δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που από τότε δεν συμμετέχω στις δραστηριότητες του ομίλου, διότι πιστεύω ότι ένας όμιλος για την δημοκρατία πρέπει πρώτα να σέβεται τις αποφάσεις των οργάνων του, είτε είναι ομόφωνες είτε παίρνονται κατά πλειοψηφία. Το αναφέρω αυτό για ένα και μόνο λόγο. Για να γίνει σαφές ότι αυτά που θα πω δεν είναι αναγκαστικά και θέσεις του «Ομίλου», αλλά καθαρά προσωπικές μου θέσεις. Είναι δημοκρατικό δικαίωμα των μελών του ομίλου να συμφωνήσουν ή να διαφωνήσουν. Σε καμιά περίπτωση δεν θέλω να αφήσω κάποια υποψία ότι προσπαθώ να «καπελώσω» τον «Όμιλο» είπε αρχικά ο πρώην δήμαρχος Δικαίου Βασίλης Χατζηγιακουμής.
Και συνέχισε: «Το θέμα της ημερίδας είναι, «το σύστημα διακυβέρνησης της χώρας, αιτίες αποχής και αλλαγές για την συμμετοχή των πολιτών». Το θέμα, από την θεώρηση των τοπικών μας εμπειριών, αναλύθηκε από τους κ.κ. Κ. Καΐσερλη και Ν. Παπανικολάου, συμφωνώ με όσα ανέφεραν και δεν χρειάζεται να επαναλάβω κάτι. Όμως η θεματολογία της σημερινής ημερίδα είναι τεράστια και μοιραία πρέπει κανείς να αναφερθεί σε κάποια μόνο από τα σχετικά θέματα. «Εκμεταλλευόμενος» την παρουσία του κ. Μποτόπουλου, θα θέσω μερικά από αυτά.
Το σύστημα διακυβέρνησης της χώρας έχει αρκετές στρεβλώσεις που πρέπει να διορθωθούν, και κάποιες αναχρονιστικές παλαιοκομματικές λειτουργίες που πρέπει να αλλάξουν. Οι στρεβλώσεις και οι λειτουργίες αυτού του είδους, αποτελούν κατά την γνώμη μερικές από τις βασικές αιτίες που οδηγούν στην αποχή των πολιτών από τα κοινά. Μετά από πενήντα χρόνια ομαλής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας έχει εμπεδωθεί εξ αιτίας αυτών στην κοινωνία, και ιδίως στις νεότερες ηλικίες, η άποψη ότι
σ’ αυτή τη χώρα είναι πολύ δύσκολο έως αδύνατον να αλλάξουν τα
πράγματα. Η άποψη αυτή επικράτησε με κύριο αίτιο το γεγονός ότι, η ζωή και οι ανάγκες των πολιτών εξελίσσονται ταχύτατα, λόγω και των νέων τεχνολογιών, ενώ το κράτος παραμένει δύσκαμπτο και εν μέρει απροσάρμοστο στις σύγχρονες απαιτήσεις. Δεν αναφέρομαι στην «διαχείριση», εδώ έχουμε αρκετές ψηφιακές εφαρμογές που μας
διευκολύνουν, αλλά κυρίως στους θεσμούς δια των οποίων πρέπει να ασκείται η διακυβέρνηση στο σύγχρονο κράτος.
Στην σημερινή ημερίδα με την ευρύτατη θεματολογία, δεν μπορούν να αναλυθούν, αλλά μόνο να περιγραφούν κάποιες από τις αλλαγές που πρέπει κατά την γνώμη μου να γίνουν. Στην λογική αυτή, και επειδή πιστεύω ότι οι γενικές και αόριστες αναφορές, «αγωνιστικές ή μη» στην γνωστή μάλιστα ξύλινη γλώσσα, είναι επίσης από τις βασικές αιτίες που οδηγούν στην αποχή των πολιτών, θα επιχειρήσω να είμαι συγκεκριμένος,
χωρίς να φιλοδοξώ να καλύψω όλη την γκάμα των σχετικών θεμάτων που είναι τεράστια.
Τα θέματα που θα θίξω θα τα αξιολογήσω στην πολιτική τους διάσταση, γιατί δεν γνωρίζω την νομική τους πλευρά και το πώς πρέπει νομικά να διατυπωθούν οι προτεινόμενες λύσεις. Οι αλλαγές πρέπει να αφορούν και στα τρία επίπεδα διοίκησης δηλαδή, κράτος – περιφέρειες - δήμους.
Ο μεγάλος ασθενής είναι το κράτος. Ο καταστατικός χάρτης της λειτουργίας του είναι το σύνταγμα. Η σημερινή βουλή είναι αναθεωρητική και το 2025 θα ανοίξει η συζήτηση για την αναθεώρηση του ισχύοντος συντάγματος. Βέβαια έγκριτοι συνταγματολόγοι, όπως ο κ. Μανιτάκης, ο κ. Αλιβιζάτος και ο εισηγητής μας κ. Μποτόπουλος, με άρθρα τους στην εφημερίδα «Τα Νέα», διατυπώνουν την άποψη ότι δεν χρειάζεται συνταγματική
αναθεώρηση. Προτάσσουν το γεγονός ότι στα 50 χρόνια δημοκρατικής λειτουργίας του πολιτεύματος, το σύνταγμα του 1975 με τις συνακόλουθες αναθεωρήσεις του, λειτούργησε καλά, και οι εναλλαγές στην εξουσία κομμάτων από όλο το ιδεολογικό φάσμα ήταν ομαλές. Ο κ. Μποτόπουλος πριν από λίγο το τεκμηρίωσε απόλυτα. Αυτό είναι πολύ σωστό και προφανώς αποδείχτηκε στην πράξη ότι τα σχετικά άρθρα δεν πρέπει να αλλάξουν.
Όμως υπάρχουν άλλα ζητήματα που πρέπει να λυθούν.
1ο ζήτημα: Η διάκριση των εξουσιών
Στο άρθρο 26 αναφέρεται πώς ασκούνται η νομοθετική, η εκτελεστική και η δικαστική εξουσία, η άσκηση των οποίων πρέπει να είναι διακριτή, δηλαδή οι ασκούντες κάποια εξ αυτών να μην παρεμβαίνουν στην άσκηση κάποιας άλλης.
Τί έχουμε ζήσει τα τελευταία 50 χρόνια;
Α) Την εκτελεστική εξουσία να παρεμβαίνει στην δικαστική, και να την εργαλειοποιεί εναντίον πολιτικών της αντιπάλων. Ο κατάλογος είναι μεγάλος, ας αναφέρουμε δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα: Η παραπομπή του Ανδρέα Παπανδρέου από την ΝΔ και την Κομουνιστική αριστερά. Η σκευωρία της Νοβάρντις την περίοδο της κυβέρνησης των
ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Θα θυμίσω απλώς την δήλωση κάποιου, τότε υπουργού παρακαλώ, που τώρα φιλοδοξεί να γίνει και πρόεδρος κόμματος: «Να βάλουμε φυλακή πέντε – έξι αντιπάλους για να πάρουμε τις εκλογές». Και στις δύο περιπτώσεις σωρεία εκπροσώπων της εκτελεστικής εξουσίας, τότε πρωθυπουργοί, αρχηγοί κομμάτων, υπουργοί κ.λπ., με
παρεμβάσεις τους, προεξοφλούσαν τις δικαστικές αποφάσεις, παραβιάζοντας το άρθρο 26, αλλά ακόμα και το τεκμήριο της αθωότητας, ενώ μερίδα λειτουργών της δικαιοσύνης είχε ευθυγραμμιστεί σε αυτή τη διαδικασία. Να θυμίσω απλώς ότι στην περίπτωση του Α. Παπανδρέου είχε διαφωνήσει καθαρά ο θεμελιωτής του συντάγματος του 1975 Κ.
Καραμανλής και ο Λεωνίδας Κύρκος.
Β) Έχουμε ζήσει την δικαστική εξουσία να παρεμβαίνει στην εκτελεστική, ασκώντας πολιτική. Χαρακτηριστικό παράδειγμα: Το άρθρο 106, παρ. 1 του συντάγματος ορίζει μεταξύ άλλων: «….το κράτος προγραμματίζει και συντονίζει την οικονομική δραστηριότητα της χώρας, επιδιώκοντας να εξασφαλίσει την οικονομική ανάπτυξη όλων των τομέων της εθνικής οικονομίας». Το πώς θα το κάνει, είναι καθαρά θέμα της εκτελεστικής εξουσίας. Στο πλαίσιο αυτό συντάσσει τον κρατικό προϋπολογισμό και προβλέπει τις δημόσιες δαπάνες. Δεν μπορεί η δικαστική εξουσία να παίρνει αποφάσεις
(συνήθως μετά από προσφυγές), οι οποίες ανατρέπουν την οικονομική πολιτική της εκάστοτε κυβέρνησης. Αν η εφαρμοζόμενη από την κυβέρνηση πολιτική, εισοδηματική ή άλλη, είναι λάθος, πρέπει να ανατραπεί με πολιτικούς και συνδικαλιστικούς αγώνες και όχι σε κλειστές δικαστικές αίθουσες. Πως θα προγραμματίσει η εκτελεστική
εξουσία «την οικονομική δραστηριότητα της χώρας» όταν με διάφορες
δικαστικές αποφάσεις επιβαρύνεται ο κρατικός προϋπολογισμός με πολλά
δισεκατομμύρια και πιθανό για αρκετά χρόνια;
Αντίστοιχες παρεμβάσεις έχουμε ζήσει στην αυτοδιοίκηση, όταν κάποιοι πάρεδροι του ελεγκτικού συνεδρίου ασκούσαν σε αποφάσεις των δημοτικών συμβουλίων ελέγχους σκοπιμότητας (αποκλειστικό δικαίωμα των δημοτικών οργάνων), αντί για ελέγχους νομιμότητας. Επομένως, στο άρθρο 26 πρέπει να προστεθούν διατάξεις-δικλείδες
ασφαλείας που να αποκλείουν τέτοιου είδους ανάμειξη των εξουσιών, που παραβιάζουν κατάφωρα την αρχή της διάκρισής τους. Βέβαια δεν εννοώ ότι πρέπει να μπουν διατάξεις ανάλογες των εκτελεστικών νόμων, διότι σωστά το σύνταγμα πρέπει να παραμείνει «πλαίσιο». Δεν γνωρίζω πώς μπορεί αυτό να διατυπωθεί νομικά, όμως οι ειδικοί μπορούν να το καταφέρουν.
2ο ζήτημα: Η διοίκηση.
Το άρθρο 101, παρ. 1 αναφέρει: «Η διοίκηση του κράτους οργανώνεται
σύμφωνα με το αποκεντρωτικό σύστημα». Η γενική και αρκετά αόριστη αυτή αναφορά, σε συνδυασμό με άλλα άρθρα, όπως π.χ. με το άρθρο 24 που αναφέρεται στο περιβάλλον, στην χωροταξία κλπ, και τα ορίζει όλα αυτά ως αποκλειστικές αρμοδιότητες
του, έχει δημιουργήσει τεράστια προβλήματα και στο περιβάλλον και στην χωροταξία.
Όλοι γνωρίζουμε ότι η χώρα μας, όπως όλες οι αναπτυγμένες δυτικές δημοκρατίες αλλά και πολλές άλλες ανά την υφήλιο, έχει τρία επίπεδα διοίκησης: Κράτος – Περιφέρειες – Δήμοι.
Η δομή αυτή πρέπει να κατοχυρωθεί στο σύνταγμα, συμπληρωμένη με κάποια άλλη διάταξη, που οι συνταγματολόγοι ξέρουν πως να την διατυπώσουν, η οποία θα ορίζει ότι τα σχετικά με την ονομασία, τα όρια, τις αρμοδιότητες, τους πόρους και γενικά την λειτουργία του, ρυθμίζονται με νόμους. Με τον τρόπο αυτό μπορεί η εκάστοτε κυβέρνηση, αν βέβαια έχει την πολιτική βούληση, να αποκεντρώσει αρμοδιότητες και πόρους χωρίς τον κίνδυνο να ανατραπούν οι όποιες σχεδιασμένες και νομοθετημένες
πολιτικές που θεσμοθετήθηκαν σε κάποιες περιόδους. Αυτό συνέβη π.χ. με πολλούς περιβαλλοντικούς και χωροταξικούς νόμους όλα αυτά τα χρόνια. Μετά από προσφυγές διαφωνούντων μειοψηφιών, που πάντα θα υπάρχουν, οι νόμοι αυτοί ανατράπηκαν στο ΣτΕ, που έκρινε ότι αυτά είναι αποκλειστική αρμοδιότητα του κράτους, από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 24 και 101.
Αποτέλεσμα; Κανένα ρυμοτομικό σχέδιο δεν τελειώνει και η χώρα μας είναι η μόνη χώρα της Ευρώπης χωρίς θεσμοθετημένες χρήσεις γης. Ενδεχομένως να υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις όπου ο συνδυασμός διατάξεων άλλων άρθρων του συντάγματος, δημιουργούν ανάλογα προβλήματα σε άλλους τομείς της διοίκησης, τα οποία δεν γνωρίζω.
Αναφέρθηκα σε προβλήματα που έχω βιώσει λόγω της επαγγελματικής
μου ιδιότητας και της επί μακρόν χρόνο ενασχόλησης μου με τα κοινά. Και βέβαια υπάρχει αναγκαιότητα τροποποίησης του άρθρου 16 (για τα πανεπιστήμια), να απαντηθεί το ερώτημα της κατάργησης ή όχι του ΣτΕ και αντικατάστασής του από Συνταγματικό δικαστήριο με διαφορετική σύνθεση κλπ.
Επίλογος.
Η συνολική αναδιάρθρωση της πολιτείας πρέπει να ξεκινήσει από το κράτος και μετά να κατέβει στις περιφέρειες και στους δήμους. Η παγκοσμίως παραδεκτή αρχή είναι ότι εξειδικεύουμε το γενικό και δεν γενικεύουμε το ειδικό. Άρα αρχίζουμε από το συνολικό και πάμε στο επί μέρους.
Θα πω και δυο λόγια για τις περιφέρειες και τους δήμους.
Περιφέρειες: Δεν μπορεί μια χώρα, που ως κράτος είναι μικρότερη από πολλές περιφέρειες της Ευρώπης, να έχει 13 περιφερειακές αυτοδιοικήσεις. Το πρώτο που έπρεπε να έχουν κάνει όλες οι κυβερνήσεις που πέρασαν ήταν η διοικητική
αναδιάρθρωση αυτών και ο περιορισμός ίσως σε πέντε έως επτά. Σχετική πρόταση έχει κάνει η πρώην Τοπική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων Δωδεκανήσου, με ομόφωνη απόφασή της στο συνέδριο της Τήλου, από το 2005 αν θυμάμαι καλά. Γνωρίζουμε ότι
πολιτικοί – κομματικοί λόγοι δεν το επέτρεψαν.
Δήμοι: Η αποτυχία του Καλλικράτη είναι πανθομολογούμενη από την μια άκρη της χώρας έως την άλλη, οριζοντίως καθέτως και διαγωνίως. Οι εμπνευστές και δημιουργοί του είναι υπόλογοι απέναντι στους πολίτες ιδίως της επαρχίας, για πολλά από τα
δεινά που βιώνουμε σήμερα. Πολλά πρέπει να γίνουν για να βελτιωθεί η κατάσταση, αλλά χρειάζεται μια άλλη ημερίδα για να τα κάνουμε απολύτως συγκεκριμένα. Διότι ιδίως σε αυτό το θέμα που αφορά την πλησιέστερη εξουσία προς τον πολίτη, πρέπει να
αποφύγουμε τους γενικόλογους αφορισμούς, που με μαθηματική ακρίβεια οδηγούν στην αποχή των πολιτών από τα κοινά».
Παρέμβαση Ηλία Καματερού
Ο πρώην βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Ηλίας Καματερός, με αφορμή τον χαρακτηρισμού του σκανδάλου Νοβάρντις σε σκευωρία, απεύθυνε το ερώτημα προς τον «Όμιλο» ζητώντας τη θέση τους, για το εάν η Νοβάρντις είναι σκάνδαλο ή σκευωρία, εάν τα Τέμπη είναι έγκλημα ή σκευωρία, για το εάν το Πρέταντορ είναι έγκλημα ή σκευωρία, ρωτώντας εάν συμφωνούν ή όχι. Η απάντηση ήταν πως, δεν ήταν αυτό το θέμα της συζήτησης.
Παναγιώτης Αβρίθης: «Η αφύπνιση έχει να κάνει με την έλλειψη πολιτικής στην Ευρώπη»
Την «έκπληξη» των παραβρισκόμενων προκάλεσε η τοποθέτηση του Παναγιώτη Αβρίθη, ο οποίος, όντας «παραδοσιακός Δεξιός», δεν δίστασε να αμφισβητήσει ακόμα και το γεγονός της ένταξης της χώρας μας στην Ε.Ε. και όχι μόνο.
Αναλυτικά: «Μπήκανε θέματα και από τον Ηλία και τον κ. Χατζηγιακουμή, αρχής γενομένης από τον κύριο δήμαρχο, εξειδικευμένα που δεν χρειάζεται. Το ερώτημα και η φιλοσοφία κι εγώ εκεί θα συμφωνήσω και θα διαφωνήσω εν μέρει και με τον κ. Μποτόπουλο. Θα ξεκινήσω από κάπου πιο παλιά και πιο βαθιά.
Σας θυμίζω, το ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο. Αυτό μην το ξεχνάμε γιατί, τοποθετήσατε, ο δήμαρχος, ότι τα προβλήματα όλα άνοιξαν το 2010. Τα προβλήματα δεν ανέκυψαν τότε. Η φιλοσοφία στα συστήματα διακυβέρνησης, κατά την ταπεινή μου άποψη και αυτό είναι ένα θέμα που θα πρέπει να τεθούν ερωτήματα, έχουν ξεκινήσει από πολύ βαθύτερα. Κατά την άποψή μου μη λησμονείτε το γεγονός ότι, είχαμε μια δικτατορία, μετά τη δικτατορία, κατόπιν εκλογών, μεταπηδήσαμε σε ένα δημοκρατικό σύστημα, έχουμε ένα σύνταγμα του ΄75, το τροποποιούμε αυτό το σύστημα, μπήκαμε καλώς ή κακώς, εγώ το θέτω και έτσι και αυτό ακόμα, είναι ένας προβληματισμός το ότι μπήκαμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πολύ έξυπνα, μόνο αυτή την παρατήρηση να κάνω για ένα πρόσωπο τον Παπανδρέου τότε, ενώ έλεγε ΕΟΚ και Νάτο, πήγε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σεβάστηκε την υπογραφή της συμφωνίας ένταξης, αλλά κατάφερε, ο Νότος να πάρει τα λεγόμενα μεσογειακά ολοκληρωμένα προγράμματα. Εκεί όμως ήταν και η παγίδα και δεν φταίει ο Παπανδρέου, είναι η συνολική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το λέω αυτό γιατί, σας θυμίζω ότι, από τότε άρχισαν οι επιδοτήσεις, όλος ο κόσμος δεν φταίει η Ελλάδα, όλη Νότια Ευρώπη, οι Ιταλοί, οι Ισπανοί, η νότια Γαλλία. Τι πήραμε αγαπητέ Ηλία; Επιδοτήσεις. Φτιάξαμε ντομάτες, φτιάξαμε αγγουράκια, φτιάξαμε τις βιομηχανίες που ήθελε ο Βορράς με τις επιδοτήσεις. Ποια ήταν η κανέλα που μας δώσανε; Πάρτε τις επιδοτήσεις. Ο Βορράς τι έκανε; Ολλανδοί, Δανοί, Γερμανοί; Λέει, στο ζωικό βασίλειο θα έχουμε δασμούς, δηλαδή, αν πας σήμερα στη Γερμανία ή στην Ελλάδα να πάρεις μια μπριζόλα έχει δασμό, δεν έχει επιδότηση. Οι επιδοτήσεις ήταν με μέτρο, αλλά κράτησαν τους δασμούς. Σήμερα, το 2024 οι επιδοτήσεις και μειωθήκανε και δασμούς δεν έχουμε αγαπητέ Γιώργο.
Κι εγώ την ντομάτα της Τυνησίας δεν μπορώ να την ανταγωνιστώ, μπαίνει με πιο φτηνή τιμή μέσα. Το εργοστάσιο που εγώ παράγω πράγματα, δεν καλύπτεται από δασμό, καλύπτεται όπως ο Γερμανός, καλύπτεται ο Ολλανδός από τους δασμούς και ζει και υπάρχει.
Ξεκινώντας, λοιπόν, με αυτήν την λογική, θα φτάσουμε πού; Μετά την περίοδο, γιατί έτσι πρέπει να τα λέμε χύμα και αυτός είναι ο προβληματισμός… Εγώ χαίρομαι γιατί έχω κατηγορηθεί. Ξέρετε όλοι την πολιτική μου πεποίθηση… Λένε, τι δουλειά έχεις με τον «Όμιλο» και τι δουλειά έχεις με τον Κώστα Καΐσερλη. Ο Κώστας Καΐσερλης είναι ένα μυαλό το οποίο είναι φρέσκο, είναι ένα μυαλό παιδιού 18 ετών και μακάριος όποιος τον ακούει και όποιος ρουφάει από την σκέψη του Καΐσερλη και του «Ομίλου» και τις θέσεις τις οποίες εκφράζει ο «Όμιλος» και να τις συζητάμε.
Πάμε λοιπόν. Τι έχουμε ως σύστημα; Έχουμε ένα σύστημα το γεγονός ότι μετά την περίοδο Παπανδρέου, γιατί εκεί για μένα ξεκινάει η εποχή που μπήκαμε, μας Βάλανε, μας οδήγησαν στον ωχαδερφισμό, είναι η περίοδος κατά την οποία οι ηγέτες έχασαν τη μορφή να ηγούνται αυτοί στην κοινωνία, οι ηγέτες έπαψαν να είναι ηγέτες του τόπου που αναδεικνύονταν μέσα από την πολιτική τους θέση και οι ηγέτες έγιναν πιόνια και μέχρι σήμερα ισχύει και αυτά που λέμε σήμερα και όλα αυτά που συζητάμε, και θα διαφωνήσω με τον φίλο μου, τον Βασίλη Χατζηγιακουμή που θεώρησε θέσφατο ότι είναι κράτος, περιφέρειες, δήμοι. Πλην των δήμων, όλα τα υπόλοιπα θα τα θέσω εκποδών και αν θέλω να τα συζητώ και να τα σκέφτομαι ως «Όμιλος», θα τα βάλω σε μια φιλοσοφία συζήτησης και προβληματισμού. Λέω, κατά πόσον πρέπει να υπάρχει η περιφέρεια. Λέω, κατά πόσο πρέπει να υπάρχει η κυβέρνηση ή το κυβερνητικό σχήμα με αυτό τον βαθμό. Λέω, κατά πόσον πρέπει τη συνταγματική διάταξη για την προστασία του περιβάλλοντος, να την εφαρμόζει, να την έχει κεντρικά το κράτος και να μην την έχει κεντρικά, αποκλειστικά και μόνο ο δήμος.
Πού θέλω να καταλήξω. Η αφύπνιση που πρέπει να επέλθει, δεν έχει να κάνει είτε με τη Δεξιά, είτε με την Αριστερά είτε με το Κέντρο. Η αφύπνιση που έχει να κάνει είναι ότι σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση και το βλέπετε, η κρίση που βλέπετε, την άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων είναι κρίση στην έλλειψη πολιτικής που υπάρχει στην Ευρώπη.
Και έλλειψη πολιτικής υπάρχει στην Ευρώπη γιατί υπάρχουν οικονομικά συμφέροντα που λυμαίνονται σε παγκόσμιο επίπεδο, την παγκόσμια παραγωγή εργασίας.
Κατά θα σας μιλήσω και λίγο αριστερά. Όσοι έχουμε διαβάσει λίγο τον Μαρξ, είναι η υπερεκμετάλλευση της εργασίας αγαπητέ κύριε Χασαπλαδάκη, για την οποία δεν ακούω να μιλάει κανείς σήμερα, γιατί είμαστε στην εποχή του ωχαδερφισμού. Αυτή, λοιπόν, την επαναστατική σκέψη αν την περάσουμε μέσα από ένα φίλτρο θα μπορέσουμε να καταλάβουμε γιατί είμαστε μέσω, κι εδώ θα διαφωνήσω λίγο με τον κύριο Μποτόπουλο, της τέταρτης εξουσίας κοιμωμένη. Ποια είναι η τέταρτη εξουσία; Ο Τύπος. Ο Τύπος τι είναι σήμερα;
Υπάρχει Τύπος σήμερα; Υπάρχει Τύπος που είναι απόλυτα κατευθυνόμενος να μας ταΐζει και να μας ποτίζει, αυτό που λένε οι Φαρμακοποιοί, σαν να ‘μαστε ναρκωμένοι, να μην βλέπουμε τίποτα μπροστά μας.
Σε αυτή τη λογική είναι που πρέπει να γίνει μια συζήτηση και οι τρόποι αφύπνισης μιας κοινωνίας και δεν έχει να κάνει τόσο με το πολιτικό θα έλεγα εντός εισαγωγικών, γίγνεσθαι, όσο με το πώς θα επέλθει αυτή η απεξάρτηση σε οικονομικό επίπεδο. Και η Ελλάδα, γενικότερα, είναι ένα μέρος αυτού του προβλήματος. Βλέπετε στη Γαλλία. Εμανουέλ Μακρόν,
πρωθυπουργός της χώρας. Υπάλληλος τίνος ήτανε; Της τράπεζας Rothschild.
Όλα τα συμφέροντα, όλη η Ευρωπαϊκή Ένωση σήμερα… Χάσαμε τον Μιτεράν, χάσανε τον Γκωλ… Όσο και αν σας φαίνεται, ήτανε ηγέτες. Ήταν άνθρωποι που το οικονομικό συμφέρον το έλεγχαν, το ποδηγετούσαν και το πατούσαν αυτοί.
Σήμερα, η κάθε μερσεντές, η κάθε γαλλική εταιρεία σου κάνει κουμάντο στο πως θα κοιμάσαι, στο τι θα συζητάς. Γιατί; Γιατί μέσα από κατευθυνόμενες πολιτικές, οι οποίες πολιτικές προωθούνται μέσα από κατευθυνόμενα Μέσα, μας έχουν οδηγήσει σε αυτό τον ωχαδερφισμό.
Θεωρώ ότι η δημιουργία και ύπαρξη του «Ομίλου», όπως είναι στη σκέψη του Κώστα Καΐσερλη που θέλησε να δημιουργήσουμε αυτό τον «Όμιλο», τον «Όμιλο προβληματισμού»,
θα αποτελέσει το μοναδικό κύτταρο για να δημιουργηθούν και άλλα τέτοια κίνητρα, προκειμένου να πούμε ότι θα μπορέσουμε να οδηγήσουμε τις κοινωνίες σε μια άλλη πορεία».
Δημήτρης Χασαπλαδάκης: «Τι θεωρούμε ηγέτη στην Ελλάδα;»
«Πάρα πολλές φορές σκέφτηκα τι πρέπει να ρωτήσω και τι πρέπει να πω. Όμως θα καταλήξω στο τελευταίο. Πώς γίνεται να συμφωνώ με έναν Δεξιό, δεν το έχω καταλάβει. Ο Παναγιώτης, λοιπόν, είπε αυτά που έπρεπε να ειπωθούν. Νοιώθω και λίγο άβολα, με την έννοια ότι, ακούστηκαν πράγματα με τα οποία διαφωνώ. Ενώ στο 80% συμφωνώ, υπάρχει ένα ποσοστό με το οποίο διαφωνώ και είναι κρίσιμο όμως. Το κρίσιμο είναι το εξής: Τι θεωρούμε ηγέτη στην Ελλάδα. Έναν ηγέτη ο οποίος πρέπει να είναι άσχημος, συστημικός, να είναι πλούσιος αλλά να μην ξέρουμε από πού τα έχει πάρει, να είναι εξαρτημένος, αλλά ηγέτης όμως, δεν είναι ένας έξυπνος, δεν είναι ένας όμορφος, δεν είναι ένας διαφορετικός και με διαφορετικές σεξουαλικές προτιμήσεις. Αυτό, λοιπόν, απορρίπτεται από το σύστημα.
Αυτό, λοιπόν, το συστημικό σύστημα, το οποίο εμείς ως «Όμιλος» δεν το θέλουμε, αυτό το σύστημα έρχεται να μας ορίσει ποιος είναι ηγέτης, ποια είναι η ηγεσία και ποιοι είναι αυτοί οι οποίοι θα πρέπει να διοικούν την Ελλάδα. Εμείς, λοιπόν, ως «Όμιλος», είμαστε εδώ για να πούμε πώς αυτή η διοίκηση θα αλλάξει τρόπο και θα αλλάξει τρόπο ριζικά. Αυτά που ξέρουν να τα ξεχάσουμε. Και ρωτώ, υπάρχει για παράδειγμα σήμερα κόμμα στην Ελλάδα το οποίο μιλάει για τον Ευρωπαϊκό Χάρτη της Αυτοδιοίκηση και της Δημοκρατίας;
Υπάρχει κόμμα, άσχετα που δεν το έχει εμπεδώσει. Υπάρχει ηγέτης του πολιτικού συστήματος ο οποίος μίλησε για το ασυμβίβαστο μεταξύ υπουργών και βουλευτών; Υπάρχει και αυτό και υπάρχει και τώρα.
Και σκάνδαλα υπάρχουν, και διαπλεκόμενα συμφέροντα, και βεβαίως εμείς εδώ ερχόμαστε για να τα βάλουμε με όλο αυτό το διαπλεκόμενο σύστημα, γιατί εμείς ως «Όμιλος» θέλουμε να προβληματίσουμε την τοπική κοινωνία. Μιλάμε για μια επαναστατική σήμερα συνάντηση που έχουμε εδώ και που μπορεί να επηρεάσει πολιτικά, αν όχι όλα τα κόμματα αρκετά κόμματα και μεταξύ αυτών το κόμμα το οποίο εκπροσωπώ και να πω ότι είμαι συντονιστικής της νομαρχιακής επιτροπής βόρειας Δωδ/σου του ΣΥΡΙΖΑ».
ΠΗΓΗ: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΤΑΘΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
